148 chętnych złożyło wnioski o dopuszczenie do konkursu na opracowanie koncepcji architektoniczno - krajobrazowej i artystycznej miejsca pamięci na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze (Lubelskie).
"Zainteresowanie konkursem jest bardzo duże. Wnioski napłynęły zarówno z Polski jak i zza granicy" - powiedziała PAP Agnieszka Kowalczyk, rzeczniczka Państwowego Muzeum na Majdanku w Lublinie, które jest organizatorem konkursu. Muzeum w byłym hitlerowskim obozie zagłady w Sobiborze jest oddziałem Państwowego Muzeum na Majdanku.
Termin nadsyłania wniosków upłynął 18 lutego. Kowalczyk powiedziała, że w najbliższych dniach sąd konkursowy przeanalizuje i zweryfikuje nadesłane wnioski i ogłosi listę dopuszczonych do konkursu.
Warunkiem udziału w konkursie architekta czy zespołu jest m.in. posiadanie doświadczenia w projektowaniu koncepcji budowlanych obiektów użyteczności publicznej o powierzchni co najmniej 600 mkw. Organizatorzy konkursu oczekują też, aby, co najmniej, jedna osoba w zespole przygotowującym koncepcję miała wyższe wykształcenie artystyczne.
Ci, którzy zostaną dopuszczeni do konkursu, będą mieli czas do 20 maja na składnie prac konkursowych.
Konkurs ogłosili wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego i generalny konserwator zabytków Piotr Żuchowski wraz z Władysławem Bartoszewskim, pełnomocnikiem premiera ds. dialogu międzynarodowego.
Organizatorzy konkursu chcą, aby koncepcja architektoniczna Miejsca Pamięci zagłady Żydów w Sobiborze, uwzględniała zarówno charakter i rangę tego miejsca, jak też zawierała projekt centrum dla zwiedzających, które ma pełnić funkcje muzealną i edukacyjną. Głównym punktem ciężkości nowej koncepcji Miejsca Pamięci ma być upamiętnienie ofiar poprzez zabezpieczenie grobów masowych oraz ukazanie całego terenu jako szczególnego niemego świadka i materialnego świadectwa dokonanej w Sobiborze masowej zbrodni.
Budowę obozu zagłady "SS - Sonderkommando Sobibór" Niemcy rozpoczęli w marcu 1942 r. w ramach "Akcji Reinhardt", której celem była zagłada ludności żydowskiej. Na jego miejsce wybrano obszar położony wśród bagien i lasów, w pobliżu linii kolejowej Włodawa-Chełm, oddalony około 4 km od wsi Sobibór.
Liczba wszystkich ofiar obozu zagłady w Sobiborze nie jest znana. Szacuje się, że do października 1943 r. Niemcy wymordowali, co najmniej, 250 tys. Żydów pochodzących z Polski, innych krajów Europy, okupowanych terenów Związku Sowieckiego, a także około tysiąca Polaków.
14 października 1943 r. w obozie wybuchł zbrojny bunt. Ponad 300 więźniom udało się uciec; wojnę przeżyło 53 z nich. Pod koniec 1943 r. hitlerowcy zniszczyli obóz i na jego terenie zasadzili las. W 1993 r. utworzono tam muzeum, ale od wielu lat trwają starania o lepsze upamiętnienie tego miejsca.
Merytoryczny i finansowy udział w projekcie utworzenia Miejsca pamięci w Sobiborze zadeklarowały jak dotąd cztery kraje, będące sygnatariuszami Memorandum of Understanding z 28 lutego 2011 roku: Rzeczpospolita Polska, Królestwo Niderlandów, Państwo Izrael i Republika Słowacka. Powołany został Międzynarodowy Komitet Sterujący, któremu przewodniczy wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego i generalny konserwator zabytków Piotr Żuchowski. Z Komitetem Sterującym współpracuje Naczelny Rabin Polski oraz Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie - realizator projektu i operator środków przekazanych przez zagranicznych partnerów. (PAP)
ren/ abe/
