Sztuka o Marii Curie-Skłodowskiej była jedną z atrakcji nowojorskiego Festiwalu Nauki Światowej 2011. Festiwalowe imprezy odbyły się m.in. w Lincoln Center, Metropolitan Museum i na Governors Island .
Mający już czteroletnią tradycję cykl imprez i spotkań zainaugurowała gala w sali koncertowej Alice Tully Hall w Lincoln Center. Znany także z naukowych zainteresowań aktor Alan Alda zaprosił tam zgromadzonych gości na czytanie swej sztuki "Radiance: The Passion of Marie Curie". W setną rocznicę urodzin zdobycia przez polską uczoną drugiej Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, w rolę odkrywczyni radu i polonu wcieliła się aktorka Maggie Gyllenhaal, która zastąpiła zapowiadaną wcześniej Meryl Streep.
Sztuka opowiada - jak streścił "The New York Times" - o tytułowej bohaterce, która jako wdowa stanęła pod pręgierzem za romans z nieszczęśliwie żonatym mężczyzną, jej studentem. Była to zarazem okazja przypomnienia niezwykłych osiągnięć wielkiej Polki oraz roli kobiet w dziejach nauki.
Alda, który przez 11 lat był gospodarzem programu telewizji publicznej PBS "Scientific American Frontiers", wystąpił także w Paley Media Center, gdzie przekonywał o potrzebie nabywania przez naukowców takich umiejętności, jakie posiada większość aktorów. Jak przekonywał, słuchanie muzyki i personalizacja wypowiedzi pomogą im w lepszym wyjaśnianiu prezentowanych badań i nie zrażą zwykłej publiczności hermetycznym językiem.
Uczestnicy festiwalu mogli zobaczyć także sztukę "Photograph 51" Anny Ziegler o Rosalind Franklin z King's College w Londynie. Jej badania nad DNA umożliwiły Jamesowi Dewey Watsonowi i Francisowi Crickowi wyodrębnienie struktury podwójnej helisy. Otrzymali oni Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii za rok 1962.
Organizatorzy imprezy pokazali też nagrodzony na Sundance Festival film science fiction "Another Earth"o młodej studentce Massachusetts Institute of Technology, której życie zmienia tragiczny wypadek i odkrycie planety bliźniaczej do Ziemi.
Program imprezy zawierał spotkania z takimi "celebrytami" jak komputer IBM, który wyszedł zwycięsko z pojedynku z człowiekiem podczas telewizyjnej "Jeopardy!", zdobywcą Nagrody Nobla fizykiem Stevenem Weinbergiem, jazzmanem Patem Metheneyem wyjaśniającym naturę improwizacji z pomocą psychologów i neurologów, astronomem Timothy Ferrisem czy "matemagikiem" Arthurem Benjaminem, rywalizującym skutecznie z kalkulatorami w obliczaniu kwadratów 3-cyfrowych liczb oraz rozwiązującym w pamięci skomplikowane równania.
Miłośnicy mniej zawiłych tajników nauki mogli puszczać latawce na Governors Island, podziwiać gwiazdy w brooklińskim Bridge Park lub żeglować po rzece Hudson.
W niedzielę po południu, w ostatnim dniu festiwalu, w Metropolitan Museum przy obrazie Lavoisiera, pędzla Jacques'a-Louis Davida, odbyło się spotkanie z widownią historyka sztuki Kathryn Galitz, oraz chemików zdobywców Nagrody Nobla, Harold Varmus i Roald Hoffmann. Ich rozmowa poświęcona była zarówno obrazowi, jak i życiu XVIII-wiecznego francuskiego arystokraty chemika, fizyka, a także polityka, który wsławił się m.in. eksperymentami nad naturą zapłonu i spalania.
Twórcami Festiwalu Nauki Światowej są matematyk, fizyk a zarazem pisarz z Uniwersytetu Columbia Brian Greene oraz jego żona Tracy Day, była producentka telewizji ABC. Według dziennika "The New York Times", roczny budżet imprezy wynosi ok. 5 mln dolarów.
z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ abe/
