Prezentacja wspólnej deklaracji przewodniczących episkopatów Polski i Niemiec z okazji 70-lecia wybuchu II wojny światowej jest jednym z głównych wydarzeń, związanych z rozpoczętym we wtorek przed południem na Jasnej Górze spotkaniem Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski i biskupów diecezjalnych.
"Cieszę się, że ta deklaracja zostaje opublikowana, bo mimo że od 1965 r. perspektywa jedności stała się czymś realnym, to zawsze są jakieś ukryte, podświadome uprzedzenia, antagonizmy, bóle, pretensje, które nie przejawiają się w skali międzynarodowej, ale międzygrupowej; że pojawiają się grupy, które swój lęk do Niemiec potrafią wyrażać w życiu społecznym" - ocenił metropolita lubelski, abp Józef Życiński.
Jego zdaniem, w tym kontekście wspólną deklarację należy odczytywać jako podkreślenie, że "my, chrześcijanie nie jesteśmy ludźmi lęków, nie jesteśmy tymi, którzy rozdrapują rany i patrzą z jakiego powodu można byłoby tu jeszcze pocierpieć" - dodał abp Życiński.
"W tym kontekście wyciągnięta dłoń, symbolizująca wzajemne otwarcie i współpracę jest piękną konsekwencją tego, co kiedyś inicjował kard. Wyszyński" - podsumował metropolita lubelski.
Metropolita gdański, abp Sławoj Leszek Głódź, przypomniał w rozmowie z dziennikarzami, że deklaracja to nie pierwszy wspólny dokument biskupów polskich i niemieckich, a poprzednie - począwszy od słynnego listu biskupów polskich do biskupów niemieckich w 1965 r. - miały doniosłe znaczenie.
"Ten dzisiejszy dokument to jakby wypadkowa listu biskupów polskich do biskupów niemieckich sprzed blisko 45 lat i następnych listów, m.in. z okazji 30-lecia. Teraz okazją jest 70. rocznica wybuchu wojny - należało zająć stanowisko strony etyczno-moralno-historycznej, w porozumieniu z episkopatem niemieckim" - ocenił metropolita.
Abp Głódź jest przekonany, że list biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 r. stał się jedną z podwalin polityki pojednania oraz wspólnej Europy. "To fakt historyczny i konkretne dokonanie. Dziś wszyscy to doceniają, wtedy byliśmy prekursorami. Trzeba pamiętać, że są już dwa nowe pokolenia, które o tym nic nie wiedzą bądź mają wypaczone spojrzenie, jeszcze historyczne naleciałości" - ocenił hierarcha.
Abp Głódź wspominał, że kiedy ogłoszony był list biskupów polskich do biskupów niemieckich, odbywał on służbę wojskową w jednostce kleryckiej, jako alumn. "Pamiętam hasła pisane na murach: biskupi zdrajcy narodu, oskarżenia o podważanie racji stanu itd. Dzisiaj to są podwaliny pod polsko-niemieckie pojednanie" - dodał abp Głódź.
Pytany o deklarację metropolita gnieźnieński, abp Henryk Muszyński, zaznaczył, że prace nad tego typu dokumentami nie są łatwe. Tekst oświadczenia uzgadniała polsko-niemiecka grupa kontaktowa, którą ze strony polskiej kieruje bp Wiktor Skworc, a członkami są abp Kazimierz Nycz i bp Jan Kopiec z Opola.
"Z poprzednich deklaracji wiem, że uzgodnienie tych tekstów to nie jest prosta sprawa. Okazuje się, że 40 lat żyliśmy obok siebie i ustaliły się pewne pojęcia, wyobrażenia, a także interpretacje pewnych faktów. Znalezienie wspólnego mianownika jest często bardzo trudne, ale jestem przekonany, że znajdą się takie wspólne sformułowania" - uważa abp Muszyński.
Kilkustronnicowa deklaracja przewodniczących episkopatu Polski i Niemiec będzie zaprezentowana przy okazji spotkania biskupów na Jasnej Górze, odbywającego się w bibliotece klasztoru paulinów tradycyjnie w przeddzień święta Matki Boże Częstochowskiej, czyli jasnogórskiego odpustu. Dokument przedstawią przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, abp Józef Michalik oraz metropolita warszawski, abp Kazimierz Nycz. Równolegle deklaracja będzie przedstawiona w Niemczech, w języku niemieckim. O 14.00 deklaracja ma także być umieszczona w internecie, na stronie www.episkopat.pl.
Rzecznik episkopatu, ks. Józef Kloch, przypomniał, że prace nad deklaracją trwały od maja do ubiegłego piątku. Z inicjatywą wyszła strona polska. "Najistotniejszą sprawą w tym oświadczeniu jest odniesienie do przyszłości, a nie przeszłości (). Jest solidny fundament historyczny, ale nade wszystko spojrzenie do przodu, w przyszłość w odniesieniu do obydwu narodów" - podkreślił ks. Kloch.
"W oświadczeniu jest też m.in. apel do mediów, by dostrzegać to, co łączy obydwa narody, a nie dzieli. Ważne, by pokazywać, jak wiele jest punktów stycznych - dziedzin, gdzie Polacy i Niemcy mogą współpracować" - uważa ks. Kloch.
Podczas zamkniętych dla mediów wtorkowych obrad metropolita krakowski, kard. Stanisław Dziwisz zaprezentuje m.in. program Międzynarodowego Kongresu dla Pokoju w Krakowie, organizowanego przez Wspólnotę Św. Idziego z Włoch dla upamiętnienia 70. rocznicy wybuchu wojny. To nawiązanie do spotkania międzyreligijnego w Asyżu w 1986 r.
Biskupi omawiają również inicjatywy związane za rozpoczętym w czerwcu Rokiem Kapłańskim i dyskutują o programie duszpasterskim na kolejne pięć lat, a także o nowym kościelnym dokumencie dotyczącym rodziny, wydanym ostatnio przez Radę ds. Rodziny. Przedmiotem obrad są ponadto sprawy bioetyczne oraz zagadnienia związane z nowym statutem Konferencji Episkopatu Polski (KEP).
"W Sejmie jest pięć projektów ustaw bioetycznych. Przewodniczący zespołu ekspertów przy KEP, abp Henryk Hoser, przedstawi zagadnienia związane z tymi projektami" - powiedział rzecznik.
Radę Stałą KEP tworzą: przewodniczący Konferencji, jego zastępca, sekretarz generalny oraz ośmiu biskupów diecezjalnych, wybranych przez Zgromadzenie Plenarne. Obecnie w Radzie jest jeden wakat, który będzie uzupełniony w październiku.
W środę biskupi wezmą udział w uroczystościach Matki Bożej Częstochowskiej. Mszę odprawi kard. Stanisław Dziwisz, a homilię wygłosi metropolita gnieźnieński, abp Henryk Muszyński. W środę mija również 20 lat od nominacji biskupiej nuncjusza apostolskiego w Polsce, abp. Józefa Kowalczyka, który będzie obchodził tę rocznicę na Jasnej Górze. (PAP)
mab/ pz/ mow/
