Współczesne zagrożenia dla bezpieczeństwa i współpraca obronna NATO z UE to tematy konferencji Zgromadzenia Parlamentarnego NATO, zorganizowanego w poniedziałek w Warszawie w ramach prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej.
"Po zakończeniu zimnej wojny mieliśmy nadzieję na erę pokoju i wolności" - powiedział przewodniczący ZP NATO Karl Lamers z Niemiec, by zaraz wyliczyć nowe, wtedy nieprzewidywane zagrożenia. "Granice państwowe tracą znaczenie, pojawiają się ponadnarodowe sieci terrorystyczne, choć bin Laden jest martwy, walka się nie skończyła; więcej jest zbrojeń niż rozbrojenia, broń masowego rażenia stała się bardziej dostępna dla organizacji terrorystycznych" - powiedział Lamers.
"To spotkanie służy wymianie poglądów na sytuację w świecie. Czasy się zmieniły, dzisiaj zagrożeniem nie są armie stojące naprzeciwko siebie, może nim być człowiek z plecakiem" - powiedziała wiceprzewodnicząca ZP NATO i szefowa delegacji Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Jadwiga Zakrzewska.
Lamers podkreślił, że nowa koncepcja strategiczna NATO uwzględnia nowe wyzwania, jak zorganizowana przestępczość, piractwo, ataki cybernetyczne - przypomniał takie działania wobec Estonii, Gruzji i 3-6 mln cyberataków dziennie na Pentagon, a także wyzwania związane z globalnym ociepleniem: brak dostępu do wody i żywności, biedę i w konsekwencji migracje.
Zwrócił uwagę na kluczową rolę artykułu 5. i wspólnej obrony oraz potrzebę solidarności, także między NATO i UE. Wszyscy stoimy wobec poważnych wyzwań i wierzymy, ze możemy rozwiązać wielkie problemy, jeżeli będziemy razem" - powiedział. "Unia i NATO się uzupełniają. Nie należy oczekiwać, że budżety obronne wzrosną, a podatnicy mają prawo oczekiwać pełnej współpracy między organizacjami, które finansują. Musimy dyskutować nad łączeniem zdolności" - zaznaczył Lamers.
O potrzebie łączenia i wspólnego korzystania z zasobów - inicjatywie znanej jako pooling and sharing - mówił też minister obrony Tomasz Siemoniak, który przedstawił rezultaty zakończonego w piątek we Wrocławiu nieformalnego spotkania ministrów obrony państw UE.
Przewodniczący ZP NATO nawiązał do ruchów wyzwoleńczych w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. "Mam wrażenie, że potrzebują naszej pomocy przy budowie demokratycznych struktur" - powiedział. Uznał, że Zachód musi być ostrożny i nie może niczego narzucać Libii i innym krajom, lecz "dać im, o co poproszą".
Wiceminister spraw zagranicznych Jacek Najder przestrzegał, że "arabska wiosna niesie nadzieję", ale może się przerodzić w "arabską zimę", jeśli górę wezmą nacjonalizm i islamizm. "Nie chcemy, aby ten region stał się ostoją ugrupowań terrorystycznych" - dodał Najder.
Wiceszef MSZ mówił też o tarciach w relacjach z Rosją w związku z obecnością jej wojsk w Gruzji, a z drugiej strony o pozytywnych przykładach współpracy, jak w przypadku inicjatywy obrony przeciwrakietowej, gdzie NATO chce współdziałać z Rosją.
Najder dodał, że interesy poszczególnych państw po części są rozbieżne, a kryzys finansowy pogłębia podziały. Zaapelował o zachowanie spójności sojuszu.
W sesji poświęconej problemom współczesnej cywilizacji filozof Tadeusz Gadacz mówił o przysłonięciu "wartości wyższych" przez przyjemności i konsumpcjonizm, przewagę wolności nad odpowiedzialnością. Wskazywał na nierówności ilustrujące współczesny kryzys - gdy w jednych rejonach warunki życia się poprawiają, gdzie indziej ludzie umierają z głodu i chorób. "Nie możemy być obojętni na głód i polityczne prześladowania" - powiedział Gadacz. Wezwał do solidarności i przywrócenia wartości humanistycznych. Apelował o dialog władz z młodymi buntującymi się w europejskich krajach. (PAP)
brw/ itm/ gma/
