Polska w ostatnich latach uczyniła znaczne postępy w zakresie edukacji globalnej - wynika z raportu przygotowanego przez międzynarodowy zespół ekspertów, który jesienią ub.r. dokonał w Polsce partnerskiego przeglądu w ramach Europejskiej Sieci Edukacji Globalnej.
Autorzy raportu chwalą też wprowadzenie treści edukacji globalnej do nowej podstawy programowej nauczania, m.in. na lekcjach historii, geografii, wiedzy o społeczeństwie, czy biologii.
Jak mówił w czwartek podczas prezentacji raportu szef zespołu ekspertów Helmuth Hartmeyer, z Austriackiej Agencji Rozwoju (ADA), polski przykład wykorzystania możliwości stworzonych przez obecną reformę szkolnictwa i włączenie edukacji globalnej w główny nurt nauczania w szkole może być wzorem dla innych krajów.
"Edukacja globalna pokazuje nam, że co prawda bardzo ważne jest to co się dzieje w naszym powiecie, gminie, lokalnej społeczności, ale że zależymy również od tego co się dzieje nawet tysiące kilometrów od nas. Dobrym przykładem może być wybuch w elektrowni w Czarnobylu" - mówił podczas prezentacji raportu wiceminister edukacji Krzysztof Stanowski.
Zaznaczył, że dzięki umieszczeniu w podstawie programowej treści związanych z edukacją globalną, przestała być ona hobby niektórych nauczycieli, lecz stanie się normą w każdej szkole. "Jest to podobny proces do tego jak kiedyś obserwowaliśmy w odniesieniu do edukacji obywatelskiej, uczeniu o prawach człowieka" - powiedział.
Zdaniem wiceministra, to bardzo ważna zmiana, bo choć w ostatnich latach bardzo wiele na rzecz edukacji globalnej uczynili poszczególni nauczyciele wspierani przez Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli oraz organizacje pozarządowe, to trzeba robić więcej. "W ciągu ostatnich kilku lat Polska (...) zaczęła pomagać innym krajom w sposób systemowy. Z kraju, który przyjmował wsparcie z innych krajów, stała się donatorem. To Polska teraz pomaga w trudnych sytuacjach w Afryce, to Polska wysyła wsparcie na Haiti" - zaznaczył Stanowski.
Jego zdaniem, dobrze prowadzona edukacja to nie tylko rzetelna informacja przekazywana przez nauczycieli i organizacje pozarządowe, ale też angażowanie uczniów w działanie. "Prawdziwa edukacja, taka skuteczna, na lata, jest wtedy gdy sami coś własnoręcznie robimy" - podkreślił. Wspomniał akcję grupy uczniów z Radomia, którzy kilka tygodni temu zdecydowali się kupić krowę dla grupy kobiet z Tadżykistanu i sami na ten cel zbierali pieniądze. "Odmienili w ten sposób życie jednej wioski" - ocenił.
Jak podkreślił Hartmeyer, w raporcie bardzo pozytywnie oceniono też stałą współpracę Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i organizacji pozarządowych w dziedzinie edukacji globalnej. Choć jak zaznaczył, być może powinno zostać powołane specjalne ciało, które by się zajęło koordynacją tej współpracy. Zwrócił uwagę na bogaty dorobek organizacji w tej dziedzinie.
W raporcie można przeczytać, że z roku na rok w budżecie MSZ rośnie kwota na finansowanie edukacji globalnej. W ubiegłym roku wynosiła ona ok. 3,5 mln zł, z czego ponad 1 mln zł przeznaczony był na granty dla organizacji pozarządowych, ponad 180 tys. zł na granty dla naukowców, a blisko 120 tys. na szkolenia dla nauczycieli.
Europejska Sieć Edukacji Globalnej (Global Education Network Europe - GENE) - to sieć ministerstw, agencji i innych instytucji, które odpowiadają na szczeblach krajowych za edukację globalną w Europie. W ramach starań na rzecz poprawy jakości edukacji globalnej organizuje od 2004 r. w kolejnych krajach przeglądy partnerskie. W ubiegłym roku podobny jak w Polsce przegląd przeprowadzono w Norwegii.
Nie ma jednej obowiązującej definicji co to jest edukacja globalna. Specjaliści, którzy się nią zajmują zwracają uwagę na konieczność uświadomienia młodym ludziom poczucia związku ze społecznością światową, wpływu wydarzeń w odległych nawet zakątkach świata na ich życie i odwrotnie oraz na wzajemną współodpowiedzialność za losy świata i poszczególnych mieszkańców ziemi.
W ramowej strategii na rzecz poprawy jakości edukacji globalnej w Europie, zawartej w Deklaracji z Maastricht z 2002 r. napisano, że "edukacja globalna otwiera ludziom oczy i umysły na świat oraz uświadamia im konieczność podejmowania działań na rzecz upowszechniania sprawiedliwości, równości i praw człowieka dla wszystkich".
W Deklaracji zapisano także, że "edukacja globalna jako globalny wymiar edukacji obywatelskiej obejmuje edukację rozwojową, edukację o prawach człowieka, edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju, edukację na rzecz pokoju i zapobiegania konfliktom oraz edukację międzykulturową". (PAP)
dsr/ ls/ dym/
