Jako pierwszy wstępną wersję prezentacji swojej oferty- samolotu typu Hawk- pokazał dziennikarzom brytyjski koncern zbrojeniowy BAE Systems. Firma już raz pojawiła się na naszym rynku - przegrała przetarg na dostawę samolotów wielozadaniowych. Wtedy wygrał producent F-16. BAE Systems przekonuje, że ich obecna oferta jest korzystna dla polskiego wojska. "Proponujemy samolot sprawdzony przez 19 innych państw, z długą historią eksploatacji w brytyjskich siłach powietrznych i offsetem" - tłumaczył dziennikarzom David Burgess z BAE Systems.
Brytyjski koncern nie wyklucza produkcji awioniki do Hawków w Polsce czy inwestycji w inne gałęzie gospodarki. Mówi się o możliwości inwestycji w przyszłą polską elektrownię atomową. Na razie jednak trudno konkretnie oceniać brytyjską ofertę - podobnie jak pozostałych czterech oferentów, ponieważ postępowanie jest w fazie początkowej.
Obecnie MON zapoznaje się z ofertami, które wpłynęły do resortu 3 listopada - powiedział IAR wiceminister obrony odpowiedzialny za modernizację i zakupy, Marcin Idzik. Trwają negocjacje techniczne z firmami. Minister Idzik przewiduje, że na wiosnę 2011 roku przetarg powinien być rozstrzygnięty. Po zakończeniu negocjacji rozpocznie się najważniejsza część postępowania - firmy przedstawią szczegóły swoich ofert z ceną samolotów włącznie. MON chce kupić w sumie 16 nowych maszyn typu LIFT (lead in fighter trainer) razem z systemem szkolenia w co mają wejść: symulator, trenażer, wyposażenie sal wykładowych oraz części zamienne.
Eksperci z którymi rozmawiała IAR zwracają uwagę, że wymagania jakie określiło ministerstwo są wyjątkowo "wyśrubowane". Andrzej Kiński z miesięcznika "Nowa Technika Wojskowa" mówi wprost - żaden z oferentów na tym etapie nie spełnia oczekiwań MON w stu procentach. Jego zdaniem ministerstwo po raz kolejny napisało specyfikację, która nie do końca spełnia obecne trendy w tej dziedzinie. Kiński uważa, że MON tak określiło wymagania, że samolot w 80 procentach jest bojowy, jak F-16. Tym czasem - co podkreśla redaktor naczelny "Nowej Techniki Wojskowej" polskiej armii przede wszystkim potrzebny jest samolot szkolny z możliwością bojowych lotów.
Z kolei redaktor naczelny "Skrzydlatej Polski" Grzegorz Sobczak zwraca uwagę, że końcowy etap przetargu będzie zależał od ostatecznego stanowiska MON w kwestii warunków przetargu. Sobczak przewiduje, że walka rozegra się pomiedzy trzema dostawcami: brytyjskim Hawkiem, koreańskim T-50 oraz włoskim samolotem. "Nasze ministerstwo będzie miało twardy orzech do zgryzienia" - uważa Sobczak.
Zainteresowanie udziałem w przetargu początkowo wyraziło siedem podmiotów. Wstępną ofertę do MON przesłało tylko pięciu potencjalnych dostawców: brytyjska firma BAE Systems oferuje najnowszą wersję samolotu AJT nazywanego Hawk, włoski koncern Alenia Aermacchi proponuje maszynę M-346, koreański Aerospace Industries T-50, fińska Patria używane i zmodernizowane Hawki a Czesi samolot L-159. Po Ministerstwo chce, żeby zwycięska firma dostarczyła samoloty do końca 2015 roku.
W tej chwili nasi wojskowi piloci szkolą się na zmodernizowanych niedawno turbośmigłowych samolotach Orlik oraz na odrzutowych Iskrach. Te maszyny nie nadają się jednak do szkolenia polotów na wielozadaniowe maszyny F-16.
