Łat odchodzi do lamusa. Łotwa o północy rezygnuje ze swojej narodowej waluty na rzecz euro. Rząd liczy na szybszy wzrost gospodarczy i większe inwestycje. Ponad połowa Łotyszy jest jednak przeciwna tej zmianie. Władze w Rydze w czasie 6-miesięcznej kampanii informacyjnej przekonywały, że euro oznacza przede wszystkim zwiększenie eksportu i zaufania inwestorów zagranicznych. W przeciwieństwie do Łotyszy, z wejścia Łotwy do eurolandu cieszy się Komisja Europejska.
Aktualizacja 13:16
Janis Platais doradca ministra finansów przypominał, że kurs ich dotychczasowej narodowej waluty od dawna była sztywno związany z notowaniami euro. Dlatego teraz liczy na szybkie zyski dla całego państwa z tej operacji.
-_ Spodziewamy się wzrostu wymiany handlowej. To powinni odczuć powoli wszyscy obywatele. Dodatkowo liczymy, że będzie u nas więcej inwestycji. Przedsiębiorcy nie będą musieli już przejmować się ryzykiem kursowym _ - wyliczał Janis Platais.
Mieszkańcy Łotwy od dawna są przeciwni wstąpieniu ich kraju do strefy euro. Jeszcze wiosną za przyjęciem wspólnej waluty było jedynie 33 procent obywateli. Pod koniec listopada 45 procent ankietowych deklarowało pozytywny stosunek do przyjęcia przez ich kraj euro. Obywatele przede wszystkim boją się wzrostu cen. Rząd uspokaja. Gdy 3 lata temu Estonia przyjęła wspólną walutę, ceny wzrosły tylko o 0,2 procent.
W związku z wprowadzeniem wspólnej waluty w Rydze przewidziano specjalne uroczystości. Przyleci na nie premier Estonii Andrus Ansip, gdzie euro obowiązuje już od 3 lat. O północy premier Łotwy Valdis Dombrovskis wyciągnie z bankomatu pierwszy banknot. Przedstawiciele sektora finansowego przekonują, że są przygotowani na to, że obywatele również w noc sylwestrową będą chcieli mieć już wspólną walutę.
_ - Ogromnie się cieszę, że mogę powitać Łotwę jako 18. członka strefy euro. To wielkie wydarzenie nie tylko dla Łotwy, ale także dla samej strefy euro, która pozostaje stabilna, atrakcyjna i otwarta na nowych członków _ - oświadczył szef Komisji Europejskiej Jose Barroso.
Dodał, że w przypadku Łotwy przyjęcie wspólnej waluty jest _ wynikiem imponujących starań oraz niezachwianej determinacji władz oraz narodu _. _ - Dzięki tym wysiłkom, podjętym po głębokim kryzysie gospodarczym, Łotwa przystępuje do euro silniejsza niż kiedykolwiek, co jest zachęcającym przesłaniem dla innych krajów, które wdrażają trudne reformy gospodarcze _ - ocenił Barroso.
Komisarz UE ds. gospodarczych i walutowych Olli Rehn podkreślił zaś, że przystępując do strefy euro, _ Łotwa kończy powrotną podróż do politycznego i gospodarczego serca naszego kontynentu _.
Łotwa zdecydowała się na przyjęcie wspólnej waluty, mimo że sama strefa euro właśnie próbuje się reformować, a niektórzy jej członkowie nadal zmagają się z kryzysem zadłużeniowym i gospodarczym.
Jeszcze niedawno to Łotwa przeżywała poważne trudności wskutek globalnego kryzysu finansowego. W 2009 r. odnotowała recesję na poziomie 18 proc. PKB, ale już dwa lata później, wskutek trudnych reform i konsekwentnej polityki zaciskania pasa gospodarka tego kraju znów była na plusie. Według najnowszych prognoz KE Łotwa będzie mieć najwyższy wzrost gospodarczy w UE - 4 proc. PKB w 2013 r., 4,1 proc. PKB w 2014 r.
Od czwartku euro ma stopniowo zastępować walutę łotewską. Jeszcze przez dwa tygodnie w obiegu będą obie waluty: euro i łat.
Już od 1 października 2013 r. ceny towarów na sklepowych półkach podawano zarówno w łatach, jak i w euro. Tak będzie do 30 czerwca 2014 r. Mieszkańcy Łotwy boją się, że sprzedawcy będą zaokrąglać ceny w nowej walucie na swoją korzyść. Tak było w przeszłości w niektórych krajach, które wprowadzały euro u siebie. Przypadki nadużyć tropi łotewskie Centrum Ochrony Praw Konsumentów, które może nakładać kary i publikować dane nieuczciwych sprzedawców na _ czarnej liście _.
Banki komercyjne na Łotwie z wyprzedzeniem otrzymały od centralnego banku tego kraju, Banku Łotwy, banknoty i monety euro, w które następnie zaopatrywały się sklepy i firmy.
Jak informuje Komisja Europejska, od 10 grudnia udostępniono 800 tysięcy tzw. zestawów startowych monet euro z symbolami Łotwy, aby mieszkańcy tego kraju oswoili się z nową walutą. 70 tysięcy zestawów startowych udostępniono handlowcom.
Od 1 stycznia 2014 r. Bank Łotwy będzie wymieniać nieograniczone kwoty w łatach na euro po oficjalnym kursie 1 EUR = 0,702804 LVL. Okres, w którym można dokonywać wymiany walut w banku centralnym nie został ograniczony, a za wymienianie łatów na euro nie będą pobierane opłaty. Z kolei banki komercyjne będą bezpłatnie wymieniać starą walutę na nową do 30 czerwca 2014 r.
W związku z operacją przejścia na euro niektóre banki wydłużają godziny pracy i zatrudniają dodatkowy personel. W Nowy Rok po południu otwarte będą 22 oddziały trzech największych łotewskich banków.
Czytaj więcej w Money.pl