O skutecznym wspieraniu społeczeństwa obywatelskiego w krajach Europy wschodniej debatowali w czwartek uczestnicy konferencji "Jaka wizja na przyszłość dla Partnerstwa Wschodniego" zorganizowanej przez Instytutu Spraw Publicznych oraz Fundację im. Heinricha Boella.
Partnerstwo Wschodnie zainaugurowane w 2009 roku z inicjatywy Polski i Szwecji, ma na celu zacieśnienie współpracy Unii Europejskiej z sześcioma wschodnimi sąsiadami: Armenią, Azerbejdżanem, Białorusią, Gruzją, Mołdawią i Ukrainą.
Wicedyrektor Instytutu na rzecz Rozwoju i Inicjatyw Społecznych z Mołdawii Leonid Litra mówił, że w jego kraju jest około 8 tys. zarejestrowanych organizacji pozarządowych. Przyznał jednak, że nie mają one długoterminowych strategii rozwoju, co po części związane jest z brakiem funduszy. Jego zdaniem, 600 mln euro przeznaczonych na realizację Partnerstwa Wschodniego do 2013 roku to słabe wsparcie.
Podkreślił, że obecnie dla organizacji pozarządowych problemem jest długotrwała procedura pozyskiwania pieniędzy z Unii Europejskiej. Mówił, że trwa ona nawet do dwóch lat. Do tego czasu - jak dodał - organizacje będą musiały zmieniać założenia projektów, na które chciały uzyskać granty. Według Litra Unia powinna wprowadzić mniej rygorystyczne i skomplikowane procedury, bo dzięki temu można byłoby łatwiej i szybciej pozyskiwać pieniądze.
Ekspert nawiązał także do działalności Forum Społeczeństwa Obywatelskiego, które ma na celu pobudzanie współpracy pomiędzy społeczeństwami Unii i krajów partnerskich. Jego zdaniem problemem jest to, że dyskusje w ramach tego forum mają charakter abstrakcyjny i nie dotyczą konkretów.
Z kolei naczelnik Wydziału ds. Partnerstwa Wschodniego i Polityki UE wobec Europy Wschodniej w polskim MSZ Jarosław Dziedzic przekonywał, że Forum Społeczeństwa Obywatelskiego jest jednym z "bardziej widocznych" sukcesów Partnerstwa Wschodniego, bo dzięki temu kraje partnerskie mogą współdecydować o kształcie projektów realizowanych w ramach PW.
Dziedzic nawiązał także do pozyskiwania pieniędzy z Unii. Jego zdaniem, ważniejsze od środków finansowych jest przygotowanie organizacji do korzystania z nich. "Na tym etapie ważne jest, by organizacje pozarządowe z państw partnerskich były w stanie skutecznie korzystać z możliwości jakie daje PW" - dodał.
W podobnym tonie wypowiedział się John O'Rourke z Komisji Europejskiej. W jego przekonaniu, środki finansowe na wsparcie społeczeństw obywatelskich w krajach partnerskich są kwestią drugorzędną. "Najważniejszą rzeczą, jeśli chodzi o prace Komisji jest systematyczne podejście m.in. do monitorowania wolności stowarzyszania się" - mówił.
O'Rourke nawiązał w swojej wypowiedzi do transformacji ustrojowej, która dokonała się 20 lat m.in. w Polsce. Podkreślił, że nie byłoby to możliwe bez rzeczywistego i aktywnego zaangażowania w ten proces ludzi. "Bez społeczeństwa obywatelskiego reformy rządowe nie byłyby tak efektywne. Byłyby tylko na papierze" - mówił.
Dyrektor Międzynarodowego Centrum Studiów Politycznych z Ukrainy Vira Nanivska podkreśliła, że społeczeństwo obywatelskie w postsowieckich krajach jest inne od tego w Europie. Jej zdaniem, ludzie muszą nauczyć się rozumieć praktyki demokratyczne.
W ocenie Nanivskiej, ukraińskie organizacje pozarządowe w swojej działalności powinny przede wszystkim koncentrować się na ogólnym projekcie jakim jest reformowanie kraju, gdyż instytucje mają nadal charakter sowiecki.(PAP)
joko/ ura/ jbr/
