Utwory Janiny Porazińskiej, autorki m.in. "W Wojtusiowej izbie", "Szewczyka Dratewki" i "Agaty nogą zamiata", prawie nie są umieszczane obecnie w antologiach literatury dla dzieci - poinformowała dr Grażyna Lewandowicz-Nosal z Biblioteki Narodowej.
Mówiła o tym podczas sesji popularno-naukowej pod hasłem: "Czy nastąpi renesans twórczości Janiny Porazińskiej?", zorganizowanej w Warszawie dla nauczycieli szkół podstawowych, przedszkoli oraz bibliotekarzy.
Według Lewandowicz-Nosal bez specjalnego wsparcia nie będzie możliwy prawdziwy renesans twórczości Porazińskiej. "Książki niewznawiane, nieobecne na rynku księgarskim, książki trudno dostępne w bibliotekach, nie mają szansy dotrzeć do świadomości nowego, młodego czytelnika" - zaznaczyła. Jak mówiła, apogeum publikacji utworów Porazińskiej to lata 50 i 60. W latach 70. nastąpił znaczny spadek ich publikacji. W latach 80. liczba wznawianych tytułów nieznacznie wzrosła, by znów opaść.
Lewandowicz-Nosal poinformowała, że w ciągu ostatnich 11 lat, czyli w XXI wieku, tylko bajka "Szewczyk Dratewka" była kilkakrotnie wznawiana; z tego okresu jest siedem wydań, książkę publikowały dwa różne wydawnictwa. "Działo się tak, dlatego, że była to lektura szkolna w klasie II szkoły podstawowej" - powiedziała. Dodała, że w tym samym czasie trzech wydań doczekało się też zbiór baśni "Za górami... za lasami..." (zawierający m.in. takie znane utwory jak "Dwie Dorotki", "Siostra siedmiu kruków", "O dwunastu miesiącach", "Popieluszka", "Szklana góra" i "Śpiewające drzewo"). "Stało się tak prawdopodobnie dlatego, że zbiór ten traktowany jest, jako rozwinięcie i dopełnienie +Szewczyka Dratewki+" - oceniła badaczka.
"Gorzej jest, jeśli chodzi i twórczość poetycką dla dzieci. Wznawiany był w tym czasie tylko zbiór +Psotki i Śmieszki+. Prawdopodobnie też zadziałał tu kanon lektur szkolnych. +Psotki i Śmieszki+ były lekturą do początku lat 80." - powiedziała.
Jak mówiła Lewandowicz-Nosal, w ostatnim czasie ukazał się tylko jeden wybór wierszyków Porazińskiej "Wycinanki" (zawierający m.in. "W Wojtusiowej izbie", "Malowane dzbanki", "Mruczkowe bajki" i "Po drabinie"), jeden audiobook z czterema utworami ("Szewczyk Dratewka", Kozucha Kłamczucha", "była babuleńka" i "Sowa na weselu") oraz opowieści o przygodach misia "Pamiętnik Czarnego Noska", który opublikowano w serii "Lektury mojej babci".
"Nie ma prawie w ogóle utworów Porazińskiej w wydawanych obecnie antologiach literatury dla dzieci, podczas gdy trochę młodszej od niej Ewy Szelburg-Zarembiny są umieszczane" - zaznaczyła Lewandowicz-Nosal. Dodała, że jednym z wyjątków jest zbiór "Poczytaj mi mamo", gdzie w tomie pierwszym jest opowiadanie "Niebieska dziewczynka".
Janina Porazińska (1882-1971) była pisarką, poetką, tłumaczką. Współredagowała przedwojenne czasopisma dziecięce, "Przyjaciel dzieci", "Promyk" i "Promyczek". Do 1939 r. była redaktorką "Płomyczka", "Słonka" i "Poranka". W latach okupacji działała w podziemiu kulturalnym i edukacyjnym.
Była autorką ponad 50 książek dla dzieci. Do najbardziej znanych z nich należą baśń fantastyczna, dziejąca się w XVII wieku w Krakowie pt. "Kichuś majstra Lepigliny", opowieść biograficzna o Janie Kochanowskim "Kto mi dał skrzydła", opowieść obyczajowa "Wesoła gromada", zbiór opowiadań "Bajdurki" oraz zbiór wierszy i piosenek "Smyku-Smyku na patyku". W 1969 r. została odznaczona Orderem Uśmiechu.(PAP)
dsr/ abe/
