Europejski Fundusz na rzecz Demokracji rozpoczął działalność

Zadaniem Funduszu jest wspieranie przemian demokratycznych w krajach wschodniego i południowego sąsiedztwa UE. Na razie jego sekretariat koncentruje się na sprawach organizacyjnych.

_ Ale już zaczynam odbierać sygnały od naszych przyszłych beneficjentów, którzy chcieliby uzyskać więcej informacji o działaniach Funduszu _ - powiedział Pomianowski, który zakończył pracę na stanowisku wiceministra spraw zagranicznych i przeniósł się do Brukseli, by kierować sekretariatem EED (od ang. European Endowment for Democracy).

_ EED szuka dla siebie pewnej specyfiki aktywności, by nie powielać tego, co robią inni, ale znaleźć charakterystyczne dla siebie obszary specjalizacji _ - powiedział Pomianowski. Przyznał, że początkowo, tuż po ogłoszeniu przez ministra Radosława Sikorskiego pomysłu powstania EED, reakcje wielu środowisk nie były pozytywne.

Według Pomianowskiego EED będzie starał się _ wypełniać luki _ w systemie wsparcia międzynarodowego dla przemian demokratycznych. Jedną z takich luk jest tzw. wsparcie instytucjonalne organizacji pozarządowych i ruchów politycznych, jak np. pokrywanie wydatków administracyjnych.

Jak wyjaśnił Pomianowski, system wsparcia międzynarodowego opiera się na finansowaniu konkretnych projektów, a nikt raczej nie godzi się na finansowanie kosztów własnych organizacji obywatelskich. Sprawia to, że organizacje dopiero rozpoczynające działalność mają spore problemy z ubieganiem się o dofinansowanie konkretnych inicjatyw, bo nie mają odpowiednich zdolności administracyjnych, by np. złożyć skomplikowany wniosek do Komisji Europejskiej, lub nie spełniają wymogów formalnych, takich jak dwuletni okres działalności.

_ Wyobraźmy sobie dziś w Tunezji czy w Egipcie organizacje, które muszą wykazać się dwuletnią działalnością, jeśli cały proces rewolucji arabskich trwa niecałe dwa lata. W takiej sytuacji środki z naszego Funduszu mogą zapewnić okres inkubacyjny dla organizacji czy ruchu politycznego _ - powiedział Pomianowski. Dodał, że aby ograniczyć ryzyko związane z możliwością niepowodzenia takiego przedsięwzięcia, oferty wsparcia będą musiały być bardzo precyzyjnie sformułowane i ograniczone czasowo.

Na wsparcie instytucjonalne z EED będą mogły liczyć zwłaszcza nowo powstające organizacje w krajach południowego sąsiedztwa UE. Z kolei dla organizacji działających w krajach Partnerstwa Wschodniego, gdzie siły demokratyczne i społeczeństwo obywatelskie są już bardziej rozwinięte, dużym wsparciem może być tzw. instytucjonalne finansowanie pomostowe, czyli środki na podtrzymanie działalności organizacji w czasie pomiędzy realizowaniem przez nie dużych projektów, finansowanych z innych źródeł.

Pomianowski podkreślił, że szczególnie w krajach arabskich, gdzie dużą rolę odgrywa religia, Fundusz będzie musiał unikać skojarzenia, iż wspieranie przemian demokratycznych to zarazem wymuszanie zachodniego stylu życia.

_ Aktywność Funduszu nakierowana będzie na budowanie dialogu pomiędzy różnymi organizacjami i nurtami politycznymi. Chodzi o to, by wspomagać mechanizmy, które pozwalają zarówno środowiskom liberalnym, jak i konserwatywnym na wypracowywanie wspólnych agend _ - powiedział dyrektor EED.

Jego zdaniem w wielu dziedzinach nie ma _ konfliktu ideologicznego _. _ Zapewnienie lepszych warunków pracy, przyciąganie inwestycji zagranicznych, właściwa dystrybucja wody na obszarach wiejskich - to tematy wspólne. Aby oczyścić je z pewnej politycznej, partyjnej nadbudowy, potrzebne są mechanizmy, które na to pozwalają _ - powiedział.

_ Chcemy uniknąć skojarzenia, że wspieramy tylko te skrzydła polityczne, które wspierają liberalne i prozachodnie nurty. Będziemy szukać takich obszarów, w których konflikt ideologiczny nie jest tak jaskrawy, a sfera działalności prowadzi nawet do zatarcia takich różnic _ - podkreślił Pomianowski. Jako przykład takiej działalności podał stowarzyszenie na rzecz reformy oświaty w Egipcie czy Tunezji, które byłoby apolityczne i skupiało zarówno skrzydło konserwatywne, jak i liberalne.

Europejski Fundusz na rzecz Demokracji ma dysponować kwotą 25 mln euro na trzy lata działalności. Polska przekaże 5 mln euro, udostępniła też dawny budynek swej ambasady w Belgii na siedzibę EED. Fundusz wspierają także Szwecja, Dania, Holandia, Szwajcaria oraz Słowacja, Węgry, Litwa, Estonia, Belgia i Rumunia. Pomianowski poinformował, że ostatnio również Niemcy zadeklarowały 1 mln euro na 2014 rok.