Mimo wielomiesięcznej batalii o przetrwanie polska sekcja Radia France Internationale (RFI) definitywnie kończy w poniedziałek swoją działalność. Tym samym zamyka się trwająca blisko 30 lat historia redakcji.
Nadającą po polsku redakcję zamknięto - wraz z pięcioma innymi sekcjami językowymi RFI - w następstwie zakrojonej na dużą skalę restrukturyzacji tej publicznej rozgłośni. W połowie stycznia ubiegłego roku dyrekcja francuskiego radia zdecydowała, że wskutek poważnych trudności finansowych w całej rozgłośni pracę straci około 200 osób, czyli jedna piąta z ponad tysiąca zatrudnionych.
Jak powiedziała PAP Anna Rzeczycka, odchodząca wiceszefowa polskiej sekcji RFI, w poniedziałek redakcja kończy działalność. 18 grudnia ubiegłego roku nadano ostatnią audycję po polsku, a w końcu stycznia zakończono aktualizowanie strony internetowej sekcji polskiej.
Rzeczycka zaznaczyła, że niemal wszyscy pracownicy likwidowanych sekcji RFI odchodzą z radiostacji na podstawie wynegocjowanego z dyrekcją tzw. "dobrowolnego odejścia", dzięki czemu mogą otrzymać specjalne odprawy. Jak dodała, dotyczy to większości kilkunastoosobowego polskiego zespołu rozgłośni. Trzech polskich radiowców chce pozostać w RFI, kontynuując pracę w redakcji francuskojęzycznej.
"Wraz z zamknięciem naszej redakcji kończy się bez wątpienia pewna epoka. Trudno pomyśleć, by w możliwym do wyobrażenia czasie francuskie radio wznowiło nadawanie po polsku" - powiedziała Rzeczycka.
Archiwa radiowe RFI zostaną wkrótce przekazane Polskiemu Radiu i paryskiemu Instytutowi Literackiemu "Kultura" w Maisons-Laffitte. Liczne archiwalne nagrania z ostatniego ćwierćwiecza będą też dostępne przez czas nieokreślony w internecie pod adresem: http://www.rfi.fr/actupl/pages/001/accueil.asp.
Można tam posłuchać m.in. wielu reportaży i wywiadów z Jerzym Giedroyciem oraz osobami związanymi z legendarnym ośrodkiem emigracji polskiej w podparyskiej miejscowości Maisons-Laffitte. Wśród innych ciekawych nagrań są tam uwiecznione wypowiedzi wybitnych ludzi kultury, goszczących niegdyś we Francji, w tym Czesława Miłosza, Tadeusza Kantora czy Antoniego Słonimskiego. Znaleźć można również mało znane relacje, np. z audiencji polskich twórców kultury u papieża Jana Pawła II w 1983 roku czy z wizyty Lecha Wałęsy w Paryżu na zaproszenie prezydenta Francois Mitterranda w grudniu 1988 roku.
Historia audycji w języku polskim w publicznym radiu francuskim sięga lat 30. ubiegłego wieku. W latach 50. audycje cieszyły się w Polsce dużym powodzeniem, dostarczając rodakom w kraju wolną od cenzury informację. W 1974 roku polska redakcja została jednak po raz pierwszy zlikwidowana w następstwie przekształceń we francuskim radiu.
Współczesna redakcja polska RFI powstała w burzliwych okolicznościach 17 grudnia 1981 roku, a więc kilka dni po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Jak wspomina odchodzący szef redakcji RFI Jerzy Sowiński, stało się tak dzięki inicjatywie Leszka Talki i innych przedstawicieli francuskiej Polonii. Decyzję podjęto na najwyższym szczeblu władz Francji - w otoczeniu ówczesnego prezydenta Mitterranda.
W okresie stanu wojennego i później, polskie audycje nadawane z Francji stały się dla Polaków jednym z niewielu źródeł informacji niezależnej i wiarygodnej. Ceniono je za wyraźny styl, daleki od narodowej martyrologii. Zdaniem satyryka Jacka Fedorowicza, sekcja polska RFI była "w czasach stanu wojennego najlepszym polskojęzycznym radiem nadawanym z zagranicy". "RFI pozwalało sobie wtedy nawet na żarty, na lekką formę, a my będący w opozycji właśnie w takim klimacie żyliśmy, to była nasza obrona przeciw komunizmowi i temu co się działo dookoła" - wspominał po latach Fedorowicz w wypowiedzi dla RFI.
Po upadku systemu komunistycznego w 1989 roku charakter audycji polskich w RFI znacząco się zmienił. Od tego czasu większą uwagę rozgłośnia zwracała na problematykę światową widzianą z Paryża i problemy integracji europejskiej. Wiele miejsca poświęcano także życiu kulturalnemu we Francji i udziałowi w nim polskich twórców.
Szymon Łucyk (PAP)
szl/ ap/
