Wydarzenia związane z rozbiciem więzienia komunistycznego w Kielcach zostaną zainscenizowane w niedzielę w mieście, kilka dni przed 65. rocznicą akcji. W rekonstrukcji weźmie udział ok. 35 osób.
Na rogu ulic Zamkowej i Staszica, w pobliżu dawnego więzienia Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego zostanie odtworzona potyczka żołnierzy ubezpieczających oddział odbijający więźniów, z żołnierzami Armii Czerwonej i oficerami UB. Wydarzenia miały miejsce w sierpniu 1945 roku, podczas odbijania więźniów Armii Krajowej przez oddział Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, dowodzony przez kpt. Antoniego Hedę "Szarego".
Dowodzony przez "Szarego" oddział zaatakował więzienie przy ul. Zamkowej 5 w Kielcach w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku. Uwolnił trzon uwięzionej przez UB i NKWD konspiracyjnej struktury okręgu, m.in. dowódcę II Dywizji Piechoty AK płk. Antoniego Żółkiewskiego "Lina", który jednak zmarł w wyniku odniesionych ran.
Szturm na kieleckie więzienie poprzedzono upozorowanym atakiem na oddalony o 50 km Szydłowiec. Gdy stacjonujący w Kielcach żołnierze radzieccy, oddziały Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa podążali w stronę sfingowanej strzelaniny, partyzanci wkroczyli do miasta i uwolnili towarzyszy broni.
W pobliżu miejsca historycznych wydarzeń, w kieleckim Parku Miejskim będzie można oglądać wystawę militariów z czasów II wojny światowej, a także prezentacje przygotowane przez grupy rekonstrukcyjne z Kielc, Radomia i z Końskich, m.in: stanowisko kawalerii, posterunek łączności, obóz partyzancki, patrol Armii Czerwonej, placówkę żandarmerii amerykańskiej. Swoje zbiory na ekspozycji zaprezentuje także Muzeum Orła Białego ze Skarżyska-Kamiennej.
Zrzeszenie WiN było cywilno-wojskową organizacją antykomunistyczną żądającą m.in. przeprowadzenia w Polsce wolnych wyborów parlamentarnych poprzedzonych przywróceniem swobody zrzeszania się i wolności prasy.
Antoni Heda "Szary" (1916-2008) - uczestnik wojny obronnej 1939 r., żołnierz AK, więzień polityczny okresu stalinowskiego, kawaler orderów "Virtuti Militari" - po wojnie ukrywał się z żoną i dwiema córkami, pod różnymi nazwiskami. W 1948 r. został aresztowany i skazany na karę śmierci, zamienioną później na dożywocie. Wyszedł na wolność w 1956 roku. Awans generalski otrzymał w 2006 roku. Pochowany został w Podkowie Leśnej.(PAP)
ban/ ls/ jbr/
