KZA) - Teatr Narodowy z Warszawy dostał owacje na stojąco za "Udrękę życia" od polsko-izraelskiej publiczności w telawiwskim Teatrze Cameri. Spektakl prezentowany był w ramach odbywającego się międzynarodowego festiwalu poświęconego twórczości dramaturgicznej Hanocha Levina.
Świetnie też poszło Teatrowi Nowemu z Poznania, który kilka dni wcześniej pokazał "Poppera". Gdy polscy artyści schodzili ze sceny, izraelscy aktorzy siedzący na widowni wymieniali uwagi, że Polacy zagrali sztukę Levina lepiej niż ich izraelscy koledzy.
"To jest największa radość i uznanie dla aktorów, reżysera, scenografów, wszystkich tych, którzy pracują przy spektaklu, gdy publiczność +kupuje+ spektakl. Każdy może się bawić na tym przedstawieniu i jednocześnie przeżyć trochę i refleksji, i zadumy" - powiedziała PAP reżyserka "Popera" Ana Nowicka.
"Poper" to muzyczna komedia o mieszkańcach kamienicy i rozgrywkach miłosnych między starszą kobietą, jej mężem i jej amantami. Chorobliwie zazdrosny mąż Szwarc wpada w obsesję i ta obsesja zaczyna kierować nie tylko jego życiem, ale też losami pozostałych bohaterów.
"Zmieniłam całkowicie końcówkę. Widziałam zdziwienie publiczności. Nikt się nie spodziewał, że Szwarc zabije Popera. W oryginale Levina, Poper po prostu umiera. I bardzo mi zależało na tym, żeby przez zabawę rytmem i śmiechem pokazać człowieka, który ulega obsesji i jak daleko taka obsesja może człowiekiem owładnąć - mówiła Nowicka, która wyreżyserowała już trzy sztuki Levina w Teatrze Barakah w Krakowie.
Teatr Narodowy z kolei wystawił "Udrękę życia" - tragikomiczny dramat opowiadający historię znudzonego małżeństwa. Jona Popoch (Janusz Gajos)
, sfrustrowany życiem i jednocześnie przerażony jego zbliżającym się końcem wylewa całą gorycz na swoją żonę Lewiwę (Annę Seniuk)
.
"Zdecydowałem się na tę sztukę, bo jest świetnie napisana, i gdy ją czytałem - bardzo mnie poruszyła. Tego Gunkla (postać samotnego, natarczywego starego kawalera, który ze swoim poczuciem niespełnienia wtargnął w środek małżeńskiej kłótni) każdy z nas gdzieś w sobie nosi; to mnie zainspirowało. Odczytałem tę sztukę jako poetycką, na dodatek z poczuciem humoru, co jest rzadkie, i wyważonymi proporcjami między sentymentalizmem a ironią" - powiedział w rozmowie z PAP reżyser spektaklu Jan Englert.
"Świetny tekst, ze świetnymi rolami dla aktorów. Nie mogłem sam jednocześnie grać i reżyserować, żałuję, bo bym chętnie w tym przedstawieniu zagrał" - dodał.
"Od samego początku wiedziałem jak chcę to zrobić. Wiedziałem, że rzecz się musi dziać w przestrzeni, że nie może być zamknięta w mieszczańskim pomieszczeniu, że jest bardziej uniwersalna niż dramat mieszczański niedogotowanej zupy i przysmażonego mięsa. I wiedziałem, że muszę to wyprowadzić w kosmos w pewnym sensie" - tłumaczył reżyser "Udręki życia".
Według Englerta kultura żydowska i żydowskie poczucie humoru są bardzo sprzęgnięte z kulturą polską. "Publiczność nawet o tym nie wiedząc, odbiera to jeden do jednego, identyfikuje się z tymi bohaterami. Siedziałem z tyłu widowni, i wydawało mi się, że widownia rozumie tę poetykę i ten sposób odczytania Lewina przyjmuje jako własny" - zauważył reżyser.
Hanoch Levin to jeden z najbardziej znanych i cenionych izraelskich pisarzy. Urodził się w rodzinie polskich Żydów w 1943 roku w mandatowej Palestynie. Zmarł w 1999 r. Pisał dramaty, posługiwał się satyrą, i bywał dla swojej publiczności trudnym twórcą. Nie tylko z powodu jego lewicowych poglądów i zawartej w sztukach krytyki izraelskiego społeczeństwa, ale również dlatego, że podejmował poważne tematy egzystencjalne. "W tekstach Levina nawet melancholia zyskuje ironiczny, czasem groteskowy charakter" - pisali krytycy.
Z okazji 70. rocznicy jego urodzin Teatr Cameri w Tel Awiwie zorganizował międzynarodowy festiwal; ze sztukami Levina przyjechały teatry z Polski, Francji, Słowenii, Rosji i Węgier.
Z Tel Awiwu Ala Qandil (PAP)
aqa/ abe/
