*Andrzej Walicki, historyk idei, jeden z najbardziej cenionych polskich humanistów, odebrał w środę nagrodę Warszawska Premiera Literacka za książkę "Ludzie i idee. Próba autobiografii". *
Laureat powiedział na środowym spotkaniu w warszawskim Klubie Księgarza, że nagrodzona książka jest już trzecią próbą napisania autobiografii, jaką podjął. Pierwszą była książka "Spotkania z Miłoszem" (Aneks, Londyn 1985), drugą - posłowie do zbioru artykułów politycznych "Polskie zmagania z wolnością. Widziane z boku".
"Po wgłębieniu się w nagromadzone materiały, wydało mi się jednak, że celowe byłoby ogarnięcie w jednej książce całokształtu mojego życia. (...). Historia każdego społeczeństwa składa się z sumy indywidualnie przeżywanych losów ludzkich, a więc również moja autobiografia, choćby ze względu na swoją konsekwencję, może przyczynić się do nieco lepszego pojmowania wielości perspektyw, z których można oglądać co najmniej trzy okresy powojennych dziejów Polski: okresu Polski Ludowej, czasów dramatycznego jej kryzysu oraz, wreszcie, trudnego i dalekiego jeszcze od zakończenia okresu kształtowania się nowej, europejskiej Polski" - mówił Walicki.
Andrzej Mencwel w laudacji na cześć laureata przypomniał, że Walicki uchodzi za jednego z ważniejszych humanistów zajmujących się historią myśli rosyjskiej, walczącym od lat z obecnymi w polskiej mentalności obawami przed Rosją. Walicki - mówił Mencwel - zajmował się też badaniem marksizmu i komunizmu.
"Od początku drugi intelektualnej było dla mnie jasne, że trzeba oddzielać sowietyzm od rosyjskości. Sowietyzm mnie prześladował, ograniczał możliwości studiowania, trzymał mojego ojca w więzieniu, ale kultura rosyjska XIX wieku zawsze była dla mnie źródłem wsparcia. (...) Rosja to kraj, z którym związała nas historia" - powiedział Walicki.
Walicki znany też jest - o czym pisze w swojej autobiografii - jako krytyk zarówno komunistów, jak i elit III Rzeczpospolitej, przeciwstawiający się także tendencjom do wykluczenia postkomunistów z życia publicznego. "Zawsze byłem życzliwie nastawiony do ludzi i krytycznie do systemu. Zawsze byłem za pojednaniem narodowym opartym na wzajemnym zrozumieniu, za utrzymaniem ciągłości historii, przeciwko polaryzacji" - zaznaczył Walicki.
Warszawska Premiera Literacka jest nagrodą przyznawaną przez środowisko warszawskich ludzi książki, a finansowana od roku przez władze miasta. Z dwunastu "książek miesiąca" wybierana jest potem "książka roku". "Idee i ludzie" Walickiego zostały wybrane Książką Kwietnia 2010, wręczenie nagrody odbyło się dopiero teraz z powodów organizacyjnych.
Książka "Idee i ludzie" ukazała się nakładem Instytutu Historii Nauki PAN oraz Oficyny Wydawniczej ASPRA. (PAP)
aszw/ hes/
