Mediacja zamiast zwykłego postępowania karnego jest korzystna dla ofiary, sprawcy i wymiaru sprawiedliwości, ale wciąż jest rzadko stosowana - mówili uczestnicy konferencji zorganizowanej w poniedziałek w Warszawie.
Prawnicy - sędziowie, adwokaci, prokuratorzy - i mediatorzy, którzy dyskutowali o korzyściach, jakie mediacja niesie pokrzywdzonym w sprawach karnych, zwracali uwagę, że pozwala ofierze przestępstwa pozbyć się traumy, niekiedy umożliwia pojednanie ze sprawcą, jest też korzystna dla wymiaru sprawiedliwości, ponieważ skraca czas postępowania.
Prokurator Jolanta Wrońska podkreśliła, że mediacja ogranicza "wiktymizację wtórną" - ofiara nie musi ponownie przeżywać traumy w postępowaniu prokuratorskim i w sądzie. "Mediacja pozwala wyrzucić pretensje wobec sprawcy, czego nie umożliwia proces karny, samo spotkanie pozwala pozbyć się strachu przed sprawcą" - dodała Wrońska.
"Satysfakcja, że można powiedzieć +ty bandyto+, jest często ważniejsza niż satysfakcja finansowa" - powiedziała wiceprezes Polskiego Centrum Mediacji Marta Grudziecka
Wrońska przyznała, że prokuratorzy zwykle nieufnie odnoszą się do mediacji. Jej zdaniem powodem może być brak przepisu pozwalającego na umorzenie postępowania tylko z tego powodu, że podjęto mediację.
Sędzia Sądu Okręgowego w Częstochowie Agnieszka Rękas podkreśliła, że mediacja pozwala na pojednanie między pokrzywdzonym i krzywdzicielem, co ma szczególne znaczenie w przypadku konfliktów rodzinnych i sąsiedzkich. Według sędzi, choć podejście do mediacji stało się bardziej przychylne, wciąż wielu sędziów uważa, że jest to sposób postępowania korzystny dla sprawcy, nie dla pokrzywdzonego.
Wiceprezes Polskiego Centrum Mediacji Marta Grudziecka opowiedziała się za profesjonalizacją zawodu mediatora. "Żeby mediacja byłą profesjonalna, potrzebne jest wypracowanie standardów dotyczących kształcenia mediatorów i miejsc, gdzie ma być prowadzona" - podkreśliła. Dotychczas mediacją zajmują się działacze organizacji pozarządowych, a wynagrodzenie za mediację, wymagającą z reguły wielu spotkań, wynosi 120 zł brutto.
"Moja pierwsza życiowa mediacja miała miejsce między moim synem, który trenował tenis, a kolegami, którzy go pobili i okradli. Coś, co mogło się skończyć w poprawczaku, skończyło się tym, że jeden z nich też zaczął trenować, a pozostali pilnowali, by mojemu synowi nic się stało w drodze na treningi" - wspominał prezes PCM Jerzy Książek. Dodał, że Centrum wyszkoliło dotychczas blisko 3 tysiące mediatorów, co - choć jest postępem - nie jest dużą liczbą jak na 40-milionowy kraj. "Łatwiej zmienić ustrój niż mentalność" - ocenił Książek.
W polskim prawie karnym mediacja jest możliwa od 1998 roku. Za zgodą pokrzywdzonego i sprawcy sąd lub prokurator (jeśli sprawa jest na etapie postępowania) mogą skierować sprawę do instytucji lub osoby zaufania, by ta poprowadziła mediację.(PAP)
brw/ abr/ jbr/
