Tyle ma kosztować "ukraińskie" weto Nawrockiego. Raport MSWiA

Prezydent Karol Nawrocki poinformował w poniedziałek, że nie podpisał nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Swoją decyzję motywował m.in. tym, że świadczenie 800 plus powinni dostawać tylko Ukraińcy, którzy pracują w Polsce, a dostęp do opieki zdrowotnej dla nich był uwarunkowany odprowadzaniem składki zdrowotnej.

Oświadczenie w tej sprawie wydało we wtorek MSWiA. Resort ocenił, że uchodźcy wojenni z Ukrainy nie wyjadą z Polski po wecie prezydenta, bo wojna w ich kraju trwa nadal. "Uchodźcy wojenni zostaną tutaj, ale bez jasnych regulacji. To oznacza, że od 1 października 2025 r. tysiące osób straci możliwość legalnej pracy. Pojawi się ryzyko zatrudnienia 'na czarno', co uderzy w przedsiębiorców i zwiększy koszty kontroli" - napisał resort w oświadczeniu.

Dodał, że brak legalnej pracy oznacza brak podatków, składek zdrowotnych i społecznych, które dziś współfinansują system ochrony zdrowia i świadczeń społecznych w Polsce. "Na tym wecie nikt nie zyska. Dochody do budżetu będą niższe, a wydatki będą wyższe niż teraz" - czytamy.

Według MSWiA, najbardziej dotkliwe skutki dotyczą finansów.

Odrzucając ustawę, prezydent Karol Nawrocki stworzył ryzyko konieczności zmiany ustawy budżetowej i dodatkowych wydatków w wysokości do nawet 8 mld zł rocznie. Koszty te wynikają m.in. z konieczności obsługi administracyjnej potencjalnie milionów wniosków, które będą trafiały do urzędów wojewódzkich. Należy także przyjąć, że duża część Ukraińców będzie wnioskowała o ochronę międzynarodową, co gigantycznie zwiększy koszty obsługi tego systemu. To oznacza mniej pieniędzy na inwestycje lokalne, mniej środków na szkoły, szpitale i pomoc społeczną. Każda polska rodzina odczuje to w swoim portfelu - napisano w oświadczeniu.

Do tego - jak pisze resort - dojdą koszty związane z koniecznością zapewnienia opieki osobom starszym i niepełnosprawnym, które przyjechały do Polski na początku wojny i nie mają dokąd wracać. Dziś korzystają ze wsparcia w ramach systemu pomocowego, który - jak zwraca uwagę MSWiA - jest o wiele tańszy niż system ogólny.

Według MSWiA, prezydent "zamiast chronić obywateli, pogłębia chaos oraz przerzuca ciężar finansowy na barki Polek i Polaków". "To nie rządowe rozwiązania, ale jego weto sprawi, że będziemy płacić więcej. To weto nie zatrzyma migracji, nie poprawi bezpieczeństwa i nie ograniczy kosztów. Ukraińcy zostaną w Polsce, ale zamiast legalnie pracować i płacić podatki, wielu z nich znajdzie się poza systemem, co uderzy w gospodarkę i w każdą polską rodzinę" - czytamy.

Resort zauważył, że zawetowana ustawa miała zwiększać bezpieczeństwo, zapewnić przejrzyste zasady dotyczące uchodźców wojennych z Ukrainy i przede wszystkim ograniczać wydatki z budżetu państwa. Zdaniem MSWiA decyzja Nawrockiego uderza w stabilność gospodarki, spójność społeczną, zobowiązania międzynarodowe Polski i bezpieczeństwo całego kraju.

Resort dodał, że ustawa przewidywała również uszczelnienie zasad małego ruchu granicznego i rejestrowanie linii papilarnych obywateli Ukrainy przekraczających granicę.

To były rozwiązania, które chroniłyby obywateli przed przestępczością i dawałyby służbom skuteczne narzędzia do działania. Teraz Polska zostaje bez tych zabezpieczeń, a ryzyko nadużyć i przestępstw rośnie - napisano.

MSWiA podkreśliło, że rząd nie zrezygnował z pomysłu, by świadczenie 800 plus było powiązane z aktywnością zawodową, jednak takie rozwiązanie ma być zaproponowane dla wszystkich cudzoziemców w innej ustawie, dzięki czemu wyeliminowane miałyby zostać wszystkie możliwe nadużycia.

Resort zauważył, że przygotowany przez prezydenta projekt ustawy nie jest kompleksowy i nie odpowiada na wyzwania związane z cudzoziemcami oraz niesie ryzyko paraliżu urzędów wojewódzkich, w związku ze zwiększoną liczbą wniosków o legalizację pobytu na nowych zasadach.

"Rozwiązanie, które jest procedowane w rządzie jest całościowe i odpowiada na wszystkie zidentyfikowane dotychczas wyzwania związane z nadużywaniem systemu świadczeń społecznych przez cudzoziemców w Polsce" - napisało MSWiA w oświadczeniu.

Jak poinformował we wtorek rzecznik rządu Adam Szłapka, do następnego posiedzenia Sejmu, 8 września, Rada Ministrów przygotuje kolejną propozycję ustawy, regulującą kwestie świadczeń wobec wszystkich obcokrajowców w Polsce.

Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa zakładała przedłużenie ochrony tymczasowej udzielanej obywatelom Ukrainy, uciekającym przed wojną, do 4 marca 2026 r., co wynika z decyzji wykonawczej Rady UE z 25 czerwca 2024 r.