Sejmowa komisja sprawiedliwości i praw człowieka zarekomendowała w środę obywatelski projekt ustawy o okręgach sądowych, który ma przywrócić stan sprzed wprowadzonej od początku roku reorganizacji sądów rejonowych. Projekt trafił teraz do II czytania w Sejmie.
"Zakończenie tego etapu prac to bardzo dobra wiadomość dla mieszkańców Polski lokalnej i samorządowców (...); dziś zwyciężył zdrowy rozsądek i jest szansa, abyśmy przywrócili sądy zlikwidowane rozporządzeniem ministra" - powiedział po posiedzeniu komisji Piotr Zgorzelski (PSL), który został wyznaczony na sprawozdawcę projektu.
O tym, że obywatelski projekt może być szkodliwy dla zarządzania sądami, a obecnie system działa dobrze, przekonane jest Ministerstwo Sprawiedliwości. Wiceminister Wojciech Hajduk wskazywał na zagrożenia związane z przyjęciem propozycji.
"Po uchwaleniu projektu powołamy 79 sądów obecnie już nieistniejących, a przepisy w ogóle nie pozwalają na uregulowanie kwestii pracowniczych dotyczących sędziów, referendarzy i kuratorów i obsadzenie stanowisk w tych sądach" - zaznaczył. Dodał, że przeprowadzona już reorganizacja była przygotowywana wiele miesięcy.
Przewodniczący komisji Ryszard Kalisz (SLD) zaproponował w związku z tym odroczenie prac w komisji, aby minister w ciągu dwóch tygodni mógł zaproponować przepisy konieczne do uporządkowania spraw pracowniczych. Posłowie uznali jednak, że ewentualne uzupełnienia mogą zostać dokonane na kolejnych etapach prac legislacyjnych. Ostatecznie projekt poparło 11 członków komisji, przeciw było pięciu.
Obywatelski projekt ustawy został opracowany w końcu maja zeszłego roku. Przy wsparciu m.in. PSL zebrano pod nim 150 tys. podpisów. Projekt ustawy o okręgach sądowych wyszczególnia wszystkie istniejące obecnie sądy wraz z ich okręgami. Każda zmiana okręgu musiałaby więc w przyszłości następować w trybie nowelizacji ustawy tak, by minister nie mógł takich zmian dokonywać rozporządzeniem.
W środę komisja poparła kilka poprawek do projektu - w większości o charakterze technicznym. Najważniejsza z nich dotyczyła określenia, że minister sprawiedliwości co trzy lata - a nie jak pierwotnie proponowano co pięć lat - miałby przedkładać Sejmowi informację o funkcjonowaniu okręgów sądowych wraz z ewentualnymi propozycjami zmian tego podziału. Okres vacatio legis ustawy określono na pół roku.
Impulsem do opracowania obywatelskiego projektu stały się zamierzenia resortu sprawiedliwości dotyczące zniesienia niektórych sądów rejonowych. Na mocy rozporządzenia, podpisanego na początku października przez ministra Jarosława Gowina, od 1 stycznia 2013 r. 79 najmniejszych sądów rejonowych zostało przekształconych w wydziały zamiejscowe sąsiednich sądów.
Do Trybunału Konstytucyjnego trafiły dwa wnioski - grupy posłów PSL i Krajowej Rady Sądownictwa - o stwierdzenie niezgodności z ustawą zasadniczą upoważnienia ministra sprawiedliwości do tworzenia i znoszenia sądów oraz ustalania ich siedzib i obszarów właściwości w drodze rozporządzenia. Trybunał nie wyznaczył jeszcze terminu rozprawy.
Obywatelskie propozycje zostały skierowane do komisji po pierwszym czytaniu na początku listopada ubiegłego roku. Prace komisji były dwukrotnie zawieszane i następnie wznawiane - w listopadzie i w styczniu. Platforma argumentowała, że komisja powinna poczekać do czasu rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny, czy reorganizacja sądów rejonowych była zgodna z ustawą zasadniczą. PSL i opozycja uważają, że nie trzeba czekać na ten wyrok. (PAP)
mja/ abr/ jra/
