Musa Dogan jest Kurdem tureckiego pochodzenia. Od ponad miesiąca przebywa w rzeszowskim areszcie. Grozi mu ekstradycja do Turcji, która poprzez Interpol wysłała za nim list gończy - według tego dokumentu jest terrorystą.
Historia Dogana jest długa i skomplikowana. W Turcji został skazany na dożywocie. Z więzienia, gdzie był torturowany, udało mu się jednak uciec. Trafił do Szwecji, która mimo listu gończego i starań Ankary nie wydała go Turcji. Do Polski przyjechał kilka miesięcy temu, nad Wisłę przywiodła go miłość do Polki - Anny Kupiszewskiej, z którą się ożenił.
"Postanowiliśmy, że zamieszkamy w Polsce. Zaczęliśmy więc starać się o pobyt czasowy do Musy i to był początek naszych kłopotów" - opowiada Kupiszewska.
Zgodnie z przepisami osoba, która stara się o pobyt czasowy w naszym kraju, jest sprawdzana m.in. przez Straż Graniczną. Musa też został sprawdzony i okazało się, że jest terrorystą ściganym przez Interpol listem gończym wysłanym przez Turcję.
Zatrzymany został 3 stycznia br. w centrum Rzeszowa przez funkcjonariuszy Straży Granicznych. "Zamierzaliśmy właśnie przejść przez ulicę, kiedy nagle podjechały dwa samochody i wyskoczyło z nich kilkanaście osób. Rzucili Musę na ziemię, skuli, ściągnęli buty i wsadzili do samochodu. To był horror. Potem przeszukali nasze mieszkanie, zabrali m.in. dokumenty i komputery. Nie wiem, po co była ta cała akcja, przecież Musa nigdzie się nie ukrywał, jakby wysłali pismo, sam zgłosiłby się na policję czy do Straży Granicznej" - dodaje Kupiszewska.
Sąd w Rzeszowie aresztował Dogana na 40 dni, do 11 lutego. W tym czasie Turcja przesłała do miejscowej prokuratury wniosek o ekstradycję i dokumenty, na podstawie których wysłany został list gończy za Kurdem. Jednak dokumenty te wymagają uzupełnienia. W związku z tym Sąd w Rzeszowie na wniosek prokuratury przedłużył o 30 dni - do 12 marca - areszt Kurdowi. W tym czasie strona turecka musi uzupełnić dokumenty.
Według Kupiszewskiej jeśli Musa wróci do Turcji, trafi do więzienia i będzie znów torturowany. Znów, bo w tureckich więzieniach spędził już 10 lat. Jak mówi Polka, Dogan sympatyzował z jedną z pro-kurdyjskich partii lewicowych. Choć - jak twierdzi - nie udowodniono mu żadnego przestępstwa został złapany i osądzony.
W uzasadnieniu wyroku można przeczytać, że został skazany "za popełnienie czynów przestępczych, polegających na tym, aby przy użyciu przemocy zbrojnej zmienić konstytucyjny porządek i w jego miejsce wprowadzić reżim na zasadach marksistowsko-leninowskich". Wyrok: kara śmierci, potem zamieniona na dożywocie.
W więzieniu Dogan wielokrotnie podejmował strajki głodowe, po jednym z nich dostał przepustkę do szpitala. Nie wrócił już do więzienia, uciekł z Turcji. Przybył do Szwecji, gdzie w 2007 r. otrzymał zezwolenie na pobyt stały.
"Dwa lata później Turcja upomniała się o Musę i rozpoczął się proces ekstradycyjny. Mąż był w więzieniu przez 9 miesięcy, aż do orzeczenia szwedzkiego Sądu Najwyższego, który nie zgodził się na ekstradycję Musy do Turcji. Uzasadnieni było takie, że to sprawa ma podłoże polityczne, a więźniów politycznych Szwecja nie wydaje. Ponadto groziły mu w Turcji tortury" - mówi Kupiszewska.
Turcja w liście gończym rozesłanym za Doganem inaczej przedstawiła przeszłość Kurda.
Jak powiedział PAP zastępca prokuratora okręgowego w Rzeszowie Jaromir Rybczak, Dogan został skazany w Turcji za podkładanie ognia pod samochód i budynki publiczne, napad na bank i zranienie strażnika oraz uwięzienie w bagażniku taksówkarza.
Rybczak podkreślił, że ostateczną decyzję o ekstradycji wyda minister sprawiedliwości, a wcześniej jeszcze sąd okręgowy zaopiniuje, czy nie ma w tym wypadku "przeszkód ekstradycyjnych". Gdyby jednak okazało się, że są takie przeszkody, to ta opinia sądu jest wiążąca.
"Taką przeszkodą w wykonaniu ekstradycji może być działalność polityczna, na podstawie której Turcja ściga Kurda. Jednak musi być ona pozbawiona przemocy, a w tym wypadku poszukiwany został skazany za akty terrorystyczne" - dodał prokurator.
Kupiszewską w walce o wolność dla męża wspiera wiele organizacji zajmujących się prawami człowieka. Jedną z opinii dla sądu, który będzie decydował o losie Dogana, przygotowuje m.in. Amnesty International Polska.
Jak powiedział PAP Maciej Fagasiński z tej organizacji, w opinii znajdzie się informacja o tym, że w tureckich więzieniach dochodzi do tortur. "Pokażemy również, jak wyglądają w tym kraju procesy, takie jaki miał Dogan" - dodał Fagasiński.
Kurd od stycznia przebywa w więzieniu w Rzeszowie. Kupiszewska widziała się z nim dotychczas tylko trzy razy. "Musa jest twardy, zahartowany więc daje radę. Ale ja chciałbym, aby się już to wszystko skończyło i żebyśmy znów byli razem" - mówi.
huk/ api/ bos/
