Popiersie twórcy harcerstwa w Polsce Andrzeja Małkowskiego odsłonięto w sobotę w Parku im. dr. H. Jordana w Krakowie. Jest to kolejny pomnik, który stanął w tej największej w kraju galerii postaci słynnych Polaków na otwartym powietrzu.
Uroczystość odbyła się w ramach trwającego od czwartku do niedzieli Zlotu Stulecia Harcerstwa w Krakowie.
Pomnik stanął w Galerii Wielkich Polaków XX wieku, w alejce nieopodal popiersi Karoliny Lanckorońskiej i św. Maksymiliana Kolbe. Autorem rzeźby jest Maciej Zychowicz, fundatorem Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej i sponsorzy.
Odsłonięcia dokonały wnuczka Andrzeja Małkowskiego phm. Krystyna Małkowska-Żaba oraz córka prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego hm. Jagoda Kaczorowska - przedstawicielki Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami Kraju. Popiersie poświęcił kapelan naczelny ZHR ks. hm. Kazimierz Chudzicki.
"Jest to specyficzny moment. Chyba moi dziadkowie - Olga i Andrzej Małkowscy - muszą się w tej chwili bardzo cieszyć, bo sto lat temu, gdy zakładali harcerstwo, gdy mój dziadek tworzył tę ideę, chyba nie mogli przewidzieć, że w tym dniu tyle nas tutaj zgromadzonych będzie - w wolnej Polsce służących Bogu, Polsce i bliźnim. A jednak stało się. Dla harcerzy mało jest rzeczy niemożliwych" - powiedziała Krystyna Małkowska-Żaba. Podziękowała wszystkim, którzy przyczynili się do powstania pomnika, i tym, którzy pomagali jej babci w ostatnich latach jej życia w Zakopanem.
Andrzej Małkowski urodził się w 1888 r. w Trębkach k. Kutna. Od 1908 r. studiował na Politechnice Lwowskiej i Uniwersytecie Jana Kazimierza, jednocześnie działając w niepodległościowych organizacjach młodzieżowych "Zarzewie", "Sokół" i "Eleusis". W 1909 r. przetłumaczył na język polski książkę "Scouting for boys" Roberta Baden-Powella i zafascynowany lekturą rozpoczął tworzenie polskiej wersji skautingu.
W 1915 r. wraz z żoną Olgą, zagrożeni aresztowaniem przez władze austriackie, wyjechali do USA, a następnie do Kanady, gdzie Andrzej Małkowski zakładał polonijne drużyny harcerskie i brał udział w tworzeniu polskich oddziałów wojskowych. W latach 1916-1918 służył w Armii Kanadyjskiej, a od listopada 1918 w armii gen. Hallera. Wysłany z misją wojskową do Odessy, zginął w nocy z 15 na 16 stycznia 1919 r. po zatonięciu statku, którym płynął.
Za rok powstania harcerstwa przyjmuje się 1910, a właściwie okres między wrześniem 1910 (powstanie pierwszego zastępu) a 22 maja 1911 (powstanie pierwszych drużyn). Za symbolicznych założycieli harcerstwa uważa się Andrzeja Małkowskiego i jego żonę Olgę Drahonowską-Małkowską. Istotę różnicy pomiędzy ówczesnym "klasycznym" skautingiem założonym przez gen. Roberta Baden-Powella a powstającym wówczas harcerstwem, Andrzej Małkowski ujął w słowach: harcerstwo to skauting plus niepodległość, aby podkreślić różnicę w ówczesnych priorytetach polskiego harcerstwa i światowego skautingu.
W krakowskim Parku im. dr. H. Jordana w Krakowie przez blisko 120 lat jego istnienia zgromadzono blisko 40 popiersi sławnych i wybitnych Polaków. Najstarsze, przedstawiające m.in. Tadeusza Kościuszkę i Henryka Jordana, wykonane są z marmuru. Nowsze pomniki, ustawiane od końca lat dziewięćdziesiątych ub. wieku, odlano już z brązu. Są to wizerunki m.in. prymasa Stefana Wyszyńskiego, papieża Jana Pawła II, Józefa Piłsudskiego, księdza Jerzego Popiełuszki, kardynała Adama Sapiehy, Ignacego Paderewskiego.(PAP)
hp/ abe/
