25 marca 1977 roku powstała największa po Komitecie Obrony Robotników opozycyjna organizacja w okresie bezpośrednio poprzedzającym powstanie "Solidarności". ROPCiO w założeniach miał nieco inne cele niż KOR ponieważ program obrony robotników represjonowanych po wydarzeniach z czerwca 1976 roku w Radomiu, Ursusie i Płocku miała uzupełnić idea walki o prawa obywatelskie i niepodległość.
Historyk doktor Jan Żaryn podkreślił, że idee ROPCiO ze wszystkich ówczesnych myśli opozycyjnych były najbliższe nauce Kościoła. Szczególnie idee wolności i niepodległości oraz chrześcijańskiego dziedzictwa, do którego odwowływali się działacze ROPCiO powodowały, że ówcześni hierarchowie zdawali sobie sprawę z bliskości tego ruchu.
Historyk dodał, że trudno oszacować jak wielu księży zaangażowało się w działania ROPCiO ale duchowni wspierali Ruch i przez to często mieli kłopoty z bezpieką. Służba Bezpieczeństwa od samego początku działalności ROPCiO inwigilowała jego działaczy a zatem nie mogła pozostawić w spokoju także i księży.
Mimo zagrożenia wielu duchownych decydowało się na podjęcie idei ROPCiO ponieważ wychowali się w rodzinach z tradycjami patriotycznymi. Ksiądz Hubert Czuma wspomina, że nie musiał się zastanawiać czy przyłączyć się do ROPCiO ponieważ było to dla niego oczywiste.
Dla księdza Bohdana Papiernika powstanie ROPCiO było długo wyczekiwanym momentem i jak wspomina, ani przez moment nie wahał się czy podpisać deklarację ruchu. Ksiądz Papiernik dodał, że dla niego najważniejsze w ROPCiO były idee wolnościowe.
Ksiądz Ludwik Wiśniewski podkreśla, że dla niego najważniesze było to, że ROPCiO chciał docierać ze swoimi ideami do jak najszerszej grupy Polaków.
Rzecznikami Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela zostali Andrzej Czuma i Leszek Moczulski. ROPCiO był drugą, obok Komitetu Obrony Robotników, jawnie działającą organizacją opozycyjną. Nazwa organizacji nawiązywała do ratyfikowanego przez Polskę na początku 1977 roku Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Ruchu wydawał periodyk "Opinie". Prowadził punkty konsultacyjno-informacyjne, pomagał również prześladowanym przez władze PRLu.
