*Dlaczego ten numer jest tak ważny? Ponieważ instrumenty finansowe to kontrakty między dwiema stronami, a dokładniej: określone zobowiązania jednych w stosunku do drugich. Kod LEI ma zapewnić identyfikację podmiotów– nie tylko w Polsce, ale także na świecie. Czym dokładnie jest identyfikator LEI, kto musi go uzyskać i ile to kosztuje, wyjaśnia Marek Strzelczyk, *menedżer ds. nowych produktów i IT w firmie GS1 Polska.
Agnieszka Pruszkowska: Od 3 stycznia wszystkie podmioty prawne działające na rynkach finansowych będą musiały posiadać indywidualny numer LEI. Czym jest i do czego jest potrzebny? Jaki jest cel jego wprowadzania na rynek?
Marek Strzelczyk, * *menedżer ds. nowych produktów i IT w firmie GS1 Polska: Kod LEI jest unikalnym identyfikatorem pozwalającym jednoznacznie – w skali całego świata – zidentyfikować dany podmiot prawny. Identyfikator ten od 3 stycznia 2018 roku będzie niezbędny przy zawieraniu transakcji finansowych określonych w dyrektywie MiFID II Unii Europejskiej oraz rozporządzeniu w sprawie rynków instrumentów finansowych MiFIR – art. 26, Rozporządzenie nr 600/2014.
Celem wprowadzenia tego systemu identyfikacji na rynku było zwiększenie wiarygodności podmiotów zawierających transakcje finansowe oraz transparentności samych transakcji. Idea pełnego identyfikowania podmiotów biorących udział w transakcjach finansowych powstała po kryzysie finansowym z 2008 roku, kiedy to wiele firm zawierało transakcje, w tym na odległość, często z niesprawdzonymi lub niewiarygodnymi partnerami.
Przepisy dokładnie wskazują, kto ma obowiązek uzyskania tego numeru. A co z osobami indywidualnymi, które co prawda prowadzą działalność, ale inwestowaniem na giełdzie zajmują się "pod godzinach", w ramach hobby. Czy one też muszą mieć kod LEI?
Osoby indywidualne nie muszą posiadać identyfikatora LEI, aby zawierać transakcje finansowe. Nawet jeśli prowadzą jednoosobową firmę, ale nie dokonują wspomnianych transakcji w ramach jej działalności.
Jeśli zaś chodzi o podmioty prawne, to obowiązek posiadania numeru LEI mają firmy (spółki), działalności jednoosobowe, instytucje finansowe, czyli banki, instytucje kredytowe, fundusze emerytalne, inwestycyjne a także brokerzy. Są to podmioty, które dokonują transakcji finansowych polegających na nabywaniu i sprzedawaniu akcji, gwarancji, obligacji rządowych i instrumentów pochodnych (np. kontraktów terminowych czy opcji).
Jak z kolei potraktować przedsiębiorcę, który w ramach działalności jedynie od czasu do czasu zawiera transakcje na giełdzie, np. na zasadzie kup i sprzedaj?
Taki podmiot będzie musiał posiadać numer LEI. W przypadkach wątpliwych, gdy przedsiębiorca nie jest pewien, czy posiadanie numeru LEI dla zawieranych przez niego transakcji jest konieczne czy nie, może zwrócić się z zapytaniem do swojego banku, który te transakcje dla niego obsługuje.
Co oznacza brak numeru LEI dla podmiotu ?
Brak numeru LEI po 3 stycznia rzeczywiście oznaczać powinien pożegnanie z rynkami finansowymi. Jednakże uzyskanie tego numeru nie jest skomplikowane i nie zabiera dużo czasu. Można go uzyskać w każdej chwili.
Jakiego typu informacje można zidentyfikować przy pomocy LEI?
Generalnie – systemem LEI na całym świecie zarządza fundacja GLEIF z siedzibą w Szwajcarii. Fundacja ta ustala reguły wdrażania i stosowania identyfikatorów LEI. W szczególności nadaje uprawnienia wybranym podmiotom, aby w jej imieniu nadawały numery LEI. Takich akredytowanych podmiotów (LOU) w skali całego świata jest obecnie ok. 30. Muszą one spełnić bardzo surowe wymogi GLEIF, a sam proces akredytacji może trwać do 2 lat.
Identyfikator LEI składa się z 20 znaków alfanumerycznych. Pierwsze 4 znaki identyfikują tzw. LOU (Local Operating Unit – Lokalną Jednostkę Operacyjną), czyli podmiot, który nadaje numer LEI.
Oprócz 4 znaków identyfikujących LOU, które nadało numer LEI danemu podmiotowi, identyfikator ten zawiera cyfry "00", 14-znakowy losowy ciąg liter i cyfr przypisanych danemu podmiotowi oraz 2 cyfry sumy kontrolnej. Strukturę identyfikatora LEI opisuje norma ISO 17442.
Na stronie internetowej GLEIF (www.gleif.org)
udostępniona jest bezpłatnie baza danych wszystkich nadanych numerów LEI na całym świecie. Rejestr ten ma charakter publiczny, jest dostępny dla każdego i jest aktualizowany codziennie.
Gdzie można ubiegać się o ten kod? Tylko w kraju, w którym firma ma siedzibę czy także poza jego granicami?
Każdy podmiot prawny – czyli firma, instytucja, broker – może ubiegać się o nadanie numeru LEI w dowolnym LOU na całym świecie. Jak wspomniałem, istnieje 30 takich akredytowanych podmiotów..
Nic nie stoi na przeszkodzie, by polska firma, która np. inwestuje na giełdzie, wystąpiła o nadanie numeru za granicą. Nic też nie stoi na przeszkodzie, by zagraniczna firma skorzystała z pomocy GS1 Polska przy nadaniu identyfikatora LEI.
GS1 jest drugą po Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych organizacją w Polsce, która umożliwia uzyskanie numeru LEI. Dlaczego warto skorzystać z jej pomocy?
GS1 Polska jest częścią globalnej organizacji GS1, wdrażającej standardy identyfikacyjne na całym świecie. W zakresie LEI korzystamy
z doświadczenia GS1 Germany, które posiada status LOU nadany przez GLEIF. Ze względu na skalę działania jesteśmy w stanie zaoferować atrakcyjne ceny oraz krótkie terminy realizacji.
Jak wygląda proces ubiegania się o kod? Starający się o niego podmiot otrzymuje go bezwarunkowo czy przechodzi proces weryfikacji?
W celu uzyskania identyfikatora LEI wystarczy złożyć odpowiedni wniosek przez Internet, np. na stronie www.gs1pl.org/lei i załączyć wymagane dokumenty. Dane podane przez podmiot we wniosku podlegają oczywiście weryfikacji, zgodnie z regułami GLEIF. Jeśli weryfikacja przebiegnie poprawnie, po kilku dniach numer LEI zostanie nadany i przekazany wnioskującemu drogą elektroniczną.
A jeśli weryfikacja jest negatywna?
Zdarzają się przypadki, kiedy proces weryfikacji kończy się negatywnie
i wtedy identyfikator LEI nie może zostać firmie nadany. Wszystko to
w trosce o bezpieczeństwo uczestników rynku i przejrzystość podmiotów biorących udział w transakcjach finansowych.
Nadawanie kodu to proces jednorazowy czy odnawialny? I co najważniejsze – jaki to wydatek?
Identyfikatory LEI nadawane są na okres 1 roku. Po tym czasie należy identyfikator odnowić, jednocześnie aktualizując dane podane przy rejestracji, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Uzyskanie identyfikatora LEI za pomocą GS1 Polska kosztuje 89 euro, odnowienie w każdym kolejnym roku to wydatek 59 euro.
Partnerem artykułu jest GS1 Polska