# dochodzi wypowiedź Danuty Kaszlej, prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie #
20.03. Suwałki (PAP) - W tzw. Domu Turka w Augustowie (Podlaskie) - dawnej siedzibie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego - rozpoczęły się w środę zlecone przez IPN badania archeologiczne. Historycy podejrzewają, że spoczywają tam szczątki ofiar zbrodni UB.
Badania związane są z postępowaniem prowadzonym przez pion śledczy IPN w Białymstoku, a dotyczącym działalności Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Augustowie.
"Archeolodzy rozpoczęli badania, muszą odkopać piwnice i wówczas dowiemy się, czy znajdują się tam ludzkie szczątki, czy ich tam nie ma" - powiedział PAP szef pionu śledczego IPN w Białymstoku, prokurator Zbigniew Kulikowski.
Kulikowski dodał, że badania zostaną przeprowadzone w trzech miejscach; dwa miejsca znajdują się w budynkach gospodarczych, jedno w budynku głównym. Prace zaplanowano do piątku.
W listopadzie ubiegłego roku w tzw. Domu Turka w Augustowie przeprowadzone zostały badania z użyciem georadaru. Ich wyniki wskazały na sześć miejsc, gdzie mogą spoczywać szczątki ludzkie. Ale dopiero badania archeologiczne będą mogły to potwierdzić. Gdy będzie cieplej, archeolodzy przeniosą się na zewnątrz, by zbadać kolejne trzy miejsca.
Śledztwo białostockiego oddziału IPN dotyczy zbrodni komunistycznych popełnionych przez funkcjonariuszy tamtejszego Urzędu Bezpieczeństwa. Według prokuratorów Instytutu istnieje prawdopodobieństwo, że na terenie budynku lub wokół niego znajdują się szczątki osób pomordowanych w 1945 i 1949 roku. W ocenie miejscowych historyków, w budynku i w jego pobliżu mogą znajdować się szczątki nawet kilkunastu osób. "Budynek ten jest miejscem kaźni najlepszych ludzi tej ziemi. W tym miejscu bardzo intensywnie walczono z podziemiem niepodległościowym w latach powojennych. (...) Tutaj prowadzono bestialskie przesłuchania" - mówiła wcześniej PAP Danuta Kaszlej, prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie.
Kaszlej powiedziała w środę PAP, że to dobra wiadomość dla rodzin osób zaginionych w tamtym czasie, bo będą mieli pewność czy są tam szczątki ich bliźnich, czy nie ma. "To nowa przestrzeń nadziei dla tych ludzi, by odnaleźć swoich bliskich, którym należy się godny pochówek. Dla nich to ważne, by mieć gdzie postawić świeczkę" - dodała Kaszlej. Według niej, Dom Turka to bardzo dobrze "zdokumentowany" obiekt pod względem dokonywanych tam zbrodni, źródłem były zarówno opowieści mieszkańców Augustowa, jak i zeznania funkcjonariuszy, którzy tam pracowali.
Dom Turka w Augustowie został zbudowany ok. 1900 roku. Przed wojną mieściła się w nim popularna kawiarnia "U Turka". Od 1939 roku w budynku siedzibę swoją miało NKWD, potem - do 1956 roku - Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa. W piwnicach był areszt dla ok. 30 więźniów. Po latach zrujnowany budynek stał się siedzibą Straży Granicznej. Od kilku lat właścicielem działki i budynku jest prywatny przedsiębiorca, który chciał utworzyć tam galerię handlową, ale sprzeciwili się temu niektórzy mieszkańcy Augustowa, walczący o ujawnienie prawdy na temat zbrodni UB. (PAP)
bur/ abe/ jbr/ mlu/ mag/
