Każde postępowanie o przestępstwo z nienawiści uznaje się za sprawę dużej wagi, o której należy informować prokuratora nadrzędnego - napisał prokurator generalny Andrzej Seremet w opublikowanych w środę wytycznych skierowanych do prokuratorów.
Wytyczne dotyczące prowadzenia śledztw o przestępstwa z nienawiści prokurator generalny przygotował w końcu lutego m.in. w celu - jak wskazał - "wyeliminowania występujących w ich toku nieprawidłowości". "Sprawy tego rodzaju podlegać powinny szczególnie wnikliwemu wewnętrznemu nadzorowi służbowemu" - zaznaczył Seremet. Dodał, że także Prokuratura Generalna prowadzi stały monitoring takich spraw.
Prokurator generalny przypomniał, że na każdym etapie takiego postępowania "należy dążyć do dokonania precyzyjnych i miarodajnych ustaleń odnoszących się do zamiaru sprawcy, czynionych w oparciu o przeprowadzone dowody". "Gdy jest to niezbędne dla poczynienia ustaleń faktycznych, uzyskanie adresu IP komputera, przy pomocy którego popełniono przestępstwo i zapisów monitoringu publicznego lub prywatnego powinno być dokonywane niezwłocznie" - podkreślono w wytycznych.
Zaznaczono też, że "czynności z udziałem pokrzywdzonych powinny być dokonywane z poszanowaniem ich godności", a podejmowane decyzje - przede wszystkim kończące postępowanie - powinny zawierać wnikliwe uzasadnienie, zrozumiałe dla jego uczestników.
Według prokuratora generalnego powoływanie w takich sprawach biegłych, np. językoznawców lub historyków, powinno następować w uzasadnionych wypadkach wymagających uzyskania specjalistycznych opinii. "Niedopuszczalne jest zasięganie opinii biegłych w zakresie faktów i ocen oczywistych, ogólnie przyjętych oraz prezentowanych w powszechnie dostępnych źródłach" - napisano w wytycznych.
Seremet zwrócił też uwagę, że za publiczne nawoływanie do nienawiści lub publiczne znieważenie ze względów narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość należy uważać także "zachowania polegające na niepublicznym, a nawet skrytym sporządzeniu tekstu, znaku graficznego lub symbolu o takim charakterze umieszczonego przez sprawcę w przestrzeni publicznej, a w szczególności w internecie lub miejscu publicznym". Jak dodał, publiczne nawoływanie do nienawiści, bądź znieważenie, nie musi być też bezpośrednio kierowane do osoby należącej do grup wymienionych w przepisach.
W ostatnich miesiącach decyzją PG w każdej z 44 prokuratur okręgowych wybrano jedną jednostkę rejonową (lub dwie - jeśli zjawisko rasizmu czy ksenofobii jest na danym terenie znaczące), w których wytypowano po dwóch prokuratorów do prowadzenia śledztw ws. przestępstw z nienawiści, rasistowskich lub ksenofobicznych.
W Sejmie trwają prace nad poselskimi projektami rozszerzającymi przepisy o przestępstwach z nienawiści. Spośród zgłoszonych trzech projektów propozycja PO przewiduje karalność nawoływania do nienawiści także z powodu "naturalnych lub nabytych cech osobistych lub przekonań". Z kolei SLD i TR chcą zmiany dotyczącej ścigania przestępstw popełnianych z nienawiści "z uwagi na płeć, tożsamość płciową, wiek, niepełnosprawność oraz orientację seksualną". Posiedzenie podkomisji w sprawie tych projektów wyznaczono na 11 marca. (PAP)
mja/ pz/ jra/
