Trzy tygodnie po tragedii w fińskiej szkole, gdzie nastolatek zastrzelił z legalnie posiadanej broni osiem osób, Parlament Europejski przyjął w czwartek dyrektywę, która zaostrza warunki nabywania i posiadania broni palnej w krajach UE.
7 listopada w miejscowości Jokela w Finlandii osiemnastolatek zastrzelił sześcioro uczniów, pielęgniarkę i dyrektorkę szkoły średniej. Potem popełnił samobójstwo. Okazało się, że pistolet nabył na podstawie otrzymanego trzy tygodnie wcześniej pozwolenia na broń. Tragedia wznowiła dyskusję nad bezpieczeństwem systemu kontroli rynku broni w UE.
Wnosząc poprawki do zaproponowanego przez Komisję Europejską półtora roku temu projektu dyrektywy, eurodeputowani zaostrzyli zasady wydawania pozwoleń na broń palną, a także rozszerzyli zastosowanie przepisów na coraz popularniejszą sprzedaż w Internecie.
PE opowiedział się też za ściślejszą kontrolą posiadanej przez obywateli broni. Kraje członkowskie będą zobowiązane do przechowywania przez co najmniej 20 lat wszystkich informacji o broni i jej właścicielach w scentralizowanej bazie danych. Do celów identyfikacji i śledzenia broni dyrektywa wprowadza jednolite oznakowanie broni palnej obejmujące nazwę wytwórcy, miejsce i rok produkcji oraz numer serii. Broń z usuniętym numerem seryjnym nie będzie mogła być sprzedawana.
Lepszej kontroli, ale także bezproblemowemu przewożeniu broni z jednego kraju członkowskiego UE do drugiego ma służyć Europejska Karta Broni Palnej, wydawana maksymalnie na pięć lat z możliwością przedłużenia. Dokument zawierać będzie informacje na temat broni posiadanej i wykorzystywanej przez właściciela karty.
Minimalny wiek uprawniający do nabywania i posiadania broni palnej określono na 18 lat (z pewnymi wyjątkami do celów myślistwa i strzelectwa sportowego). Ogólną zasadą ma być zakaz nabywania broni palnej przez osoby skazane prawomocnymi wyrokami sądowymi za określone poważne przestępstwa. Kraje członkowskie mają pełną swobodę w ustalaniu surowszych kryteriów.
Zmiana dyrektywy będzie miała ograniczony wpływ na polskie przepisy regulujące dostęp do broni palnej, które należą do najbardziej restrykcyjnych w Europie. Ustawa z 1999 roku określa minimalny wiek osoby, która ubiega się o zezwolenie, na 21 lat (wyjątkowo 18 lat na broń służącą do celów sportowych lub łowieckich). Do składanego na policji podania o wydanie pozwolenia, obok uzasadnienia, obowiązkowo dołączyć trzeba orzeczenie lekarskie i psychologiczne. Warunkiem uzyskania pozwolenia jest zdanie egzaminu ze znajomości przepisów i umiejętności posługiwania się bronią.
Z góry wykluczone są osoby z zaburzeniami psychicznymi, uzależnione od alkoholu lub narkotyków oraz te, "co do których istnieje uzasadniona obawa, że mogą użyć broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego". Obejmuje to osoby skazane prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub mieniu albo wobec których toczy się postępowanie karne o popełnienie takich przestępstw.
Według genewskiej organizacji SAS, zajmującej się badaniami rynku osobistej broni palnej, w Finlandii na 100 mieszkańców przypada aż 46 sztuk broni; w Polsce na stu obywateli - zaledwie jeden statystyczny pistolet.
Przyjęcie nowelizacji obecnie obowiązującej dyrektywy z roku 1991 jest konieczne w celu dostosowania unijnego prawa do wymogów protokołu ONZ przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, który Komisja Europejska podpisała w 2001 roku. Zatwierdzenie propozycji KE przez kraje członkowskie jest już tylko formalnością, ma ona wejść w życie na początku przyszłego roku.
Michał Kot (PAP)
kot/ icz/ mc/
