Ambasadorowie państw UE na Białorusi poprosili MSZ w Mińsku o spotkanie z zatrzymanymi po demonstracji w wieczór wyborczy 19 grudnia, w tym z byłymi kandydatami na prezydenta, przebywającymi w areszcie KGB - powiadomił w środę ambasador Węgier Ferenc Kontra.
"Ambasadorowie państw UE zwrócili się do MSZ z notą, w której wyrazili zaniepokojenie sytuacją i poprosili o informację na temat stanu zdrowia aresztowanych ludzi, w tym byłych kandydatów na prezydenta. Poprosili też o możliwość spotkania z aresztowanymi byłymi kandydatami na prezydenta, aby zorientować się, jaki jest stan ich zdrowia" - powiedział węgierski dyplomata na konferencji prasowej.
Dzień wcześniej, we wtorek wieczorem, w ambasadzie Węgier, które 1 stycznia rozpoczęły przewodnictwo w UE, ambasadorowie krajów Unii spotkali się z bliskimi zatrzymanych. Pojawiły się zapowiedzi, że ambasadorowie wydadzą wspólne oświadczenie, jednak Kontra zaprzeczył w środę tym informacjom.
Wyjaśnił zaś, że notę do MSZ dyplomaci UE skierowali 30 grudnia. Wskazał, że spotkanie, o które proszą, "miałoby na celu otrzymanie obiektywnej informacji o stanie zdrowia (zatrzymanych) zanim w Brukseli odbędzie się dyskusja na temat Białorusi".
Pytany o dalsze kroki UE wobec Białorusi, w tym możliwość sankcji wizowych, czy ograniczenia udziału Białorusi w Partnerstwie Wschodnim, ambasador wielokrotnie zastrzegał, że zależą one od decyzji ministrów spraw zagranicznych UE.
"Wszystko to, co wydarzyło się 19 grudnia, wybory, które nie odpowiadały standardom Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, a także rozbicie pokojowej demonstracji - to były kroki (...) nieoczekiwane dla nas. Trudno nam do tej pory zrozumieć, dlaczego białoruskie władze, mówiąc obrazowo, zatrzasnęły drzwi. Analizujemy sytuację; było kilka oświadczeń, ale wspólnego oświadczenia krajów UE jeszcze nie było. Nie chcielibyśmy wyciągać przedwczesnych wniosków i podejmować pochopnych działań" - mówił.
Na konferencji ambasador przedstawił priorytety Węgier w trakcie ich półrocznego przewodnictwa w UE. W maju odbędzie się w Budapeszcie szczyt unijnego programu Partnerstwa Wschodniego, który obejmuje również Białoruś. Pytany, czy władze Białorusi otrzymają na niego zaproszenie, ambasador Węgier zastrzegł, że decyzja jeszcze nie zapadła. "Jednak zanim takie zaproszenie zostanie wysłane, to - moim zdaniem - strona białoruska powinna poczynić pewne kroki - przede wszystkim wypuścić z więzienia zatrzymanych w wyniku pokojowej demonstracji 19 grudnia i później" - powiedział.
"Po wydarzeniach ostatnich dwóch tygodni mamy wrażenie, że chęć współpracy ze strony białoruskiej w pewien sposób słabnie. Czy też - niektóre osoby błędnie oceniają sytuację i nie rozumieją, że z UE można współpracować w oparciu o pewne zasady, a nie tylko interesy" - mówił węgierski dyplomata. Wyraził przypuszczenie, że "jeśli w kraju pojawią się nowi więźniowie polityczni, to sytuacja w stosunkach Białoruś - UE kardynalnie się zmieni".
Z Mińska Anna Wróbel (PAP)
awl/ az/ ro/
