Nie wszystkie samorządy z terenu Puszczy Białowieskiej zgadzają się na warunki ministerstwa środowiska, dotyczące powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego. Niewykluczone, że niektóre gminy, zanim podejmą decyzje, odwołają się do opinii społeczeństwa.
W czwartek w ministerstwie środowiska przedstawicie części samorządów i różnych instytucji podpisali porozumienie z ministrem, które zawiera zapisy potwierdzające główne zasady Białowieskiego Programu Rozwoju. Jest to specjalny program dla gmin powiatu hajnowskiego, związany z poszerzaniem Białowieskiego Parku Narodowego. Porozumienie jest gwarancją realizacji tego programu, daną samorządom przez resort.
Podpisali je: minister środowiska, przedstawiciele Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Białymstoku, Białowieskiego Parku Narodowego oraz Lasów Państwowych, wójt Narewki i starosta hajnowski. Nie podpisali dokumentu reprezentanci dwóch pozostałych gmin, na których terenie leży park: Białowieży i Hajnówki oraz marszałek województwa podlaskiego.
Dokument był przez wiele miesięcy uzgadniany i jest rodzajem "załącznika" do rozporządzenia o powiększeniu parku. Projekt tego rozporządzenia trafił już do samorządów, które - w formie uchwał rad - muszą teraz zdecydować, czy na powiększenie parku się zgadzają. Wcześniej gminy dostały też od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Białymstoku promesy finansowe, potwierdzające, że otrzymają uzgodnione wcześniej kwoty na inwestycje, jeśli zgodzą się na poszerzenie Białowieskiego Parku Narodowego.
Jak poinformowała PAP w komunikacie rzeczniczka ministra środowiska Magdalena Sikorska, główne postanowienia zawartego w czwartek porozumienia to: "trwałe gwarancje korzystania z drewna przez społeczność lokalną, bezpłatny wstęp do parku i zbiór runa leśnego przez mieszkańców powiatu hajnowskiego, a także gwarancje zatrudnienia dla leśników z terenu nadleśnictw Puszczy Białowieskiej".
"Ministerstwo tym samym zobowiązało się do realizowania głównych postulatów samorządów, aby te wyraziły zgodę na poszerzenie Białowieskiego Parku Narodowego" - poinformowała Sikorska.
Minister zobowiązał się w porozumieniu m.in. do tego, że powiększenie parku narodowego nie obejmie gruntów prywatnych, a mieszkańcy będą mogli w pełni korzystać ze zbiorów runa leśnego, z wyłączeniem obszarów ochrony ścisłej parku. WFOŚ zobowiązał się do wypłaty pieniędzy na inwestycje gminom, które zgodzą się na powiększenie parku na swoim terenie, także wówczas, gdyby ewentualnie inne gminy się na to nie zgodziły, pod warunkiem jednak, że zgodę wyrazi powiat i marszałek województwa.
Lasy Państwowe dają leśnikom gwarancje zatrudnienia do 2015 roku, zobowiązały się też do sprzedaży mieszkańcom powiatu drewna opałowego, a lokalnym tartakom - surowca drzewnego w ilościach porównywalnych z tymi sprzed powiększenia parku. Gminy natomiast zobowiązują się do "bezzwłocznego" przeprowadzenia głosowania radnych w sprawie powiększenia parku.
Wójt gminy Hajnówka Olga Rygorowicz była na spotkaniu w ministerstwie, ale porozumienia nie podpisała. Jak powiedziała PAP, nie miała na to zgody rady gminy, która w miniony wtorek dyskutowała o sprawie powiększenia parku.
Sprawy podnoszone przez gminę Hajnówka, to przede wszystkim obszar, o który na jej terenie park ma być większy, a także czas obowiązywania zasad korzystania z runa leśnego czy pozyskiwania drewna. Rygorowicz powiedziała PAP, że prawdopodobne jest, iż w jej gminie dojdzie do referendum lub przynajmniej konsultacji społecznych w sprawie powiększenia parku, by to sami mieszkańcy, a nie radni w ich imieniu, podjęli decyzję.
"Na razie mamy tyle niejasności, że nie wiemy sami, co zrobić, jesteśmy pomiędzy młotem a kowadłem" - mówił PAP w miniony wtorek przewodniczący Rady Gminy Wiesław Komarewski. Powiedział też, że "wielka jest presja ludności na +nie+".
Wójt Białowieży Albert Litwinowicz w ogóle nie pojechał w czwartek do Warszawy. PAP powiedział, że za późno dostał informację o spotkaniu. Dodał, że przed podpisaniem porozumienia powinna się odbyć debata z radnymi, a sesja rady gminy nie została jeszcze zwołana. Zaznaczył, że w sprawie powiększania Białowieskiego Parku Narodowego narosło wiele niejasności i trzeba je wyjaśniać.
Na spotkaniu nie było także zaproszonego marszałka województwa podlaskiego. Jego rzecznik Jan Kwasowski poinformował PAP, że zaledwie dwa dni temu przyszło zaproszenie na czwartkowe spotkanie. Podkreślił, że zanim marszałek podpisze jakikolwiek dokument, decyzję musi zatwierdzić zarząd województwa, a ten zbierze się dopiero we wtorek. Podkreślił, że marszałek nie jest przeciwny powiększaniu Białowieskiego Parku Narodowego, a z ministrem ustalono, że porozumienie zostanie przez marszałka podpisane, gdy stosowne decyzje podejmie zarząd województwa podlaskiego.
Minister środowiska chce powiększenia parku o ok. 12 tys. ha. Bez oficjalnej zgody samorządów, rad gmin Hajnówka, Białowieża i Narewka, powiatu hajnowskiego i sejmiku województwa podlaskiego, do powiększenia parku nie dojdzie, nie zostanie też uruchomione 75 mln zł na inwestycje w ramach Białowieskiego Programu Rozwoju. Program, to zachęta dla samorządów. Gwarantuje pieniądze na inwestycje poprawiające infrastrukturę gminną, zwłaszcza związaną z ochroną środowiska. Pieniądze ma dostać 10 samorządów, w ustalonych już konkretnych kwotach.
Białowieski Program Rozwoju, nad którym prace trwają od połowy 2009 roku, ma pogodzić potrzeby rozwojowe puszczańskich samorządów z potrzebą ochrony środowiska. W pierwszych jego założeniach, w zamian za zgodę na powiększenie parku (ówczesny minister chciał powiększenia o 30 tys. ha), gminy z tego terenu miały dostać 100 mln zł na inwestycje proekologiczne z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na lata 2010-2014.
Projekty, które będą realizowane za pieniądze z programu to, m.in.: instalacje kolektorów słonecznych u indywidualnych mieszkańców, przydomowe oczyszczalnie ścieków, termomodernizacje budynków użyteczności publicznej (m.in. szkół), kanalizacja, budowa ścieżek turystycznych, modernizacja oczyszczalni ścieków, modernizacja oświetlenia ulicznego.
Białowieski Park Narodowy jest najstarszym parkiem narodowym w Polsce; chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej, ostatni na niżu Europy las naturalny o charakterze pierwotnym. To znana na świecie ostoja żubrów. Park obejmuje 10,5 tys. ha, czyli jedną szóstą powierzchni puszczy po polskiej stronie granicy.(PAP)
rof/ kow/ je/ mow/
