Nie jest tajemnicą, że świat jest świadkiem rosnących napięć międzynarodowych i erozji globalnego porządku, który obowiązywał od czasu utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych. Bloki podziałów, których nie widziano od czasów zimnej wojny, szybko powracają. W rezultacie nasza planeta stoi w obliczu poważnych zagrożeń, w tym nowego globalnego wyścigu zbrojeń, groźby użycia broni jądrowej i rozprzestrzeniania się wojen we wszystkich formatach, w tym hybrydowych, cybernetycznych i handlowych.
W tej atmosferze napięcia i rosnących zawirowań geopolitycznych niezwykle ważne jest opracowanie nowych strategii do wzmacniania dialogu międzycywilizacyjnego i budowania zaufania.
Dyplomacja jest bez wątpienia kluczem do ułatwienia współpracy. Kazachstan zawsze popierał rozwiązywanie sporów wyłącznie przy stole negocjacyjnym w oparciu o Kartę Narodów Zjednoczonych. Nasz kraj konsekwentnie promuje zasady mające na celu osiągnięcie trwałego pokoju, bezpieczeństwa i zrównoważonego postępu na całym świecie.
Pomimo najlepszych starań, konflikty pozostają wszechobecne w wielu regionach świata.
Aby zbudować nowy system bezpieczeństwa międzynarodowego, świat potrzebuje nowego globalnego ruchu na rzecz pokoju. Wierzę, że rola przywódców religijnych będzie tu niezbędna. Około 85% ludzi na świecie identyfikuje się z jakąś religią, co czyni ją istotnym czynnikiem w naszym życiu. Przywódcy religijni mają zatem znaczący wpływ na sprawy globalne. Co więcej, święta wartość ludzkiego życia, wzajemne wsparcie oraz odrzucenie destrukcyjnej rywalizacji i wrogości to zbiór zasad podzielanych przez wszystkie religie. W rezultacie jestem przekonany, że zasady te mogą stanowić podstawę nowego systemu światowego.
W jaki sposób przywódcy religijni mogą przyczynić się do pokoju na świecie?
Jak to może działać w praktyce?
Po pierwsze, przywódcy religijni mogą przyczynić się do złagodzenia bólu spowodowanego długotrwałym konfliktem. Przykładem może być Syria. Kazachstan z zadowoleniem przyjmuje fakt, że działania wojenne w tym kraju prawie się zakończyły. Cieszymy się, że mogliśmy się do tego przyczynić poprzez rozmowy pokojowe w ramach procesu astańskiego, które od 2017 r. ułatwiały negocjacje między przedstawicielami syryjskiego rządu, opozycji, a także Turcji, Iranu i Rosji.
Jednak choć gorąca faza konfliktu dobiegła końca, podziały w kraju pozostały. Duchowi przywódcy mogą odegrać ważną rolę w uzdrawianiu syryjskiego społeczeństwa.
Po drugie, ludzka natura jest sprzeczna. Zawsze będą pojawiać się prowokacje i nienawiść. Niedawne działania mające na celu spalenie świętego Koranu w wielu krajach Europy Północnej są negatywnymi trendami, które podważają kulturę tolerancji, wzajemnego szacunku i pokojowego współistnienia. W związku z tym kluczowe znaczenie ma ukierunkowana komunikacja przywódców religijnych w celu zapobiegania takim sytuacjom i trendom.
Po trzecie, nowe technologie radykalnie zmieniają wszystkie sfery ludzkiego życia. Zmiany te idą w większości ku lepszemu (m.in. poprawa opieki zdrowotnej, nieograniczony dostęp do informacji online oraz łatwość komunikacji i podróżowania). Jednocześnie obserwujemy, jak społeczeństwa ulegają polaryzacji pod wpływem mediów społecznościowych.
W nowej cyfrowej rzeczywistości konieczne jest również kultywowanie wartości duchowych i wytycznych moralnych. Religia ma tu również kluczową rolę do odegrania, ponieważ wszystkie wyznania opierają się na humanistycznych ideałach, uznaniu najwyższej wartości ludzkiego życia oraz dążeniu do pokoju.
Te fundamentalne zasady powinny być respektowane nie tylko w sferze duchowej, ale także w rozwoju społeczno-gospodarczym krajów i polityce międzynarodowej.
Bez oparcia się na humanistycznych ideałach i etyce, gwałtowna rewolucja naukowo-technologiczna może sprowadzić ludzkość na manowce. Jesteśmy już świadkami takich debat wraz z pojawieniem się sztucznej inteligencji.
Ostatecznie autorytet moralny i słowo przywódców duchowych ma dziś kluczowe znaczenie.
Dlatego jestem dumny, że od 20 lat Kazachstan jest gospodarzem odbywającego się co trzy lata Kongresu Przywódców Religijnych. Kongres, ustanowiony w 2003 r. w bezpośredniej odpowiedzi na wzrost nieporozumień międzywyznaniowych i ekstremizmu po ataku terrorystycznym z 11 września 2001 r. w Stanach Zjednoczonych, wzmocnił dialog międzywyznaniowy poprzez zgromadzenie przywódców religijnych. Umożliwił on znaczący dialog na temat sposobów łączenia wysiłków w celu promowania lepszego zrozumienia między przedstawicielami różnych kultur i wspólnot religijnych.
Zanim zostałem prezydentem Kazachstanu w 2019 r., miałem zaszczyt pełnić funkcję szefa Sekretariatu Kongresu. Obserwowałem, jak Kongres promował tolerancję i wzajemny szacunek.
W ubiegłym roku w naszym kraju odbył się Siódmy Kongres Przywódców Religijnych. Wzięły w nim udział delegacje z 50 krajów, w tym przedstawiciele islamu, chrześcijaństwa, judaizmu, szintoizmu, buddyzmu, zoroastryzmu, hinduizmu i innych religii. Miałem zaszczyt powitać papieża Franciszka, co było drugą wizytą głowy Kościoła katolickiego w Kazachstanie po wizycie papieża Jana Pawła II w 2001 roku.
W ciągu ostatnich dwóch dekad Kongres stał się platformą dialogu międzycywilizacyjnego na poziomie globalnym. Wierzę, że przyczynił się on w znacznym stopniu do sukcesu Kazachstanu w budowaniu stabilnego i harmonijnego społeczeństwa, składającego się z ponad 100 grup etnicznych i 18 wyznań, które żyją dziś w pokoju w naszym kraju.
Poprzez swoje zaangażowanie w tolerancję religijną i prawa człowieka, Kazachstan daje przykład światu, pokazując znaczenie dialogu międzywyznaniowego w tworzeniu bardziej pokojowego i harmonijnego globalnego społeczeństwa.
Ponieważ świat jest nadal uwikłany w niepewność polityczną, zbudowanie mostu między kulturami i cywilizacjami jest potrzebny bardziej niż kiedykolwiek. Jestem zdeterminowany, aby zapewnić, że Kazachstan ułatwia globalny dialog między religiami i narodami, w tym poprzez pracę Kongresu Przywódców Religijnych, przyczyniając się w ten sposób do wzajemnego zrozumienia i szacunku w społeczeństwach.
W dniu 11 października 2023 r. w Astanie, pod przewodnictwem Przewodniczącego Senatu Parlamentu Republiki Kazachstanu - Szefa Sekretariatu Kongresu Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych Maulena Ashimbayeva odbędzie się XXI jubileuszowe posiedzenie Sekretariatu Kongresu Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych.
W ramach spotkania Sekretariatu planowana jest wymiana poglądów na temat wyników VII Kongresu Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych, a także omówienie koncepcji rozwoju Kongresu Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych na lata 2023-2033.
Oczekuje się, że przywódcy religijni światowych i tradycyjnych religii islamu, chrześcijaństwa, buddyzmu, judaizmu, hinduizmu, taoizmu, szintoizmu z Egiptu, Azerbejdżanu, Pakistanu, Iranu, Tadżykistanu, Izraela, Chin, Mongolii, Japonii, Indii i innych krajów wezmą udział w XXI Sekretariacie Kongresu.
Artykuł sponsorowany przez Strategic Advisors