Od nowego roku, jeśli rodzina korzystająca ze świadczeń przekroczy uprawniające do nich kryterium dochodowe, nie straci ich, ale otrzyma je pomniejszone o kwotę przewyższającą kryterium. Mechanizm "złotówka za złotówkę" ma zachęcać do podejmowania pracy bez obawy o utratę zasiłków.
Z nowym rokiem wchodzi w życie nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych, która wprowadza zasadę "złotówka za złotówkę". Dzięki niej przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń rodzinnych (674 zł na osobę w rodzinie lub 764 zł dla rodzin z niepełnosprawnym dzieckiem) nie będzie automatycznie oznaczało utraty tych świadczeń; dotychczas wystarczyło przekroczyć je choćby o złotówkę, by stracić wszystkie zasiłki.
- Od nowego roku, jeśli przekroczymy próg dochodowy o złotówkę, 20 zł, 30 zł, to o tą kwotę zostanie pomniejszony zasiłek rodzinny. To, co jest ważne, to fakt, że osoby, które straciły świadczenia w tym roku, mogą ponownie złożyć dokumenty i ponownie uzyskać zasiłek od stycznia 2016 r. pomniejszony o tę kwotę, o którą przekroczyły kryterium - wyjaśnia Izabela Przybysz z Instytutu Spraw Publicznych.
Szacuje się, że z nowych rozwiązań skorzysta w 2016 r. ok. 160 tys. rodzin, a ich koszt wyniesie 384 mln zł. - Wiele osób zwracało uwagę, że ten mechanizm dosyć mocno obciąża budżet państwa, ale trzeba zwrócić uwagę, że te osoby może będą chętniej podejmowały pracę, czyli będą odprowadzały podatki. A więc miejmy nadzieję, że to raczej wyjdzie na plus niż na minus - podkreśla ekspertka.
Jej zdaniem w tym kontekście jest mniej istotne czy nowe zasady skomplikują system świadczeń rodzinnych, bo ważne jest, aby ludzie mieli poczucie, że warto jest podejmować pracę, a nie jej unikać. - Rzeczywiście pojawiały się głosy, szczególnie wśród pracowników opieki społecznej, że to są dla nich dodatkowe obciążenia. I pewnie tak jest. Ale spróbujmy zobaczyć, jak to będzie funkcjonowało w praktyce, na ile osoby korzystające ze świadczeń będą chętniej podejmowały pracę i ewentualnie w przyszłości będzie można próbować to korygować, ale już mając za sobą pewne doświadczenia - ocenia Przybysz.
Ustawa dotyczy zasiłku rodzinnego i dodatków do niego: becikowego, z tytułu samotnej opieki nad dzieckiem, korzystania z urlopu wychowawczego, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji niepełnosprawnego dziecka, rozpoczęcia roku szkolnego, nauki dziecka poza miejscem zamieszkania.
Minimalne świadczenie wypłacane według nowych zasad będzie wynosić 20 zł. Dla przykładu - jeśli rodzina przekracza kryterium o 380 zł, a uprawniona jest do zasiłku i dodatków w wysokości 400 zł, to od 400 odejmujemy 380 i oznacza to, że tej rodzinie należy się 20 zł. Gdyby ta różnica wynosiła 19 zł, rodzina już by nie otrzymała tego świadczenia.
O nowych rozwiązaniach - wprowadzonych jeszcze przez poprzedni rząd - pozytywnie wypowiadał się obecny wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Bartosz Marczuk. Jak podkreślił, mechanizm "złotówka za złotówkę" powoduje, że nie ma "gilotyny" - radykalnego ucięcia świadczeń po przekroczeniu kryterium dochodowego. Dodał, że gdy pisał program polityki rodzinnej w latach 2006-2007, pod auspicjami ówczesnej wiceminister a potem minister pracy i polityki społecznej Joanny Kluzik-Rostkowskiej, już wtedy proponował, żeby próg dochodowy był bardziej elastyczny.
Również zdaniem Marczuka sztywne kryterium uprawniające do zasiłków często powoduje dezaktywizację, bo człowiek musi się zastanawiać, czy go nie przekroczy, a gdy przekroczy, traci całość świadczenia, dlatego może czasem w takiej sytuacji nie podejmować aktywności zawodowej.
Wiceminister nie spodziewa się żadnych trudności przy wprowadzaniu tych rozwiązań. Przypomniał, że ustawa została uchwalona jeszcze w maju, zatem gminy miały możliwość przygotowania się do zmian.
