Wiersze i proza Czesława Miłosza to przenikliwa diagnoza totalitaryzmu i ostrzeżenie dla dyktatorów, także tych, którzy obecnie rządzą w Syrii i Libii - uznał w oświadczeniu przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek z okazji 100. rocznicy urodzin poety.
"Obchodząc dziś setną rocznicę urodzin Czesława Miłosza, wspominamy jednego z najwybitniejszych poetów polskich i światowych minionego wieku, laureata Nagrody Nobla z 1980 roku. Jego wiersze i proza mówią z równą głębią o miłości, dojrzewaniu i przemijaniu, jak i o filozofii czy prawach rządzących historią. Są przenikliwą diagnozą totalitaryzmu, ostrzeżeniem dla dyktatorów dawnych i obecnych" - napisał w oświadczeniu przesłanym w czwartek PAP szef Parlamentu Europejskiego.
Buzek odnosząc się do współczesnych dyktatorów przypomniał fragment wiersza Miłosza "Który skrzywdziłeś", napisanego na emigracji w USA w 1950 r. "Jego słowa: +Który skrzywdziłeś człowieka prostego/ Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając/ Nie bądź bezpieczny+ są aktualne w dzisiejszej Syrii i Libii, tak jak były aktualne dla reżimów faszystowskich i komunistycznych" - zauważył Buzek. Dodał też, że "teraz, siedem lat po wejściu Polski do Unii Europejskich, tytuł jego książki +Rodzinna Europa+ nabiera nowego znaczenia".
"Miłosz był nie tylko poetą, ale także prawnikiem, dyplomatą, intelektualistą i tłumaczem. Obywatelem Polski, Europy i świata" - podkreślił Buzek.
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego przypomniał także związki wybitnego poety z Litwą. "Miłosz urodził się i wychował na Litwie i chociaż tworzył w języku polskim to środowisko, w którym dorastał miało ogromny wpływ na kształtowanie jego charakteru - +kraj lat dziecięcych+ na zawsze pozostał w jego sercu" - napisał.
"Historia i kultura narodów polskiego i litewskiego są ze sobą związane. Z Litwy pochodził nie tylko Miłosz, ale także największy poeta polskiego romantyzmu Adam Mickiewicz. Polska i Litwa przez wieki tworzyły jedno silne, wielonarodowe państwo. Już kilka wieków temu Rzeczpospolita Obojga Narodów była jak dzisiejsza Unia Europejska - zjednoczona w różnorodności. Dziś winniśmy czerpać z tego dziedzictwa dla całej Europy" - kończy oświadczenie Buzek.
To samo oświadczenie przewodniczący Parlamentu Europejskiego sformułował w języku litewskim.
Czesław Miłosz - poeta, prozaik, eseista, tłumacz, laureat nagrody Nobla w roku 1980 - urodził się 30 czerwca 1911 r. w Szetejniach koło Kowna. Młodość spędził w Wilnie, okupację niemiecką - w Warszawie. Po wojnie pracował w dyplomacji PRL w USA i Francji. W 1951 r. w Paryżu wystąpił o azyl polityczny. W 1960 r. wyjechał do Kalifornii, gdzie przez dwadzieścia lat wykładał na uniwersytecie w Berkeley. Do 1989 r. publikował głównie w emigracyjnym wydawnictwie paryskiej "Kultury" i w Polsce poza cenzurą. Zmarł 14 sierpnia 2004 r. w Krakowie i tam został pochowany.(PAP)
nno/ mlu/ jbr/
