Adam Bodnar z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka jesta zdania, że była to decyzja przełomowa, jedna z najważniejszych zdobyczy polskiej transformacji ustrojowej. Polski Jego zdaniem, Rzecznik Praw Obywatelskich może być wzorem instytucji ombudsmana dla całej Europy. "Czasami nie dostrzegamy , ze w wielu państwach europejskich w ogóle nie ma instytucji Rzecznika, na przykład w Niemczech. A u nas jest organ, do którego można się zwrócić ze skargą, który ma prawo a wręcz obowiązek interweniować w imieniu obywateli, na przykład składając wnioski do Trybunału Konstytucyjnego o uchylenie przepisów niezgodnych z Konstytucją" - powiedział prawnik .
Urząd Rzecznika - objęty przez profesor Ewę Łętowską - rozpoczął działalność od 1 stycznia 1988 roku. Adam Bodnar powiedział, że o autorytecie urzędu zdecydowali wybitni prawnicy, którzy przez kolejne kadencje sprawowali tę funkcję, począwszy od profesor Ewy Łętowskiej. Kolejnymi rzecznikami byli profesor Tadeusz Zieliński, profesor Adam Zieliński, profesor Andrzej Zoll, doktor Janusz Kochanowski, o obecny Rzecznik Praw Obywatelskich , profesor Irena Lipowicz.
Jak powiedział Adam Bodnar, początkowo władze liczyły na to, że urząd nie będzie miał wielkiego znaczenia, stąd prawdopodobnie zgoda na objęcie funkcji Rzecznika przez kobietę - profesor Ewę Łętowską. Prawnik podkreślił, ze nie doceniono siły charakteru i profesjonalizmu Ewy Łętowskiej, która podejmowała skuteczne interwencje mimo niesprzyjającej sytuacji politycznej.
Rola Rzecznika Praw Obywatelskich zyskuje na znaczeniu. Powierzane są mu kolejne funkcje, jak piecza nad Krajowym Mechanizmem Prewencji, w którym rzecznik monitoruje przestrzeganie praw osób narażonych na tortury lub nieludzkie traktowanie Rzecznik ma też obowiązek dbania o przestrzeganie praw równościowych. Nie ma jednak wystarczającego finansowania tych zadań - podkreśla Adam Bodnar:
Adam Bodnar ocenia, że jednym z ważniejszych działań Rzecznika Praw Obywatelskich była interwencja na rzecz osób ubezwłasnowolnionych. Głównie były to osoby niepełnosprawne intelektualnie. Nie miały one drogi prawnej przywrócenia stanu decydowania o sobie, jeżeli nawet ustała przyczyna ubezwłasnowolnienia Na wniosek RPO Trybunał Konstytucyjny uchylił dyskryminujące przepisy.
IAR
