Ponad połowa emerytalnych składek Polaków w OFE ma dzisiaj trafić do ZUS. To skutek ustawy zmieniającej system OFE - zgodnie z nią 3 lutego fundusze przekażą ZUS-owi obligacje i papiery gwarantowane przez Skarb Państwa. Sama ustawa trafiła w piątek do Trybunału Konstytucyjnego.
Aktualizacja 9:03
Nowe przepisy dotyczące OFE obowiązują (z kilkoma wyjątkami) od 1 lutego. Ustawa ma m.in. dać Polakom wybór, czy chcą odkładać na emeryturę tylko w ZUS, czy w ZUS i OFE.
Regulacja wprowadza też zakaz inwestowania OFE w obligacje i inne instrumenty dłużne, gwarantowane przez Skarb Państwa. Te, którymi obecnie zarządzają OFE dzisiaj mają być przekazane do ZUS, gdzie zostaną zapisane na naszych subkontach.
Przepisy mówią, że 3 lutego 2014 r. OFE mają umorzyć 51,5 proc. jednostek rozrachunkowych zapisanych na rachunku każdego członka otwartego funduszu emerytalnego na 31 stycznia 2014 r. Tego dnia fundusze mają przekazać do ZUS aktywa o wartości odpowiadającej sumie umorzonych jednostek rozrachunkowych.
Chodzi m.in. o obligacje i bony emitowane przez Skarb Państwa, obligacje emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, inne papiery wartościowe opiewające na świadczenia pieniężne, gwarantowane lub poręczane przez Skarb Państwa.
Jaka jest ich wartość, będzie wiadomo dzisiaj. Cała skomplikowana operacja przekazania aktywów do ZUS rozpisana jest na godziny. Do 11 otwarte fundusze mają dostarczyć do centrali ZUS m.in. specyfikację przekazywanych aktywów oraz ich wycenę. Do godz. 14 ZUS ma otrzymać od OFE m.in. obligacje i bony skarbowe, a do godz. 15 część obligacji skarbowych, emitowanych na rynki zagraniczne. Ostatnia przewidziana operacja ma się zakończyć do godz. 17.
Doradca Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych Ewa Lewicka zapewnia, że OFE są przygotowane do przekazania aktywów ZUS-owi.
- _ Aby zapewnić sprawny przebieg całej operacji, towarzystwa pracowały przez cały weekend _ - powiedziała.
Prezes ZUS Zbigniew Derdziuk powiedział IAR, że mimo iż operacja jest dość skomplikowana, nie powinno być problemów z przekazaniem tych środków. W sumie do ZUS-u przekazanych zostanie około 150 miliardów złotych.
Ustawa przewiduje też, że Polacy sami zdecydują czy chcą, by ich składki na przyszłą emeryturę trafiały i do OFE i do ZUS-u czy tylko do ZUS-u. Prezes Derdziuk przypomina, że decyzję będzie można podjąć w określonym czasie. Pierwszy okres transferowy rozpocznie się 1 kwietnia a zakończy 31 lipca. Jeśli w tym okresie nie zostanie podpisana umowa z OFE, składka przyszłego emeryta będzie ewidencjonowana wyłącznie na subkoncie w ZUS-ie. Możliwość zmiany decyzji pojawi się również w okresie od kwietnia do lipca 2016 roku a później co cztery lata.
Po zakończeniu inwestowania w obligacje OFE mają ustawowo wprowadzony minimalny poziom inwestycji w akcje. Będzie on wynosił 75 proc. do końca 2014 r., 55 proc. do końca 2015 r., 35 proc. do końca 2016 r. i 15 proc. do końca 2017 r.
Zgodnie z ustawą do końca lipca obowiązuje też zakaz reklamy OFE. Jest on związany z faktem, że od 1 kwietnia do końca lipca każdy członek OFE może wybrać czy chce w nim nadal inwestować czy tez pozostać wyłącznie przy ZUS-ie. W pierwszym wypadku trzeba będzie złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych pisemnie lub w formie dokumentu elektronicznego - oświadczenie o przekazywaniu do OFE części składki emerytalnej. Chodzi o 2,92 proc. pensji. Składki osoby, która nie wybierze OFE będą trafiać na subkonto w ZUS.
Decyzja o wyborze OFE lub pozostaniu w ZUS nie będzie ostateczna. Po dwóch latach, w 2016 r. otworzy się kolejne czteromiesięczne _ okienko czasowe _ na ewentualną zmianę decyzji w sprawie oszczędzania w OFE lub ZUS. Następne _ okienka _ będą otwierane co cztery lata.
Przez 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego środki z OFE będą stopniowo przenoszone na fundusz emerytalny FUS i ewidencjonowane na prowadzonym przez ZUS subkoncie (tzw. suwak bezpieczeństwa). Wypłatą emerytur będzie zajmował się ZUS. Po osiągnięciu wieku emerytalnego środki stanowiące podstawę wyliczenia emerytury będą przez trzy lata podlegać dziedziczeniu.
Pobierana przez fundusze maksymalna opłata od składki spadnie z 3,5 do 1,75 proc. Obniżona będzie również opłata pobierana przez ZUS za przekazywanie składek do OFE - z 0,8 do 0,4 proc.
Ustawa do Trybunału Konstytucyjnego
Prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę o OFE 27 grudnia 2013 r., a w piątek skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie czy jest ona zgodna z ustawą zasadniczą. Chodzi m.in. o zakaz inwestowania w obligacje, nakaz inwestowania w akcje i zakaz reklamy OFE. Prezydent mówi, że liczy się z tym, że Trybunał może wskazać konieczność zmian w ustawie, jednak nie sądzi, by chciał on _ zakwestionować samą istotę tej zmiany _.
Prezydent _ sygnalizuje _ też Trybunałowi we wniosku _ istniejącą w środowisku prawniczym znaczącą rozbieżność poglądów co do statusu składek _ odprowadzanych do OFE. Rozbieżność opinii dotyczy tego, czy zgromadzone w OFE środki, pochodzące ze składek z naszych wynagrodzeń, są środkami publicznymi czy prywatnymi.
Dzisiaj w radiowych _ Sygnałach Dnia _ Komorowski przypomniał też, że nie był orędownikiem tej ustawy, ale musiał wziąć pod uwagę ryzyko związane z budżetem. Niewejście tych przepisów w życie - wskazał - oznaczałoby _ zrujnowanie budżetu i narażenie na ogromne kłopoty Polski _.
Natomiast - podkreślił - pewne jest to, że muszą być wyjaśnione ewentualne zastrzeżenia do ustawy, gdyż _ w tak delikatnym obszarze, jakim jest system emerytalny nie może być wątpliwości, co do legalności i konstytucyjności rozstrzygnięć _. Dlatego - mówił - w tzw. trybie następczym skierował ustawę do TK.
- _ Liczę na to, że Trybunał rozstrzygnie wątpliwości. Liczę się z tym, że może np. zaproponować jakieś zmiany, czy wskazać konieczność zmian - myślę, że rząd także to bierze pod uwagę. Ale nie sądzę, aby Trybunał chciał zakwestionować samą istotę tej zmiany _ - mówił prezydent.
Według niego tematem do podjęcia przez Trybunał jest np. to czy fundusze mogą inwestować w papiery dłużne państwa polskiego czy zakaz reklamowania funduszy. Reklama - przekonywał prezydent - jest również źródłem wiedzy, a każdy podejmując decyzję ws. OFE powinien mieć możliwość łatwego uzyskania przystępnej wiedzy, która będzie podstawą decyzji _ o wadze życiowej _.
Jak zaznaczył, jeśli Trybunał przyzna mu rację, to nakaże dokonanie poprawek w ustawie i wskaże instytucję, która będzie musiała ustawę poprawić.
Ustawa zmieniająca system OFE od samego początku budziła sprzeciw wielu ekonomistów oraz prawników oraz autorów reformy emerytalnej z 1999 r. Swój sprzeciw wobec zmian w systemie emerytalnym eksperci wyrazili m.in. w liście, który skierowali do prezydenta Komorowskiego. Podpisało się pod nim 115 ekonomistów oraz 31 niezależnych prawników.
Na wyznaczenie terminu rozprawy w TK zwykle czeka się miesiącami. W przypadku ważnych spraw TK może przyspieszyć rozpatrzenie wniosku. Złożenia własnych wniosków do TK w sprawie OFE nie wykluczała też opozycja: TR, SP i SLD.
Czytaj więcej w Money.pl