Dzik: Cywilizacja nie ma pomysłu na seniorów

W ramach liberalnego reformowania finansów państwa, Platforma Obywatelka planuje nas uraczyć kolejną składką, podatkiem pielęgnacyjnym. Podatek w wysokości jednego procenta wynagrodzenia służyłby do finansowania długoterminowej opieki okresowej. Jednocześnie zapowiedziano, że zasiłek pielęgnacyjny nie będzie przysługiwał, jak dziś, wszystkim osobom po ukończeniu 75 roku życia, ale tylko tym niesprawnym.

Trzeba przyznać, że propozycja podniesienia podatku powiązana z deklaracją, że przy okazji otrzymamy mniej, niż dostajemy dziś, jest dość śmiałym testem cierpliwości wyborców.Na tym tle nawet libertariańskie porównania aparatu państwa do mafii tracą resztki sensu. Przyzwoita mafia oferuje ochronę za haracz, nieprzyzwoita mafia chce tylko haraczu, ale chyba nie ma mafii, która pobiera haracz i jeszcze systematycznie demoluje lokal.

Oczywiście można zawsze rzec, że zmiany są nieuniknione, bo społeczeństwo się starzeje, odsetek seniorów w populacji wzrasta, a nowy podatek jest tylko dowodem, że rządząca partia poważnie analizuje trendy demograficzne i podejmuje uprzedzające działania.

Nie ma się jednak co łudzić - nowej składce towarzyszy równoległy pomysł opróżnienia Funduszu Rezerwy Demograficznej. Sprawa jest więc jasna - rządzącym chodzi tylko o kasę na bieżące potrzeby, a wybiórczo podniesione problemy demograficznie to tylko mydlenie oczu podatnikom.

Problem kosztownej opieki nad osobami starszymi jest jednak jak najbardziej rzeczywisty i stają przed nim wszystkie rozwinięte kraje. Nie wypada głośno o tym mówić, ale głównym winowajcą jest tu sama współczesna cywilizacja, która na różne sposoby (diety, pasy bezpieczeństwa, oceny z zachowania) lansuje tzw. zdrowy styl życia.

Jest to w istocie pewne piramidalne oszustwo, bo nie mówi się przy tym ludziom, że tzw. okaz zdrowia kosztuje system opieki zdrowotnej więcej niż degenerat. Każdy bowiem zdrowy osobnik dożyje kiedyś wieku, w którym państwo opiekuńcze wyda fortunę na najdroższą opiekę długoterminową i paliatywną.

Problem ten będzie się pogłębiał i nie widać prostej metody jego rozwiązania (pomijam pomysły rodem z koszmarów Sci-Fi, jak przymusowa eutanazja). Nowe podatki, a nawet poprawa trendów demograficznych nie rozbroją pułapki, którą zastawiła na siebie cywilizacja dobrobytu. Może ją rozbroić tylko cud lub globalna katastrofa - ciekawe, co będzie pierwsze...

Autor felietonu jest ekonomistą specjalizującym się w zagadnieniach racjonalności, ekonomii behawioralnej i psychologii hazardu.