Profesor Bartoszewski wyraził przekonanie, że zdolność do przeciwstawienia się złu nie wynika tylko z wiedzy o tym, że to zło istnieje, ale przede wszystkim z kondycji moralnej każdego z nas. Były więzień obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu zauważył, że dziś każdy z nas ma dostęp do informacji o tym, jak szerzy się nienawiść i rasizm, pogarda i antysemityzm, ludobójstwo i skazywanie na śmierć niewinnych ludzi w różnych częściach świata. "Pytaniem jest, czy coś z tą wiedzą czynimy. Czy potrafimy stanąć po stronie ofiar, czy pozostajemy raczej po stronie tych wszystkich, którzy wiedzieli, a nic nie uczynili, by pomóc" - mówił profesor Bartoszewski.
W uroczystościach w Auschwitz bierze udział między innymi prezydent Lech Kaczyński, premier Donald Tusk, przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek oraz premier Izraela Benjamin Netanjahu. Rosję reprezentuje minister Edukacji i Nauki Andriej Fursenko. Przybyło także ponad 150 byłych więźniów obozu i 45 delegacji z całego świata.
27 stycznia 1945 roku Armia Czerwona uwolniła około 8 tysięcy więźniów, w tym ponad 500 dzieci. Pozostałych blisko 60 tysięcy więźniów Niemcy ewakuowali wcześniej w głąb Niemiec w tak zwanym marszu śmierci. W sumie w obozie hitlerowcy zgładzili ponad milion 100 tysięcy osób, większość ofiar stanowili Żydzi.
