Z okazji 200. rocznicy śmierci księcia Józefa Poniatowskiego w środę w Pałacu Prezydenckim odbył się koncert. Wziął w nim udział prezydent Bronisław Komorowski z małżonką Anną.
W programie koncertu znalazły się m.in. arie z oper Józefa Michała Poniatowskiego - syna Stanisława Poniatowskiego, który był stryjecznym bratem księcia Józefa. Obaj - ojciec kompozytora i książę Józef - byli bratankami króla Stanisława Augusta.
"W ten sposób będziemy czcili całą rodzinę, ale przede wszystkim naszego głównego bohatera" - powiedział prezydent.
Koncerty zazwyczaj odbywają się w Belwederze. Prezydent wyjaśnił, że środowy występ odbył się w Pałacu Prezydenckim z uwagi na stojący przed nim pomnik księcia Józefa Poniatowskiego.
Na środowym koncercie wystąpili sopran Joanna Woś i pianista Robert Morawski.
200 lat temu książę Józef Poniatowski zginął w czasie bitwy pod Lipskiem. Trzy dni wcześniej został mianowany przez Napoleona marszałkiem Francji, dostąpił takiego wyróżnienia jako jedyny w historii cudzoziemiec. Poniatowski został prawdopodobnie omyłkowo zastrzelony przez sojuszników podczas odwrotu armii francuskiej przez rzekę Elsterę na rozkaz Napoleona. Książę zginął w czasie próby sforsowania rzeki na koniu - raniony wcześniej kilkakrotnie otrzymał kolejny pocisk i utonął. W 1817 r. Poniatowski został pochowany - jako pierwszy, który nie był monarchą - wśród królów, w podziemiach katedry na Wawelu.
Historia monumentu stojącego przed Pałacem Prezydenckim jest równie zawikłana jak losy bohatera, którego upamiętnia. Kilka lat po śmierci księcia Józefa Poniatowskiego polska arystokracja wyjednała u cara Aleksandra I zgodę na postawienie księciu pomnika przed Pałacem Namiestnikowskim (obecnie Prezydenckim). Rzeźbę zlecono duńskiemu rzeźbiarzowi Bertelowi Thorvaldsenowi, artysta przedstawił postać księcia na koniu i z mieczem w prawej ręce.
Po upadku powstania listopadowego, a jeszcze w czasie prac nad pomnikiem, zgodę cofnięto. Gotowy pomnik trafił do twierdzy Modlin, gdzie pozostał do 1840 r. - wówczas car Mikołaj I nakazał jego przetopienie.
Ostatecznie pomnik zabrał namiestnik carski i pogromca powstania listopadowego Iwan Paskiewicz do swojego pałacu w Homlu, a w miejscu przeznaczonym pod pomnik Poniatowskiego w Warszawie stanął monument Paskiewicza.
Pomnik księcia powrócił do niepodległej Polski w 1922 r. na mocy traktatu ryskiego zobowiązującego do rewindykacji zabytków i dzieł sztuki. Stanął na swoim miejscu po raz pierwszy 3 maja 1923 r. Podczas niemieckiej okupacji pomnik na rozkaz generała SS Ericha von dem Bacha wysadzono w powietrze. Nowy odlew monumentu stoi w swoim obecnym miejscu przed Pałacem Prezydenckim od 1965 r., przedtem znajdował się w Łazienkach.
Książę Józef Poniatowski, zwycięski wódz w bitwie pod Zieleńcami, naczelny dowódca wojsk Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji urodził się 7 maja 1763 r. w Wiedniu.
Był zwolennikiem Konstytucji 3 Maja. Podczas wojny polsko-rosyjskiej w 1792 r. dowodził wojskami koronnymi. Zwycięstwo pod Zieleńcami, jakie odniósł, stało się impulsem dla Stanisława Augusta do ustanowienia orderu Virtuti Militari. Książę i Tadeusz Kościuszko byli pierwszymi odznaczonymi. Po przystąpieniu króla do konfederacji targowickiej złożył dymisję i odszedł z wojska. Walczył w powstaniu kościuszkowskim, m.in. jako dowódca jednego z odcinków obrony Warszawy.
Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego w 1807 r. Poniatowski został ministrem wojny i organizował wojsko polskie. W 1809 r. dowodził wojskami księstwa w wojnie z Austrią. Wziął udział w bitwie pod Raszynem. Podobnie jak podczas wojny polsko-rosyjskiej dawał dowody osobistego męstwa na polu bitwy. Był bardzo popularny wśród żołnierzy. W kampanii 1812 r., podczas wyprawy Napoleona na Moskwę dowodził V Korpusem Wielkiej Armii, składającym się z wojsk Księstwa Warszawskiego, walczącym m.in. pod Smoleńskiem i Borodino.
W 1813 r. odbudowywał armię Księstwa Warszawskiego. Odrzucił propozycje porzucenia Napoleona. (PAP)
mce/ agz/ abe/
