Jak podkreśla konsul honorowy Ukrainy w Szczecinie Henryk Kołodziej, narasta liczba skarg na oszustwa pracownicze. Należą do nich: zatrudnianie bez umowy, brak ubezpieczenia i niewypłacanie wynagrodzenia pracownikowi. Jak mówią konsulowie ukraińscy z różnych części kraju, nagminną praktyką jest zatrudnienie w systemie uproszonym - na trzy miesiące, z czego za ostatni miesiąc pracownik nie dostaje wypłaty. W tym okresie musi opuścić Polskę, żeby nie zostać deportowanym bez prawa do ponownego wjazdu.
Prezes fundacji La Strada Irena Dawid-Olczyk podkreśla, że bardzo często obywatele Ukrainy są zmuszani do niewolniczej pracy pod pozorem spłacania fikcyjnych długów czy innych zobowiązań. W jednym przypadku pracodawca zalegalizował pobyt pracownika, ale utrzymywał go w świadomości, że pracuje nielegalnie. - W ten sposób utrzymywał władzę i kontrolę nad pracownikiem z Ukrainy - powiedziała Irena Dawid-Olczyk. Dodała, że często zatrudniani są wpędzani w rzekome długi, których nie są w stanie spłacić.
Z badań Międzynarodowej Organizacji do spraw Migracji wynika, że Polska dla mieszkańców Ukrainy jest krajem docelowym, w którym chcieliby mieszkać. Jednak tysiące ludzi wracają i skarżą się w swoim kraju na złe traktowanie i wykorzystywanie w Polsce. Paweł Barabasz z Międzynarodowej Organizacji do spraw Migracji podkreśla, że tylko znikoma cześć pokrzywdzonych, kilkadziesiąt osób rocznie, składa takie skargi w Polsce. Jak podkreśla, może to wynikać z braku zaufania do naszego wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania oraz z braku wiedzy na temat przysługujących im form ochrony. Poza tym boją się, że w efekcie skargi będą musieli opuścić Polskę, podczas gdy nadal chcą pracować.
Jak mówi ambasador Ukrainy w Polsce Andrij Deszczyca, rozwiązaniem mogłoby być skuteczniejsze informowanie o prawie obowiązującym w Polsce i możliwościach szukania pomocy. Ambasador podkreśla, że o warunkach pracy i prawie w Polsce ludzie powinni dowiadywać się jeszcze przed wyjazdem z Ukrainy - na przykład z ulotek i broszur rozdawanych w konsulatach. Powinni także móc dowiadywać się o tym z portali internetowych.
Spotkanie w ambasadzie Ukrainy rozpoczęło cykl spotkań z przedstawicielami różnych urzędów instytucji i organizacji pozarządowych na temat problemów obywateli Ukrainy mieszkających w Polsce.
Według danych urzędu do spraw cudzoziemców, wydano w ubiegłym roku 65 tysięcy kart pobytu, ale liczbę Ukraińców w Polsce szacuje się na około miliona w ciągu roku. Są to nie tylko pracownicy, ale też studenci i uczniowie.