Konserwacja polichromii, witraża z Matką Boską Częstochowską, kamiennego ołtarza i kolumn neoromańskich, a także ozdobnych metalowych latarni - to najważniejsze prace, które w tym roku zakończono we wnętrzu Krypty Zasłużonych w klasztorze ojców paulinów na Skałce.
Na tegoroczne renowacje, które trwały od początku lipca, przeznaczono 360 tys. zł, z czego 300 tys. zł pochodziło z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Krakowa, a 60 tys. ze środków gminy Kraków.
"Podczas konserwacji przeprowadziliśmy badania historyczne, których rezultaty nas zaskoczyły" - powiedziała w środę PAP jedna z koordynatorek tegorocznych prac, Ewa Zielińska.
"Przeanalizowaliśmy zdjęcia archiwalne z uroczystości pogrzebowych Karola Szymanowskiego w latach 1937-1938 i stwierdziliśmy, że konserwowana polichromia w prezbiterium nie jest autorstwa Józefa Mikulskiego i nie pochodzi z pocz. XX w. Jedyny motyw, jaki można odnaleźć w dzisiejszej aranżacji, to powtarzający się motyw rozetki na sklepieniu. Natomiast na podstawie prac konserwatorskich stwierdziliśmy, że polichromia widoczna na ścianach i sklepieniach nawy nie uległa zmianie od tamtej pory, a ślady przeróbek noszą wnętrza nisz w nawach" - wyjaśniła Zielińska.
Jak przypomniał w rozmowie z PAP prof. Edward Kosakowski z firmy AC Konserwacja Zabytków, dawniej zabytkowym wnętrzom krypty zagrażała wilgoć. "Teraz warunki powinny się tu polepszyć. Witraż jest +rozszczelniony+. Wokół jego ramy jest szczelina, przez którą, do pomieszczenia za kryptą, prowadzi wentylacja" - powiedział prof. Kosakowski.
Specjaliści przeprowadzili też konserwację neoromańskich, kamiennych kolumn oraz schodów oddzielających prezbiterium od nawy. Wymienili także część płytek na posadzce, które zostały położone podczas remontu instalacji elektrycznej i swoim wyglądem odbiegały od pozostałych.
Nie wiadomo, czy renowacjom zostaną poddane fragmenty cokołu prezbiterium ozdobionego ornamentem i pokrytego płytkami. "Nie wiemy, kiedy ten cokół powstał, czy pierwotnie był nakryty płytkami, więc na razie pozostawiliśmy to jako relikt" - powiedział prof. Kosakowski.
Znajdująca się pod kościołem ojców paulinów jednonawowa krypta została ukończona w 1792 r. Pod koniec XIX w. została przebudowana z myślą o umieszczeniu tam grobów zasłużonych Polaków. Krypta z przedsionkiem i prezbiterium jest przykryta sklepieniem kolebkowym. W prezbiterium znajduje się neoromański ołtarz według projektu Tomasza Prylińskiego, a za nim, na ścianie głównej, witraż z Matką Boską Częstochowską zaprojektowany przez Adama Bunscha. W bocznych niszach stoją sarkofagi.
W krypcie spoczywają prochy m.in. Jana Długosza, Wincentego Pola, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Adama Asnyka, Henryka Siemiradzkiego, Stanisława Wyspiańskiego, Jacka Malczewskiego, Karola Szymanowskiego i Czesława Miłosza.
"Skałka to miejsce, gdzie spoczywają wielcy Polacy, twórcy kultury i nauki polskiej, skąd w szczególny sposób przemawia do nas historia narodu. Myślę, że młode pokolenie powinno być świadome swoich korzeni. To miejsce zasługuje na to, by miało godny wygląd i odzyskało swoją dawną świetność, stąd konserwacja" - powiedział w środę PAP przeor klasztoru paulinów na Skałce, o. Michał Lukoszek.
Remont wnętrza ma być kontynuowany w 2013 r.
Od połowy lat 60. Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK) przeznacza znaczne środki na prace remontowo-konserwatorskie w kościele i klasztorze ojców paulinów na Skałce. W sumie w latach 1994-2011 było to 5,3 mln zł. Do tej pory wyremontowano m.in. elewację i dach kościoła, bramę wjazdową od ul. Skałecznej, zespół biblioteczno-muzealny w klasztorze i sadzawkę św. Stanisława wraz z otoczeniem. Wykonano także prace osuszające i zapobiegające wilgoci w Krypcie Zasłużonych i zakonserwowano cztery sarkofagi. (PAP)
bko/ ls/ gma/
