Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) nakazał wydawnictwu Polskapresse sprzedaż nabytego od Dolnośląskiego Wydawnictwa Prasowego (DWP) przedsiębiorstwa, w tym prawa do wydawania tytułu prasowego "Słowo Polskie".
"Nakazanie sprzedaży przedsiębiorstwa wynika ze stwierdzonej niemożności przywrócenia w inny sposób konkurencji na rynku regionalnej prasy na Dolnym Śląsku" - powiedział prezes UOKiK Cezary Banasiński, cytowany w komunikacie.
"Jedyną alternatywą tych działań byłaby możliwość zaistnienia, w perspektywie najbliższych dwóch - trzech lat, nowego wydawcy regionalnej prasy codziennej, będąca skutkiem samoistnego działania mechanizmów rynkowych. Z bardzo wysokim prawdopodobieństwem można taką sytuację wykluczyć, ze względu na charakter rynku prasy, w tym w szczególności regionalnej prasy codziennej" - dodał.
Decyzja nakazująca sprzedaż majątku przedsiębiorstwa jest precedensem w historii polskiego urzędu antymonopolowego. Jednocześnie UOKiK nałożył na Polskapresse karę 50 tys. euro, czyli najwyższą z możliwych za naruszenie prawa antymonopolowego.
UOKiK uznał, że Polskapresse nie dopełniła wymogu zgłoszenia zamiaru koncentracji. Postępowanie antymonopolowe w sprawie niedopełnienia wymogu zgłoszenia zamiaru przejęcia przez Polskapresse bezpośredniej kontroli nad DWP zostało wszczęte 30 października 2003 roku.
UOKiK na podstawie napływających do niego informacji ustalił, iż Polskapresse stała się właścicielem trzech gazet ukazujących się na Dolnym Śląsku. Poza "Gazetą Wrocławską" zaczęła wydawać dwa tytuły należące dotychczas do DWP, spółki zależnej od Orkla Media, czyli "Słowo Polskie" oraz "Wieczór Wrocławia".
Polskapresse w odpowiedzi na argumenty UOKiK twierdziła, że od DWP kupowała jedynie części, więc nie miała obowiązku zgłaszania koncentracji, gdyż w jej ocenie polskie prawo nie ma zastosowania do takiej sytuacji.
UOKiK uznał jednak, że transakcja dotyczyła całego przedsiębiorstwa, a ponadto stwierdził, że łączny obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji przekroczył 50 mln euro, więc zaistniał obowiązek zgłoszenia transakcji do UOKiK.
Po przejęciu przez Polskapresse kontroli nad DWP na rynku Dolnego Śląska pozostało tylko dwóch wydawców prasy regionalnej.
Jednocześnie udział Polskapresse wzrósł na rynku sprzedaży codziennej prasy regionalnej na terenie województwa dolnośląskiego z 36,4 proc. do 60,8 proc., a na rynku sprzedaży powierzchni reklamowej na tym obszarze z 37,7 proc. do 53 proc.
Od 1 grudnia 2003 roku "Słowo Polskie" i "Gazeta Wrocławska" zostały połączone przez Polskapresse w jeden tytuł "Słowo Polskie Gazeta Wrocławska". Jego udział w rynku reklamy w regionie wyniósł 55 proc. i zdaniem urzędu tendencja ta nasiliłaby się.
Prezes Polskapresse Maciej Jankowski powiedział w poniedziałek PAP, że firma ma dwa tygodnie na odwołanie się od decyzji Urzędu i "z całą pewnością skorzysta z tego prawa".
"Od początku uważamy, że nasze stanowisko było zgodne z prawem. Sąd wypowie się w tym temacie" - powiedział. Dodał, że Polskapresse nie zmonopolizowała dolnośląskiego rynku medialnego.
UOKiK nakazał też Oficynie Wydawniczej Wielkopolski (OWW), wydawcy "Głosu Wielkopolskiego", rozwiązać umowę stałej współpracy z Prasą Poznańską, wydawcą "Gazety Poznańskiej", oraz sprzedać część swojego majątku. Jednocześnie urząd nałożył na OWW karę 50 tys. euro. W tym przypadku też chodzi też o niezgłoszenie zamiaru koncentracji.
"Gdyby zgłoszono zamiar koncentracji, i tak w obu przypadkach nie byłoby na nią zgody" - powiedział Banasiński.
Postępowanie w sprawie przejęcia przez OWW kontroli nad Prasą Poznańską wszczęto na początku lutego 2003 r. Urząd ustalił, że między wydawcami doszło w krótkim czasie do kilku transakcji.
Najpierw Polskapresse, która ma 100 proc. udziałów w Prasie Poznańskiej kupiła udziały, dające jej prawo do 24,5 proc. głosów na walnym zgromadzeniu OWW.
Następnie - jak podał urząd - doszło do zawarcia umowy między Prasą Poznańską a OWW, w wyniku której ta pierwsza sprzedała Oficynie "zorganizowaną część przedsiębiorstwa", czyli jak podał urząd majątek "Gazety Poznańskiej" oraz jej oddziały terenowe.
W marcu i kwietniu ubiegłego roku doszło do zawarcia jeszcze kilkunastu dalszych umów między Prasą Poznańską lub Polskapresse z jednej strony a Oficyną z drugiej, w tym takiej na podstawie której OWW przyznała Prasie Poznańskiej wyłączne prawo akwizyjcji reklam i ogłoszeń dla wszystkich wydawanych przez siebie tytułów.
W ocenie UOKiK w rezultacie zwartych umów doszło do przejęcia przez OWW kontroli nad całą Prasą Poznańską.
W ocenie UOKiK OWW uzyskała bardzo silnie dominującą pozycję rynkową w Wielkopolsce, co doprowadziło do istotnego ograniczenia konkurencji (udział Oficyny w regionalnym rynku reklamy w prasie codziennej wzrósł do ponad 70 proc.).
Decyzje urzędu nie są prawomocne i przysługuje od nich odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jak wyjaśnił Banasiński, wydawnictwa mają dokonać transakcji sprzedaży w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się decyzji.
