Już 5 i 6 października w Krakowie eksperci, politycy i rządzący wspólnie będą debatować nad zmianami przepisów prawa w Polsce i budowie idei wspólnoty państw Trójmorza. Udział w wydarzeniu #Law4Growth jest bezpłatny.
- Rząd premiera Mateusza Morawickiego wyczerpał proste sposoby osiągnięcia szybszego wzrostu gospodarczego. Uszczelnianie systemu podatkowego, dbałość o wpływy VAT mają swój kres i wiedzą to wszyscy. Potrzeba nowego bodźca do rozwoju – apeluje prof. Arkadiusz Adamczyk, polski historyk i politolog. Prof. Adamczyk jest również członkiem rady programowej Forum Prawo dla Rozwoju.
- Kolejnym krokiem powinno być zwrócenie się ku tak zwanym obszarom miękkim. Takim obszarem jest właśnie odpowiednie prawo, dotykające gospodarki, społeczeństwa, współpracy międzynarodowej. Rozwój dobrego prawa zagwarantuje uwolnienie kapitału społecznego, a następnie dalszy rozwój Polski - tłumaczy.
Razem w ramach Trójmorza
Prof. Adamczyk stawia bardzo prostą tezę: odpowiednie przepisy prawa pozwalają wyzwolić potencjał gospodarczy. Nie blokują, nie spowolniają, za to pomagają. Przykład? Służby łatwiej zwalczają na przykład nieuczciwą konkurencję lub nieuczciwych przedsiębiorców. Jednak, by pełen potencjał rozwoju mógł być wykorzystany, odpowiednie prawo musi być stosowane w całym regionie, a nie tylko jednym kraju.
Zdaniem prof. Adamczyka, Polska powinna szukać nowej ścieżki rozwoju w oparciu o ideę Trójmorza. Dlaczego? Bo to zupełnie niewyeksploatowany kierunek. I politycznie, i gospodarczo.
Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że silna Europa Środkowa i Wschodnia to bezpieczna Europa Środkowa i Wschodnia.
Idea Trójmorza to międzynarodowa inicjatywa, łącząca gospodarkę z polityką, skupiająca kilkanaście państw Europy. Nazwa pochodzi od trzech mórz: Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego. W skład grupy wchodzą Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry. Idea nie jest nowa, ale rysów i rozpędu nabrała w 2015 roku. Na wspólny wniosek prezydentów Polski i Chorwacji, Andrzeja Dudy i Kolindy Grabar-Kitarovic, została powołana grupa Trójmorza, której celem jest wsparcie i skupienie takich inicjatyw jak: wspólna energetyka gazowa, rozwój transportu regionalnego w postaci drogi Via Carpatia oraz gospodarki cyfrowej.
Idea jest prosta: Europa Środkowa i Wschodnia staną się bardziej bezpieczne i bardziej konkurencyjne oraz przyczynią się tym samym do wzmocnienia Unii Europejskiej jako całości.
- W ramach Trójmorza powinniśmy zadbać o stworzenie nowoczesnego, przejrzystego i wspierającego obywateli prawa. W debatach na temat stanu gospodarki zbyt często idea dobrego prawa jest pomijana, za mało dyskutowana. Tymczasem nie da się przyśpieszać pewnych procesów gospodarczych bez budowania wspólnego prawa. Takiego, które zagwarantuje bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne regionu - dodaje.
Wypracowane w czasie rozmów międzynarodowych postulaty mają przeciwdziałać przestępczości i wspierać uczciwy biznes.
- Idea Trójmorza to istotne przeorientowanie polityki międzynarodowej Polski. Do tej pory działaliśmy w układzie Zachód - Wschód. Mówiąc nieco bardziej obrazowo, skupialiśmy się na tym, jak ustawić się w każdym kierunku na tyle dobrze, by do nikogo nie stać tyłem. Ale układ Zachód - Wschód nie jest jedynym, który może gwarantować Polsce rozwój i bezpieczeństwo. Takie możliwości daje też zorientowanie się na linii Północ - Południe - zaznacza profesor.
Podkreśla, że Polska dyplomacja powinna za zadanie mieć jeden cel: przekonanie do swoich racji jak największej liczby państw w tej osi. Tylko w takim układzie rośnie nasza siła i pozycja negocjacyjna w Unii Europejskiej.
- Koncepcja współpracy Polski z państwami Europy Środkowej zmierzać musi przede wszystkim do integracji w zakresie gospodarki - mówi również Michał Sadłowski, ekspert Forum Prawo dla Rozwoju oraz członek zarządu fundacji Instytut Prawa Wschodniego imienia Gabriela Szerszeniewicza.
- Od 1989 roku współpraca gospodarcza w tym regionie była z różnych względów niemożliwa, ale najwyższy czas to zmienić - zaznacza Sadłowski.
Jego zdaniem kluczowe są dwa obszary współpracy ekonomicznej.
- Mowa głównie o tworzeniu korytarzy transportowych oraz kwestiach energetycznych, które z punktu widzenia naszych interesów państwowych są niezwykle istotne. Bliższa współpraca państw Trójmorza sprzyjać może również wzajemnemu rozwojowi handlu, inwestycji, a zwłaszcza harmonizacji stanowisk w zakresie polityki w ramach UE - przekonuje. I zaznacza, że powodzenie tego projektu mogłoby znacznie przyczynić się do poniesienia poziomu życia w naszej części Europy.
- W przypadku powodzenia różnych projektów gospodarczych, w ramach idei Trójmorza, poziom dobrobytu w regionie wzrośnie. Na dodatek może istotnie przyczynić się do zwiększenia stopnia bezpieczeństwa. Ścisła współpraca Polski z państwami regionu w sposób istotny zwiększy naszą rolę w UE - dodaje.
22 proc. obywateli Unii ma znaczenie
Orientacja na obszar z północy na południe Europy nie powinna dziwić. Trójmorze to w sumie wspólnota zajmująca obszar blisko 30 proc. całej Unii Europejskiej. Jednocześnie zamieszkujący ten region stanowią 22 proc. całej populacji UE.
Kraje tego regionu odpowiadają za 10 proc. PKB całej europejskiej wspólnoty. Nie jest to imponujący wynik, ale doskonale świadczy o potencjale wzrostu.
Eksperci wskazują, że z jednej strony istotne są inwestycje na przykład w infrastrukturę drogową, z drugiej strony ogólne zwiększenie pewności inwestycji.
Jak wynika z raportu firmy PwC, „obecnie obywatele starej Unii mogą korzystać z dwukrotnie większej liczby kilometrów autostrad niż mieszkańcy krajów Europy Środkowo-Wschodniej”. 75 proc., z których będą korzystali m.in. Polacy w 2050 roku jeszcze nie istnieje. Zmiana tego stanu rzeczy nie jest jedynie kwestią wydana większej liczby pieniędzy, a również kwestią pewności i stanu prawnego.
- W ciągu najbliższych 5 lat spodziewany jest wzrost rynku budowlanego w regionie na poziomie 3,1 proc. To więcej niż w Europie Zachodniej. Aby ten scenariusz się spełnił, musimy nadal przyciągać inwestycje, zarówno ze źródeł publicznych, jak i prywatnych. Europa Środkowo-Wschodnia jest postrzegana jako bardziej ryzykowna dla inwestycji niż Europa Zachodnia. Inicjatywa Trójmorza mogą przynieść wzrostu zaufania w oczach inwestorów, wykazując wspólną wizję i wolę podejmowania dużych projektów - zaznacza Agnieszka Gajewska, partner w PwC w raporcie „Droga przyszłości - rozwój infrastruktury transportowej w Europie Środkowo-Wschodniej”.
- Inicjatywa Trójmorza zapewni wzrost zamożności i ekonomicznej odporności regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Dla całej Europy oznacza to większą zdolność do współpracy ze Stanami Zjednoczonymi w zakresie rozwiązywania globalnych wyzwań ekonomicznych i tych dotyczących bezpieczeństwa - zaznaczał z kolei Michał Kobosko, dyrektor polskiego oddziału Atlantic Council podczas prezentacji raportu.
Lista priorytetowych zmian
Przykłady działań prawnych, które są w stanie istotnie wpłynąć na rozwój gospodarczy regionu? Profesor Adamczyk ocenia, że jednym z ważniejszych działań powinna być mocniejsza ochrona prawna przedsiębiorców. W ramach takich działań można wymienić na przykład wzmocnienie podwykonawców inwestycji drogowych (które są w stanie łączyć państwa na osi północ - południe), wygodny i szybki elektroniczny Krajowy Rejestr Sądowy oraz zwiększenie gwarancji tajemnicy handlowej. To jednak nie wszystko. Ważne są na przykład wspólne rejestry wykroczeń, które pozwoliłyby na walkę z szajkami złodziei sklepowych.
Jednym z większych prawnych wyzwań regionalnych są nowe technologie - takie jak kryptowaluty, blockchain, autonomiczne samochody. Jednocześnie wspólna przestrzeń powoduje, że konieczne stają się rozwiązania prawne z zakresu przepisów dotyczących dronów.
Nikt nie powinien mieć wątpliwości, że przestępczość gospodarcza - stanowiąca problem również w Polsce - to przestępczość międzynarodowa. Dlatego właśnie istotne stają się wspólne rozwiązania z zakresu konfiskaty rozszerzonej, która pozwala na odzyskiwanie pieniędzy od przestępców na rzecz pokrzywdzonych.
Nierozwiązanym od lat problemem jest masowy wywóz leków za granicę. Bez wspólnych działań i przepisów nie da się zwalczyć tego procederu całkowicie.
Law4Growth . Eksperci i goście z całego świata
Już po raz trzeci eksperci z dziedziny gospodarki, biznesu, ekonomii, prawa, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych spotkają się, by dyskutować o polskim prawie i koniecznych zmianach.
Kolejna edycja wydarzenia Law4Growth odbędzie się już 5 i 6 października w Krakowie.
W tym roku w ramach spotkania powstanie analiza „Trójmorze 2030", która podsumuje wyzwania gospodarcze i systemowe oraz przeszkody, jakie mogą stanowić przeszkodę w zacieśnianiu współpracy właśnie w tym rejonie.
W forum w krakowskim ICE Congress Centre uczestniczyć będą m. in. Minister Sprawiedliwości, Zbigniew Ziobro i Marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński. Oprócz tego pojawią się przedstawiciele rządów państw Europy Cenralnej.
Wyjątkowym wydarzeniem w ramach tegorocznego Forum, będzie właśnie spotkanie ministrów sprawiedliwości Trójmorza, którzy będą rozmawiać o zacieśnieniu stosunków gospodarczych. Swoją obecność potwierdzili już przedstawiciele wielu krajów Grupy Wyszehradzkiej i Europy Centralnej.
- Każde spotkanie w Polsce przedstawicieli szczebla ministerialnego państw Trójmorza cieszy i należy traktować je jako sukces. Spotkania takie przyczyniają się nie tylko do poznawania warunków w krajach, które planują stworzenie regionalnego bloku współpracy, ale przede wszystkim pomagają zbudować niezbędne w tym przypadku zaufanie oraz zmierzają do zakulisowego zbliżania stanowisk w różnych kwestiach - mówi Michał Sadłowski.
- Takie wydarzenie wypełnia sporą lukę w debacie publicznej. Do tej pory głównym tematem wielu spotkań były zmiany w gospodarce. Żeby one zaszły, potrzebne jest jednak dobre prawo. W poprzedniej edycji w ramach #Law4Growth stworzyliśmy księgę zmian, która w sumie liczyła kilkaset pozycji i trafiła o Prezydenta Andrzeja Dudy. W tym roku również pojawią się liczni prelegenci, na pewno wymiana zdań będzie interesująca - dodaje prof. Adamczyk. - Kongres poprzedzony jest wielomiesięcznymi badaniami nad polskim prawem i poszukiwaniu rozwiązań, jakie sprawdzają się w sąsiednich państwach - zapewnia.
Wydarzenie współfinansowane z Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości. PARTNERZY STRATEGICZNI: PKN ORLEN, PZU. SPONSORZY: PGE