Projekty trzech galerii, które wejdą w skład wystawy głównej Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie skierowano do realizacji - poinformowała w poniedziałek PAP placówka. Są to galerie: "Pierwsze spotkania, pierwsze osadnictwo", "Paradisus Judaeorum" i "Zagłada".
Wystawę główną, na którą ma się złożyć łącznie siedem galerii, przygotowuje międzynarodowy zespół pod kierownictwem prof. Barbary Kirshenblatt-Gimblett z Uniwersytetu Nowojorskiego.
Zespół ten składa się z naukowców z Polski, Stanów Zjednoczonych i Izraela, a także pracowników działu historycznego muzeum i projektantów z brytyjskiej firmy specjalizującej się w projektowaniu multimedialnych ekspozycji.
Muzeum Historii Żydów Polskich jest budowane na placu przed Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie. Wystawa główna będzie gotowa do zainstalowania w momencie zakończenia budowy budynku muzeum - w 2012 r. Siedem galerii historycznych przeprowadzi zwiedzającego, chronologicznie, przez tysiąc lat historii Żydów na ziemiach polskich.
Jak poinformowała placówka, rozpoczęły się prace nad realizacją projektów trzech galerii: "Pierwsze spotkania, pierwsze osadnictwo", "Paradisus Judaeorum" oraz "Zagłada".
"Po zatwierdzeniu przez Radę Muzeum, koncepcje te zaczynają się już materializować. Powstają m.in. elementy scenografii. Trwa proces wyłaniania firmy, która opracuje stronę graficzną wystawowych galerii - elementy takie, jak tablice i opisy" - powiedział PAP specjalista ds. komunikacji i promocji w muzeum Paweł Brylski.
Prezentacja pozostałych galerii odbędzie się w październiku.
Galeria "Pierwsze spotkania, pierwsze osadnictwo" wprowadzi zwiedzającego w początki historii Żydów w Polsce. Jedną z ważniejszych historii przedstawionych w tej części galerii będzie podróż Ibrahima ibn Jakuba, żydowskiego kupca, dyplomaty, podróżnika i uczonego, który wyruszył w X wieku z Kordoby i przez Europę Zachodnią dotarł do Pragi oraz na ziemie polskie.
Podstawową techniką wystawienniczą w tej części galerii będzie technika "scenic cut-out", nawiązująca do sceny kulisowej teatru renesansowego i związanej z nią rozsuwanej dekoracji kulisowej. Pozwoli ona na przedstawienie przedmiotów i bohaterów narracji w różnej kolorystyce i przestrzeniach.
Na mapie Europy - będącej elementem podłogi - miejsca, które odwiedzał Ibrahim ibn Jakub, zostaną zaznaczone światłami latarni. Pięć arkad utworzy scenę, na której zwiedzający ujrzą miasta średniowiecznej Europy, m.in.: Wenecję, Rouen, Pragę.
Jedną z głównych części galerii "Pierwsze spotkania, pierwsze osadnictwo" będzie ekspozycja na temat aktywności gospodarczej Żydów. Wśród naukowców pracujących nad galerią jest prof. Hanna Zaremska z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.
Nazwa "Paradisus Judaeorum", czyli "Żydowski raj", ma z kolei przypominać, że wiek XVI i początek XVII stulecia były okresem rozkwitu życia żydowskiego w Polsce.
Był to też okres rozwoju Rzeczpospolitej Obojga Narodów - wielokulturowej i zróżnicowanej religijnie. Żydzi zamieszkujący Rzeczpospolitą cieszyli się wówczas szeroką autonomią zarówno w ramach własnej społeczności, jak i w całym kraju. W 1580 r. powołano żydowski organ samorządowy, unikatowy w Europie Sejm Czterech Ziemstw. W XVI i XVII w. w Polsce znajdowało się centrum świata Żydów aszkenazyjskich. O tym wszystkim opowiedzą twórcy galerii. Jest wśród nich dr Adam Teller z Uniwersytetu Hajfy.
"Zagłada" to galeria opowiadająca o holokauście - zagładzie Żydów polskich oraz o życiu poprzedzającym ich eksterminację. Jedną z głównych części galerii będzie ekspozycja poświęcona życiu w getcie; zostanie ono pokazane na przykładzie getta warszawskiego.
Elementem wystawy będzie most, który połączy część galerii poświęconej życiu i organizacji getta z częścią opowiadającą o jego likwidacji i samej Zagładzie. W części galerii zwanej "stroną aryjską" ukazana zostanie m.in. sytuacja Polaków pod okupacją niemiecką - terror skierowany przeciw nim. Przedstawione zostaną struktury Polskiego Państwa Podziemnego.
W skład liczącej 15 osób Rady Muzeum Historii Żydów Polskich wchodzą m.in. Władysław Bartoszewski, Henryk Samsonowicz, Janusz Tazbir, przewodniczący związku gmin żydowskich w Polsce Piotr Kadlcik.
Inicjatywa utworzenia Muzeum Historii Żydów Polskich wyszła od Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny. Inwestycję współfinansują: Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz stowarzyszenie ŻIH przez swoich donatorów.
Akt erekcyjny pod budowę muzeum wmurowano w 2007 r. na placu przed Pomnikiem Bohaterów Getta w fundamenty XVIII-wiecznych koszar. W budynku tym w czasie wojny znajdowała się siedziba Judenratu. Podczas powstania w getcie warszawskim w 1943 r. w pobliżu miały miejsce pierwsze starcia bojowników Żydowskiej Organizacji Bojowej z Niemcami.
Muzeum upamiętni wielowiekowe tradycje i życie polskich Żydów. Ma wychowywać młodych ludzi w duchu wzajemnej tolerancji oraz szacunku dla kultury żydowskiej; stać się punktem odniesienia dla wszystkich zainteresowanych dziedzictwem Żydów polskich. Ma to być miejsce spotkań i dyskusji osób, które pragną lepiej poznać przeszłość i współczesną kulturę żydowską, a także zmierzyć się ze stereotypami i przyczynić się do ograniczania zjawisk takich, jak ksenofobia i nacjonalistyczne uprzedzenia.(PAP)
jp/ hes/ jbr/
