Politycy postawieni pod ścianą stają się racjonalni

Stanisław Gomułka, były wiceminister finansów, ekonomista BCC*:* Nie, ponieważ nie sądzę, żeby był jakiś silny związek między jednym a drugim.

W interesie Włoch leży naprawa pozycji swoich finansów publicznych i utrzymanie strefy euro, więc reformy będą przeprowadzane. Widzieliśmy to już w przypadku Grecji, tam przy dużo poważniejszej sytuacji i większych konsekwencjach politycznych, rządzący i społeczeństwo opowiedzieli się za pozostaniem w strefie euro. Myślę, że podobne stanowisko zajmą wszystkie podstawowe partie we Włoszech.

W tej sprawie bardzo bym przestrzegał przed silnym wiązaniem tego, co mówią politycy przed wyborami, a tego, co robią po wyborach. Berlusconi był w opozycji i chciał zdobyć władzę, musiał więc krytykować rząd Mario Montiego. Gdyby jednak przyszłoby Berlusconiemu samemu tworzyć rząd, myślę że prowadziłby politykę cięć i oszczędności.

Nie przesadzajmy, aż tak bardzo nie wierzę. Ich problem polega jednak na tym, że oni nie mają innej możliwości. Mamy do czynienia z tak zwaną dyscypliną rynków finansowych i wszystkie partie i politycy zdają sobie sprawę, że jeśli nie podejmą działań, to rentowności włoskich papierów pójdą w górę i pojawi się problem, kto ma finansować koszt obsługi włoskiego długu. Wtedy znowu pojawiłaby się alternatywa, że _ albo coś robimy, albo zderzamy się z możliwością bankructwa _. To błędne koło.

Oczywiście, że istnieje pewne ryzyko. Wszyscy politycy w całej Unii Europejskiej muszą się jednak liczyć z tym, że zasada solidarności jest bardzo ograniczoną. Państwa potrzebujące mogą liczyć na pomoc, ale tylko warunkową i zwrotną. Ta świadomość musi rządzących dyscyplinować.

W przypadku Grecji prawdopodobnie konieczne będzie dalsze oddłużanie, ale Grecja to mały kraj i _ wrzucenie do kosza _ kolejnych 200 miliardów euro nie jest problemem. W przypadku Włoch jednak chodzi o dużo większe pieniądze i w związku z tym utrzymane musi być, bez względu na władze we Włoszech, twarde stanowisko Niemiec. To jest zapewne jedyne rozwiązanie.

Ale to będzie, według mnie, krótkoterminowe. Tak to zwykle bywa, że kiedy mamy takie a nie inne informacje w Europie, reakcja rynków jest natychmiastowa. Później przychodzi jednak refleksja i bardziej trzeźwa ocena sytuacji. Inwestorzy uświadamiają sobie to o czym mówiłem już, że Włochy rządzone przez każdą partię będą musiały kontynuować dotychczasowy program oszczędności.
Oczywiście z pewnymi modyfikacjami, może nieco wolniej, ale nie ma odwrotu od ścieżki systematycznej poprawy stanu finansów publicznych. Wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że taki proces musi potrwać, że nie da się tego zrobić szybko, ale zrobić trzeba. Przez to, od czasu do czasu, będziemy świadkami takich histerycznych reakcji rynków

Obywatele zawsze reagują emocjonalnie, co powoduje, że ci którzy aktualnie rządzą, tę władzę tracą. Wtedy przychodzą ci którzy tę władzę krytykowali i co? Robią dokładnie to samo. Ponieważ nie mogą inaczej. Obywatele znowu są niezadowoleni, kolejną ekipę odsuwają od władzy i znowu przychodzą nowi. Tak w kółko. Zresztą zmiany rządów we Włoszech możemy nazwać pewną tradycją. Rządy zmieniały się tak czasami bardzo często, ale nie zmieniało to niczego w działaniu. Element racjonalnej polityki ekonomicznej jednak wygrywa. W gospodarczej sytuacji pod ścianą politycy nie mają innego wyjścia. Oni dobrze o tym wiedzą.