# dochodzą: reakcja UE, wypowiedzi Topolanka i Klausa #
15.9. Praga (PAP/CTK) - Przewodniczący Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (CSSD) Jirzi Paroubek oświadczył we wtorek, że jego ugrupowanie nie poprze przedterminowego rozwiązania Izby Poselskiej i opowiada się za przeprowadzeniem wyborów po zakończeniu jej pełnej kadencji w czerwcu przyszłego roku.
Przyspieszone wybory, które socjaldemokraci dotąd popierali, miały rozwiązać obecny kryzys polityczny, zapoczątkowany uchwaleniem w marcu wotum nieufności wobec centroprawicowego rządu premiera Mirka Topolanka.
W 200-osobowej izbie niższej CSSD dysponuje 71 mandatami. Stworzenie niezbędnej do rozwiązania większości co najmniej 120 posłów będzie niemożliwe, gdyż pełnej kadencji chcą również czterej deputowani Zielonych i przynajmniej niektórzy z 9 posłów niezależnych, a 26-osobowa frakcja Komunistycznej Partii Czech i Moraw zamierza wstrzymać się od głosu.
Jak zaznaczył Paroubek, Republika Czeska potrzebuje teraz stabilnej władzy i ponadpartyjny rząd fachowców premiera Jana Fischera musi tę rolę spełnić. Funkcjonująca Izba Poselska jest niezbędna do uchwalenia przyszłorocznego budżetu - dodał przywódca socjaldemokratów.
Wcześniej planowano, iż przyspieszone wybory odbędą się 9 i 10 października, ale udaremnił to Trybunał Konstytucyjny, orzekając w ubiegły czwartek, że poprzednia konstytucyjna ustawa o rozwiązaniu Izby Poselskiej była sprzeczna z ustawą zasadniczą.
Ustawę zaskarżył w Trybunale niezależny poseł Milosz Melczak, argumentując, że narusza ona podstawowe zasady demokratycznego państwa prawa, gdyż zmienia w trakcie kadencji jej ustalony wcześniej czas trwania i narusza reguły równej rywalizacji politycznej.
Jak głosi orzeczenie Trybunału, ustawa o przedterminowym rozwiązaniu Izby Poselskiej w sposób sprzeczny z konstytucją dotyczyła jednostkowego przypadku, co odbiera jej charakter normy powszechnie obowiązującej.
By zaradzić tej niedogodności, Izba Poselska i Senat uchwaliły w piątek nowelizację konstytucji, nakazującą prezydentowi państwa rozwiązanie izby niższej, jeśli uchwała w tej sprawie uzyska poparcie co najmniej trzech piątych wszystkich posłów.
Zanim socjaldemokraci wycofali swą zgodę na skrócenie kadencji, zakładano, że prezydent Vaclav Klaus rozpisze przedterminowe wybory na 6 i 7 listopada.
Jak oświadczył we wtorek zastępca przewodniczącego CSSD Lubomir Zaoralek, negatywną decyzję w sprawie samorozwiązania Izby Poselskiej socjaldemokraci podjęli po przeczytaniu pisemnego stanowiska sędziego Trybunału Konstytucyjnego Jana Musila. Uznał on, że po ewentualnych przyspieszonych wyborach każdy wyborca mógłby wystąpić o ich unieważnienie.
Zaniepokojenie wyraziła Szwecja, sprawująca obecnie rotacyjne półroczne przewodnictwo UE. Szwedzki minister spraw zagranicznych Carl Bildt powiedział, że szybki rozwój wydarzeń na czeskiej scenie politycznej staje się dla unijnych partnerów nieprzejrzysty.
Kierujący nadal prawicową Obywatelską Partią Demokratyczną (ODS) Topolanek oświadczył, iż jego ugrupowanie podobnie jak CSSD wycofuje się z kampanii przedwyborczej, a w razie gdyby Izba Poselska nie została rozwiązana, on sam zrezygnuje z mandatu deputowanego.
Prezydent Klaus odmówił wyrażenia definitywnej oceny tego, co dzieje się w parlamencie. Zaznaczył tylko, że destabilizacja sceny politycznej to efekt konfliktu partii politycznych z Trybunałem Konstytucyjnym, przy czym partie nie ponoszą tutaj winy. (PAP)
dmi/ mc/
4750874 arch.
