Eurodeputowani przyjęli w czwartek w pierwszym czytaniu projekt budżetu UE na rok 2008 w wysokości 124,2 mld euro. By uratować projekt systemu nawigacji satelitarnej Galileo, opowiedzieli się za zwiększeniem środków na ten cel do 890 mln euro.
PE podniósł też wydatki na działania UE w Kosowie i Palestynie.
Wbrew niektórym państwom członkowskim (głównie Niemcom), posłowie wyrazili w czwartkowym głosowaniu wolę, by projekt Galileo został sfinansowany ze środków wspólnotowych, a nie krajowych, co zapewni, że wszystkie 27 państw będzie mogło na jednakowych zasadach być jego beneficjentami.
Eurodeputowani zaproponowali zwiększenie środków do 890 mln euro, w porównaniu ze 151 mln, które proponowała wcześniej Rada (rządy) na uruchomienie europejskiego odpowiednika systemu GPS. Bez tak znacznego podniesienia środków projekt najprawdopodobniej nigdy nie zostałby ukończony.
Ponieważ wzrost jest tak znaczy, konieczna jest rewizja wieloletniego programu budżetowego UE na lata 2007-13.
PE uważa, że Europa potrzebuje systemu radionawigacji satelitarnej i warto ratować Galileo. Projekt wpadł w tarapaty, gdy grupa ośmiu firm z Francji, Niemiec, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i Włoch, która miała realizować Galileo, nie potrafiła się porozumieć w sprawie podziału kosztów i zadań.
"Teraz decyzja należy do Rady. To rządy muszą zdecydować, czy Europejczycy będą mieć europejski system, czy też będą uzależnieni od systemu chińskiego, amerykańskiego czy rosyjskiego" - powiedział sprawozdawca budżetu, fiński liberał Kyosti Virrankoski.
"Proponujemy, by pieniądze na Galileo pochodziły z niewykorzystanych środków na rekompensaty rolne, z powodu dobrej koniunktury w rolnictwie i wzrostu cen" - powiedział PAP wiceprzewodniczący Komisji Budżetowej Janusz Lewandowski (PO).
System Galileo to sieć 30 satelitów, wysyłających sygnał radiowy do odbiorników na Ziemi i umożliwiających precyzyjną nawigację. Na razie na orbitę wprowadzono tylko jednego satelitę systemu Galileo (w grudniu 2005 roku). Drugi satelita miał być umieszczony na orbicie jesienią 2006 roku, ale pojawiły się problemy natury technicznej. Plany zakładają, że system Galileo zacznie działać w 2012 roku.
Galileo miał być europejską konkurencją dla amerykańskiego systemu nawigacji satelitarnej GPS (24 satelity). Nie wyklucza się, że ostatecznie oba systemy będą współpracować.
W przeciwieństwie do GPS, który jest w całości zarządzany przez ministerstwo obrony USA i jedynie udostępniany cywilom, Galileo ma być systemem cywilnym. Ponadto ma być od GPS lepszy, bo ma umożliwiać lokalizację obiektów z dokładnością do jednego metra (a nie kilku - kilkunastu metrów, jak w przypadku GPS).
Pierwotne plany przewidywały sfinansowanie Galileo w jednej trzeciej ze środków publicznych, resztę miał zainwestować biznes prywatny.
Szacowane środki publiczne mają sięgnąć 10 mld euro do 2030 roku, w tym 3,4 mld euro do 2013 roku.
Czwartkowe głosowanie potwierdziło wcześniejszą decyzję Komisji Budżetowej PE dotyczącą wsparcia w wysokości 880 tys. euro organizacji Europejskiej Zimowej Olimpiady Młodzieży, która ma się odbyć w Polsce na początku 2009 roku.
Eurodeputowani zdecydowali też o wsparciu współpracy i ochrony środowiska w rejonie Morza Bałtyckiego, "zaniedbanego dotąd - jak komentował Lewandowski - przy koncentracji uwagi na Morzu Śródziemnym".
Około 2 mln euro ma być wydanych na prewencję i odnowę dna Morza Bałtyckiego, 1 mln na projekt dotyczący handlu emisjami dwutlenku siarki w obszarze Morza Bałtyckiego, 1 mln euro na zintegrowany system łączności i zarządzania ryzykiem na obszarach przybrzeżnych oraz około 3 mln euro na ułatwienia w ruchu granicznym na północno- wschodnich przejściach granicznych Unii Europejskiej.
Ostateczne przyjęcie przyszłorocznego budżetu, po negocjacjach PE z Radą ministrów finansów, zaplanowano na grudzień tego roku.
Inga Czerny (PAP)
icz/ mc/
