Członkostwo Polski w Unii Europejskiej jest ciągłym wyzwaniem dla władz i społeczności regionu kujawsko-pomorskiego - twierdzą zgodnie marszałek województwa, wojewoda i prezydenci największych miast: Bydgoszczy i Torunia.
"Myślę, że wszyscy ci, którzy pięć lat temu mówili o zagrożeniach związanych z integracją, oraz pesymiści twierdzący, że unijna pomoc będzie dla polskich regionów zbyt dużą rybą, której te nie będą w stanie połknąć, powinni uderzyć się w piersi" - uważa marszałek województwa Piotr Całbecki.
"Żadne ze sceptycznych proroctw się nie spełniło. Także to, że na wejściu do Unii zyskają wyłącznie elity. Natomiast spełniły się z nawiązką prognozy optymistyczne" - dodał w rozmowie z PAP.
Marszałek zwrócił uwagę, że dzięki unijnemu wsparciu w regionie są lepsze drogi i lepsza woda w kranach. Ponadto - dzięki nowym lub udoskonalanym systemom odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz utylizacji odpadów - stale rośnie bezpieczeństwo ekologiczne wód i upraw.
"Poprawiła się sytuacja gospodarcza, co oznacza nie tylko większe podatki od firm, ale przede wszystkim lepszy rynek pracy" - podkreślił Całbecki. Przypomniał, że jednym z pierwszych pozytywnych skutków integracji europejskiej było ulokowanie niedaleko Torunia japońskiego kompleksu przemysłowego Sharp Crystal Park. Obecnie pracuje tam ponad 4 tysiące osób.
Zwrócił też uwagę, że Japończycy zdecydowali się na inwestycje w Polsce, bo oznaczało to łatwiejszy dostęp ich produktów do rynku UE. Zapowiedział ponadto, że kolejne miejsca pracy powstaną dzięki środkom z Regionalnego Programu Operacyjnego przeznaczonym na rozwój inwestycyjny przedsiębiorstw.
"Jeszcze nigdy w historii nie było takich pieniędzy na inwestycje dotyczące szpitali i szkół: na specjalistyczny sprzęt medyczny, rozbudowę obiektów i budowę nowych, na budowę obiektów sportowych" - wymieniał marszałek.
Dzięki pieniądzom z UE region kujawsko-pomorski, jako pierwszy w kraju, zbudował nowoczesną, szerokopasmową sieć internetową. Kujawsko-Pomorska Sieć Informacyjna ma węzły dostępowe w każdej ze 144 gmin województwa, dzięki czemu zlikwidowano internetowe białe plamy na mapie regionu.
Unijne wsparcie pozwoliło także upowszechnić edukację przedszkolną na terenach wiejskich i unowocześnić szkolnictwo zawodowe. Po raz pierwszy od bardzo dawna są też pieniądze na zajęcia pozalekcyjne w szkołach i prowadzenie dużych programów stypendialnych. Te ostatnie umożliwiają pomoc dla kilku tysięcy uczniów i studentów rocznie, a nawet na finansowanie pierwszych kroków zawodowych młodych naukowców.
"Konieczność właściwego wykorzystania wsparcia z UE wywołała imperatyw integracji lokalnych społeczności, uruchomiła też potencjał organizacji pozarządowych" - wyliczał marszałek. Dodał, że unijne środki są kierowana na poprawę sytuacji na rynku pracy: absolwentów, osób po 45 roku życia, długotrwale bezrobotnych i kobiet. Pomaga im się m.in. w uruchamianiu małego biznesu, organizuje szkolenia i kursy zawodowe.
Jedną z najbardziej spektakularnych inwestycji zrealizowanych z udziałem unijnych pieniędzy jest toruńskie Centrum Sztuki Współczesnej - nowoczesny, duży gmach wystawienniczy. To jedyny tego typu obiekt w kraju zbudowany w ostatnich 20 latach, wokół którego już integruje się regionalne środowisko twórców.
Duże znaczenie dla regionu - wyliczał marszałek - miało też zakończenie, trwającej grubo ponad 30 lat, budowy gmachu Opery Nova w Bydgoszczy. Pięknie położony nad Brdą, interesujący architektonicznie budynek, to nie tylko lokum liczącej się w kraju sceny operowej, ale także dogodnie położone centrum konferencyjne.
Wojewoda Rafał Bruski zwrócił natomiast uwagę, że Kujawsko- Pomorskie znalazło się w pierwszej czwórce województw najszybciej i najskuteczniej wykorzystujących unijne fundusze. Dodał, że samorządy - jako beneficjenci tej pomocy - pracują coraz lepiej.
"W ostatnich pięciu latach jest także widoczna zmiana w obszarze przedsiębiorstw, które przyjmując środki unijne, ale i nowe technologie oraz formy zarządzania, zyskały większy potencjał. To pozwoliło wielu z nich dokonać skoku, a w skali województwa zwiększyć udział sektora produkcji i usług w gospodarce" - podkreślił w rozmowie z PAP Bruski. Dodał, że w nawet w tak "silnie rolniczym regionie", jak kujawsko-pomorskie "dzięki nowym inwestycjom również widać dynamikę tego sektora, jak nigdy dotąd".
W opinii wojewody, dzięki możliwości swobodnego podróżowania po Europie następuje też zmiana mentalna mieszkańców regionu, przejawiająca się m.in. otwartością na cudzoziemców i rosnącą tolerancją.
Prezydent Bydgoszczy Konstanty Dombrowicz uważa, że pięć lat w Unii Europejskiej okazało się przełomem dla samorządów. "Najpoważniejsza i najpopularniejsza korzyść wynikająca z naszego członkostwa, to fundusze europejskie. Samorządy wykorzystują je najlepiej i najpełniej" - powiedział PAP.
Podkreślił, że przez pierwsze lata członkostwa w UE wdrażane były nowe, bardziej wydajne sposoby organizacji pracy, a wszyscy uczyli się tego jak członkostwo w UE może ułatwić funkcjonowanie lokalnej gospodarki, kultury i nauki. "Staliśmy się też bardziej otwarci na międzynarodową współpracę" - ocenił Dombrowicz.
Zwrócił też uwagę, że rola Polski się zmienia, bo coraz częściej to na naszych doświadczeniach uczą się kandydaci na nowych członków Unii. Podał przykłady projektów, które Bydgoszcz realizuje wspólnie z Turcją, Serbią czy Ukrainą.
Prezydent stolicy Kujawsko-Pomorskiego podkreślił ponadto, że dzięki członkostwu w Unii Europejskiej Polska została objęta programem bezwizowego poruszania się po terytorium Wspólnoty w ramach strefy Schengen. To z kolei przyczynia się do rozwoju bydgoskiego lotniska, które - jak powiedział - jest doskonałą kartą przetargową w rozmowach samorządowców z potencjalnymi inwestorami.
Dombrowicz zauważył też, że ujednolicony system prawny umożliwia znacznie łatwiejszą wymianę i przewóz dóbr kultury, dzięki czemu rozwija się np. współpraca miejskich instytucji kulturalnych z największymi galeriami w Europie.
"Nowe wyzwania - nowe możliwości, tak najprościej można podsumować pięć lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Zmiany jakie zaszły na poziome samorządów lokalnych zauważa z pewnością każdy. Przed nami stoją już jednak kolejne wyzwania związane m.in. z wprowadzeniem wspólnej waluty - euro" - prezydent Bydgoszczy.
Natomiast prezydent Torunia Michał Zaleski zwrócił uwagę, że "idea wspólnoty jest wpisana w wizerunek tego miasta od początków jego dziejów". "Gród Kopernika - jako jeden z najbardziej kreatywnych ośrodków średniowiecznej Hanzy - wiedział, że współpraca europejska była źródłem dynamicznego rozwoju" - powiedział PAP.
Dodał, że Toruń zawsze był liderem w pozyskiwaniu unijnych środków. "Doświadczenie zdobywaliśmy jeszcze przed akcesją. Nasze projekty otrzymały unijne wsparcie jeszcze przed akcesją" - przypomniał Zaleski. W 2005 roku Toruń dysponował 40 mln euro z Funduszu Spójności na skanalizowanie miasta i 10 mln euro na kompleksową gospodarkę odpadami. "W ciągu ostatnich pięciu lat udało się nam zrealizować 50 projektów o całkowitej wartości 600 mln zł, z czego unijny wkład wyniósł 300 mln zł" - wyliczał.
Prezydent Torunia przypomniał także, że za unijne pieniądze zbudowano m.in. Centrum Sztuki Współczesnej, zmodernizowano Teatr "Baj Pomorski", powstała trasa średnicowa dzielnicy Podgórz i odrestaurowano Nowy Rynek.
"Przed nami jednak jedno z największych wyzwań: budowa drugiego mostu drogowego przez Wisłę, od lat najbardziej oczekiwanej inwestycji w mieście" - zapowiedział Zaleski podkreślając, że dzięki pomocy finansowej UE przedsięwzięcie to nabiera realnych kształtów. Dodał, że na liście Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko znalazły się ponadto m.in. projekty, o które Toruń wystąpił wspólnie z Bydgoszczą: budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych i kolej metropolitalna. (PAP)
rau/ olz/ bba/ jbr/
