Mimo postępów Bułgaria i Rumunia powinny wdrożyć dalsze reformy systemu sądowniczego i mocniej walczyć z korupcją na szczytach władzy, by w pełni dostosować się do unijnych standardów - oceniła Komisja Europejska w opublikowanych w piątek raportach.
Formalnie te reformy, objęte specjalnym monitoringiem KE, nie mają związku z wejściem obu krajów do strefy Schengen. Jednak część państw przeciwnych przyjęciu Rumunii i Bułgarii argumentuje, że wykazane niedociągnięcia w walce z korupcją i przestępczością zorganizowaną są argumentem, by przełożyć termin zniesienia granic z najmłodszymi członkami UE, jak chcą np. Niemcy i Francja.
"Ciągłe wysiłki Rumunii i Bułgarii, by osiągnąć postęp w ramach mechanizmu współpracy i weryfikacji, mają kluczową wagę, aby udowodnić wiarygodność zaangażowania na rzecz reform i zaufania między krajami członkowskimi" - powiedziała rzeczniczka KE Pia Ahrenkilde Hansen.
W odniesieniu do Rumunii raport ubolewa, że od poprzedniego raportu KE w lipcu 2010 r. "stwierdzono mały postęp w ważnych sprawach korupcji na wysokim szczeblu, które trafiły do sądów". Ponadto KE wytyka Rumunii, że jej parlament wstrzymał śledztwo w sprawie korupcji jednego z byłych ministrów oraz zagłosował przeciwko wnioskom prokuratury w innych ważnych sprawach, uniemożliwiając dochodzenie.
Choć zdaniem KE "rytm reformy nabrał w ostatnich miesiącach dynamiki", Rumunia powinna bardziej skupić się na wdrażaniu nowych przepisów prawa karnego i cywilnego, przeprowadzić niezależny przegląd swojego sądownictwa, przyspieszyć procesy urzędników oskarżonych o korupcję, ogólnie wzmóc walkę z korupcją.
Także Bułgaria, mimo poczynionych postępów, ma dołożyć więcej starań w tym zakresie. "Chociaż sądy wydają więcej wyroków w sprawach dotyczących korupcji na wysokim szczeblu, to jednocześnie ogłosiły wyroki uniewinniające w pewnej liczbie spraw o korupcję, o konflikt interesów, defraudację i przestępczość zorganizowaną" - ubolewa KE. Dlatego domaga się, by władze w Sofii płożyły nacisk na wdrażanie głębokich reform systemu sądowniczego, a także policji i prokuratury. Chodzi również o to, by te organy lepiej ze sobą współpracowały.
Do lipca 2011 r., kiedy KE wyda kolejne raporty na temat obu krajów, Bułgaria ma też m.in. przyjąć ustawę o konfiskacie mienia i o urzędzie ds. walki z przypadkami konfliktu interesów.
Jeszcze przed wejściem Bułgarii i Rumunii do UE 1 stycznia 2007 roku KE zapowiedziała, że regularnie będzie kontrolować rozwój sytuacji w obu krajach w dziedzinie walki z korupcją, reformy systemu sądowniczego, bezpieczeństwa żywności i wydawania unijnych funduszy. W tych dziedzinach oba kraje, wchodząc do UE, miały bowiem najwięcej zaległości; do Unii zostały przyjęte nieco na wyrost, gdy obiecały szybkie ich nadrobienie.
Z Brukseli Michał Kot (PAP)
kot/ icz/ mmp/ kar/
