Budowę Stacji Pomp Rzecznych na terenie obok lewego brzegu Wisły i Stacji Filtrów przy ul. Koszykowej z urządzeniami uzdatniającymi wodę zakładał projekt brytyjskiego inżyniera Williama Lindleya. Dzięki niemu 3 lipca 1886 r. ze stołecznych kranów popłynęła woda.
Pierwsze wodociągi powstały w Warszawie w XVI wieku. W miarę rozrastania się miasta rozbudowywano ich sieć. Zbudowany w 1855 roku wodociąg wg projektu Henryka Marconiego dla lewobrzeżnej i w roku 1868 wg projektu Alfonsa Grotowskiego dla prawobrzeżnej Warszawy nie zapewniały jednak wystarczającej ilości wody o odpowiedniej jakości.
W 1874 r. komisja z inż. Grotowskim na czele, zapoznawszy się z istniejącymi w Niemczech urządzeniami wodociągowymi i kanalizacyjnymi autorstwa inż. Williama Lindleya zdecydowała się powierzyć mu stworzenie podobnego systemu dla Warszawy. Projekt poparł przybyły do miasta w 1875 r. gen. Sokrates Starynkiewicz, Rosjanin pełniący obowiązki prezydenta Warszawy. To dzięki niemu projekty wodociągów i kanalizacji przekazane przez Lindleya Magistratowi w 1878 r. zostały zatwierdzone.
11 lipca 1881 r. podpisany został z synem Williama Lindleya - Williamem Heerleinem Lindleyem, występującym w imieniu ojca, kontrakt na przygotowanie szczegółowych projektów, kierowanie robotami i nadzór nad całością prac projektowych i wykonawczych. On też po przejściu ojca na emeryturę objął funkcję głównego inżyniera budowy i eksploatacji wodociągów i kanalizacji w Warszawie. Jego zastępcą został w 1889 r. radca Magistratu inż. Grotowski. Nad realizacją prac czuwał Komitet Budowy Kanalizacji i Wodociągów.
Projekt Lindleya zakładał budowę Stacji Pomp Rzecznych na terenie przyległym do lewego brzegu Wisły oraz Stacji Filtrów przy ul. Koszykowej z urządzeniami uzdatniającymi wodę - piaskowymi filtrami powolnymi, wieżą ciśnień i budynkami maszynowni z pompami tłoczącymi wodę do sieci przewodów. Podstawą projektu kanalizacji był system odprowadzający ścieki gospodarcze i wody opadowe wspólną siecią kanałów do Wisły z systemem pompowni przepompowujących ścieki.
3 lipca 1886 r. ze stołecznych kranów popłynęła woda, ukończono również budowę pierwszego kolektora kanalizacji miejskiej. Jednocześnie rozpoczęła pracę stacja próbna do sprawdzania i napraw wodomierzy, a powstała w 1869 r. służba wodociągowa przekształciła się w 1888 r. w inspekcję sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.
W 20-leciu międzywojennym kontynuowano prace Lindleya i rozpoczęto nowe inwestycje. Do eksploatacji oddano Osadnik Czerniakowski do klarowania wody wiślanej (1928) i Zakład Filtrów Pospiesznych (1933). W latach 1922-26 prof. Karol Pomianowski wykonał nowy projekt zwiększający ilość kolektorów ściekowych i kanałów bocznych. W 1924 r. wydziały miejskie zajmujące się budową i eksploatacją wodociągów i kanalizacji przekształcono w przedsiębiorstwo Wodociągi i Kanalizacja.
Wybuch II wojny i bombardowania stolicy we wrześniu 1939 r. spowodowały ogromne straty w wodociągach i kanalizacji. Przerwa w dostawie wody trwała do 4 października. Strat doznały pompownie kanalizacyjne, budynki administracyjne i warsztaty. Po kapitulacji miasta do czerwca 1940 r. trwało usuwanie skutków zniszczeń. Drugim okresem zniszczeń było Powstanie Warszawskie. W miarę możliwości utrzymywano wówczas w ruchu urządzenia wodociągowe, naprawiano uszkodzenia, a nawet remontowano stare i kopano nowe studnie.
22 września 1944 r. Warszawa została pozbawiona wody. Od 1945 r. powracający do miasta mieszkańcy korzystali z zapasu ze zbiorników Stacji Filtrów. Woda ponownie popłynęła 29 maja 1945 r. W 1951 r. decyzją stołecznej Rady Narodowej Wodociągi i Kanalizacja przekształcone zostały w Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie. W latach 50. powiększanie się terytorium miasta wymogło inwestycje wodociągowe i kanalizacyjne. Oprócz wydłużania sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, budowano nowe obiekty na Stacji Pomp Rzecznych i Stacji Filtrów oraz pompownie kanalizacyjne. W 1964 r. uruchomiony został Wodociąg Praski. W latach 1969 i 1970 oddano do eksploatacji dwa ujęcia uzupełniające.
W 1986 r. uruchomiono Wodociąg Północny w Wieliszewie nad Zalewem Zegrzyńskim. Na początku lat 90. zaczęto odchodzić od uzdatniania wody pobieranej z Wisły i zbudowano na lewym brzegu rzeki ujęcia infiltracyjne. W 1991 r. Warszawa otrzymała mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków "Czajka", służącą jednak tylko prawobrzeżnej części miasta. Od 1997 r. realizowany jest Program Poprawy Jakości Wody. Nazwiska pionierów wodociągów noszą obecnie przylegające do Stacji Filtrów ul. Lindleya, pl. Starynkiewicza i skwer Grotowskiego. (PAP)
akn/ ls/
