Warszawa, Łódź i Gdańsk - m.in. te miasta deklarują udział w konkursie Europejska Stolica Kultury 2016. Pełną listę miast, które zgłosiły aplikację, poda 6 września Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - poinformowało PAP centrum informacyjne tego resortu.
Termin składania wniosków do konkursu Europejska Stolica Kultury 2016 (ESK 2016) minął w poniedziałek 30 sierpnia. Wcześniej udział w konkursie deklarowały: Warszawa, Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Łódź, Lublin, Toruń, Poznań, Szczecin i Wrocław.
Ogłoszenie finalistów, czyli tzw. krótkiej listy miast - od dwóch do czterech, odbędzie się w połowie października tego roku. Ostateczny wybór zwycięzcy zaplanowano na trzeci kwartał 2011 r., a oficjalne ogłoszenie miasta, które uzyska tytuł ESK 2016 - na drugi kwartał 2012 r. Po oficjalnym zgłoszeniu kandydatur przez miasta ich wnioski aplikacyjne trafią do międzynarodowego zespołu ekspertów, który je oceni. Będzie wśród nich sześciu ekspertów z Polski, powołanych przez ministra kultury, oraz siedmiu ekspertów powołanych przez rozmaite ciała UE.
Starania poszczególnych miast polskich o zdobycie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016 wspierają osobistości kultury i nauki, a także politycy i sportowcy. Wsparcie dla Warszawy zadeklarowały m.in. Agnieszka Holland i Krystyna Janda. Kandydaturę Łodzi popierają reżyser Andrzej Wajda oraz aktorzy, którzy zagrali pamiętne role w jego "Ziemi obiecanej": Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak i Andrzej Seweryn. Kandydaturę Gdańska popierają Lech Wałęsa i Guenter Grass.
Walcząc o tytuł, Warszawa reklamuje się, jako "miasto kontrastów - tradycji, świeżej energii i kreacji". Łódź zapowiada stworzenie wielkiego centrum kultury, sztuki i nauki, które powstanie dzięki rozbudowie i rewitalizacji kompleksu budynków zabytkowej elektrociepłowni EC-1 Wschód. Mottem Gdańska w zabiegach o tytuł jest: "Wolność Kultury. Kultura Wolności".
Poniżej przykłady działań podejmowanych przez poszczególne miasta w ramach starań o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016.
Warszawa:
Szanse Warszawy na uzyskanie tytułu ESK 2016 zwiększyć ma m.in. Orange Warsaw Festival. Pierwsza edycja tej imprezy odbyła się w 2008 r.; sześciu koncertów - z udziałem polskich i zagranicznych gwiazd - wysłuchała wówczas ponad 20-tysięczna publiczność. Pozostałe działania podejmowane w Warszawie w ramach starań o tytuł ESK 2016 to np.: zorganizowanie konkursu fotograficznego "Warszawa Europejska Stolica Kultury i Festiwalu Sztuki nad Wisłą +Przemiany+".
"Przemiany" - w których programie znalazły się m.in.: koncerty muzyczne, "Królewskie Spacery nad Wisłą", spływy kajakowe, warsztaty bębniarskie w Porcie Czerniakowskim, warsztaty taneczne na barce przy Pomniku Syreny, projekcje filmów w specjalnym kinie pod Mostem Łazienkowskim - mają zainaugurować ogólnowarszawską dyskusję o rozwoju bulwarów wiślanych. Organizatorzy festiwalu zwrócili uwagę, że w wielu europejskich metropoliach rzeka to ważny punkt miasta; w jej pobliżu koncentruje się wiele ośrodków kultury i rozrywki przyciągających mieszkańców miasta, a także turystów.
Pełnomocnik prezydenta Warszawy ds. przygotowywania miasta do uzyskania tytułu ESK 2016, Ewa Czeszejko-Sochacka, podkreśla, że tytuł ten oznaczałby "prestiż dla miasta, napływ turystów, ożywienie życia kulturalnego". Wśród specjalnych "ambasadorów" Warszawy w staraniach o tytuł ESK znalazło się wielu artystów, m.in.: Magdalena Abakanowicz, Jan Englert, Janusz Głowacki, Agnieszka Holland, Krystyna Janda, Grzegorz Jarzyna, Jan A.P. Kaczmarek, Dorota Kędzierzawska, Elżbieta i Krzysztof Pendereccy, Mariusz Treliński, Krzysztof Warlikowski.
Agnieszka Holland, we współpracy z Magdaleną Łazarkiewicz wyreżyserowała w związku z tą akcją krótkometrażowy film promujący polską stolicę. Warszawa w oczach Holland to "miasto kontrastów - tradycji, świeżej energii i kreacji, ważnych instytucji kultury oraz nieokiełznanej sztuki niezależnej; miasto podzielone rzeką - źródłem inspiracji, poszukiwań i odważnych artystycznych eksperymentów". Film, którego premiera odbyła się w Warszawie 30 września, jest ilustrowany muzyką Chopina graną przez Stanisława Drzewieckiego. W spocie wystąpiły osobistości świata kultury związane z miastem, m.in. Krystyna Janda, Grzegorz Jarzyna, Katarzyna Kozyra, Maria Peszek, Danuta Szaflarska i Andrzej Wajda.
Białystok:
Białystok, zabiegając o tytuł ESK 2016, będzie promował się hasłem: "Sztuka współistnienia". Jak tłumaczyła PAP rzeczniczka prezydenta Urszula Sienkiewicz, "miasto będzie podkreślało swoją mieszankę kultur, relgii i narodowości - zarówno w aspekcie historycznym, jak i współczesnym". "Sztuka współistnienia" objąć ma dziedzictwo kulturowe Białegostoku i okolic, kulturę jako przestrzeń dialogu społecznego oraz duchowe i materialne bogactwo pierwotnej przyrody, a także regionalną kuchnię.
Ambasadorem starań Białegostoku ma być prezes Światowej Rady Romów Stanisław Stankiewicz - stąd m.in. pomysł promowania Białegostoku na "światową stolicę Romów". Jest to także nawiązanie do zjawiska cyganerii artystycznej; władze miasta chcą, by Białystok stał się miejscem jak najbardziej przyjaznym artystom niezależnym.
Bydgoszcz:
Dwa miesiące temu w Bydgoszczy ogłoszono nabór pomysłów na przedsięwzięcia związane z kulturą. Warunkiem było angażowanie w realizację tych pomysłów jak najliczniejszych grup mieszkańców miasta. Całemu przedsięwzięciu przyświeca hasło "Kultura? No, to mamy dużo do zrobienia!". W odpowiedzi, do biura koordynującego starania o tytuł ESK, w ciągu zaledwie kilkunastu dni, wpłynęło kilkaset propozycji. Znaczną część z nich włączono następnie do konkursowej aplikacji miasta.
Gdańsk:
Motto Gdańska w zabiegach o tytuł to: "Wolność Kultury. Kultura Wolności". Starania miasta o tytuł popierają znane osobistości, wśród nich Lech Wałęsa, Vaclav Havel, Guenter Grass, Anda Rottenberg.
Atutami Gdańska mają być m.in. liczne festiwale, wśród nich imprezy o nazwach: Solidarity of Arts (czyli Solidarność Sztuk), Europejski Festiwal Malarstwa Monumentalnego Monumental Art, festiwal Europejski Poeta Wolności, także - festiwal All About Freedom. W mieście realizowane są też liczne projekty edukacyjne, jak "Wiem" czy "Tworzę".
Kandydatura Gdańska i metropolii przyczyniła się do powstania "inicjatyw metropolitalnych", jak np. pierwsze Kalendarium Kulturalne wspólne dla Gdańska, Gdyni i Sopotu oraz Noc Muzeów koordynowana na obszarze metropolii.
Katowice:
Katowice w staraniach o tytuł wykorzystują ideę "miasta ogrodu". Ponadto promują się dzięki - andaluzyjskiemu tańcowi flamenco.
W różnych punktach Katowic pojawia się instalacja "Cazador del Sol", określana, jako metaforyczna łąka. Zbudowana jest ona z fluorescencyjnych krążków z pomarańczowego plexi, zamontowanych na elastycznym drążku z włókna szklanego. Oficjalnym kwiatem katowickiej kandydatury jest słonecznik, wysiewany przy wielu miejskich instytucjach. Katowice starania o tytuł ESK 2016 zainaugurowały w maju - spektaklem flamenco w reżyserii Carlosa Saury.
W działania na rzecz uzyskania tytułu wpisują się w Katowicach również koncerty słynnej Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz letnie festiwale, wśród nich Off Festival, Tauron Nowa Muzyka, Art Naif Festival.
Łódź:
W Łodzi w staraniach o tytuł pomóc ma m.in. budowa Specjalnej Strefy Sztuki, czyli nowoczesnego muzeum sztuki współczesnej. Inwestycja kosztować ma ponad 380 mln zł i zostać zrealizowana do 2013 roku. Ponad 77 mln zł kosztować będzie z kolei rozbudowa i rewitalizacja łódzkiego kompleksu budynków należącego do zabytkowej elektrociepłowni EC-1 Wschód. Planowane jest tam uruchomienie m.in. Centrum Sztuki Filmowej, planetarium, teatru dźwięku, kina czy biblioteki. EC-1 Wschód ma być gotowe pod koniec września 2012 r.
Ponadto w ramach starań o tytuł organizowane są w Łodzi liczne imprezy kulturalne (w mieście odbywa się ok. 40 festiwali).
Łódź - miasto, w którym działa znana na całym świecie szkoła filmowa i gdzie przez lata pracował twórczo Leon Schiller, legenda polskiego teatru - to, jak podkreślają władze, miejsce z niezwykle bogatą historią i wciąż wielkim potencjałem. "Łódź blisko dwa wieki temu stała się ucieleśnieniem snu o przemysłowej potędze, prawdziwą +ziemią obiecaną+. Dziś dynamicznie się zmienia. Z dumą powraca do grona europejskich metropolii pod sztandarem kultury. Miasto, świadomie kreując swój nowy wizerunek, udowadnia, że jest doskonale przygotowane do uzyskania statusu ESK w 2016 r." - napisano na specjalnej stronie internetowej poświęconej łódzkiej aplikacji.
W Komitecie Honorowym projektu "Łódź - ESK 2016" zasiadają m.in.: prezes NBP Marek Belka, reżyser Andrzej Wajda, aktorzy Wojciech Pszoniak, Daniel Olbrychski i Andrzej Seweryn - którzy wspólnie zagrali w pamiętnej "Ziemi obiecanej" Wajdy, lekkoatleta Artur Partyka, alpinista Piotr Pustelnik, pisarz Andrzej Sapkowski i muzyk Michał Urbaniak.
Lublin:
Miasto "na styku kultur Wschodu i Zachodu", bogate w tradycje, a zarazem angażujące się w nowoczesne, awangardowe przedsięwzięcia kulturalne - to zalety Lublina, wymieniane w związku ze staraniami miasta o tytuł ESK 2016.
W działaniach wspierają artystów samorządowcy - w ciągu mijającej kadencji samorządu wydatki na kulturę w budżecie Lublina wzrosły prawie trzykrotnie. W Lublinie stworzono nowe instytucje kultury ? Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych "Rozdroża" i Warsztaty Kultury, które powstały w budynku zaadaptowanym po dawnych warsztatach technikum mechanicznego.
Dodatkowo powstało kilka nowych festiwali muzycznych, m.in.: Inne Brzmienia, Art'n'Music Festival, Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej "Kody". Rozpoczęły się długo oczekiwane remonty - Teatru Starego (budynek z 1822 roku, jeden z najstarszych teatrów w Polsce) i poklasztornego XVIII-wiecznego budynku Centrum Kultury.
Toruń:
Także torunianie przekonują, że ich miasto to dobry kandydat do tytułu. "Czy wiecie, w ilu toruńskich imprezach moglibyście uczestniczyć, żyjąc w naszym mieście zaledwie rok? W 1500" - podkreślono na toruńskiej stronie dotyczącej projektu ESK 2016.
Torunianie przypominają, że w ich mieście odbywa się m.in. "dwadzieścia naprawdę niezwykłych festiwali, jak Kontakt, Tofifest, Probaltica czy Song of songs". "Kochacie filmy niezależne? Wolicie imprezy z większym rozmachem, masowe? Nigdy nie byliście na turnieju rycerskim? Wszystko to czeka na Was w Toruniu. Mieście kameralnym, lecz o wielkich możliwościach" - przekonują osoby odpowiedzialne za aplikację miasta do konkursu.
Toruńską kandydaturę poparli m.in. przedstawiciele środowiska kulturalnego z Krakowa (Kraków otrzymał tytuł Europejskiej Stolicy Kultury w 2000 roku), wśród nich bard z Piwnicy pod Baranami Leszek Wójtowicz.
Poznań:
Poznań w ubieganiu się o tytuł wspierają specjalni ambasadorzy tego projektu, sławni artyści: fotografik Ryszard Horowitz, reżyserzy Andrzej Maleszka (twórca "Magicznego drzewa") i Filip Bajon, kompozytor Jan A.P. Kaczmarek oraz włoski dyrygent Roberto Balconi. Ambasadorem "politycznym" jest z kolei europoseł PO Filip Kaczmarek.
W ramach starań miasta o tytuł stworzono w Poznaniu m.in. program kulturalny pod hasłem "Poznańska Burza Kulturalna". Dzięki "Burzy", miasto zamierza stworzyć młodym ludziom przestrzeń do spotkań i artystycznych działań. Chce też szerzej otworzyć Poznań na sztukę i kulturę, zwiększyć obecność kultury w codziennym życiu mieszkańców oraz budować świadomość ekologiczną - dzięki konfrontacji sztuki z naturą.
Program będzie realizowany według tematów: "Nurty" - dialog międzykulturowy, spotkanie rozmaitych prądów artystycznych, "Wiosna" - rozkwit i odnowa: skupisko kultury awangardowej, "Klimaty" - środowisko społeczne, kulturowe i miejskie, "Prognoza Kultury" - naukowe laboratorium Poznań 2016 i "Źródło" - dialog między kulturami i epokami oraz źródła tożsamości.
Kulturalne wizytówki Poznania to m.in.: Trakt Królewsko-Cesarski, międzynarodowe festiwale filmowe "Off Cinema", "Ale kino!" "Animator", teatralne "Malta" i "Maski" oraz słynny konkurs skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego. W Poznaniu siedzibę mają m.in.: Polski Teatr Tańca organizujący Międzynarodowe Warsztaty Tańca Współczesnego oraz teatry Polski, Wielki, Nowy, Muzyczny i Animacji. W mieście jest ponad 50 galerii sztuki oraz 25 muzealnych placówek.
Szczecin:
Szczecin wśród swoich atutów w walce o tytuł wymienia m.in. bliską współpracę z Niemcami i "projekty realizowane na styku lądu i wody".
Jednym z priorytetów strategicznych Szczecina w konkursie będzie "Zszywanie Europy". "Szczecin jest miastem leżącym na zachód od Wschodu i na wschód od Zachodu, spinającym dwie części rozdartej do niedawna Europy. Czy kultura może być nicią łączącą nasz kontynent w całość? Chcemy dać Europie inspirujący przykład transgranicznego regionu kultury" - czytamy na stronie poświęconej kandydaturze Szczecina.
Na stronie prezentowane są lokalne imprezy kulturalne, wśród nich Międzynarodowy Festiwal Zmagania Jazzowe, Sztukowanie 2010 "Festiwal premier" (w jego ramach m.in. akcje teatralne, działania taneczne), Szczeciński Festiwal Młodych Talentów GRAMY.
W odróżnieniu od wielu innych polskich miast kandydujących do tytułu, Szczecin nie zbiera głosów poparcia dla swoich starań od znanych osobistości. Miastu zależy przede wszystkim na poparciu ze strony mieszkańców oraz ze strony ponadgranicznego regionu. Szczecin zdobył już poparcie dla swojej kandydatury m.in. od niemieckich miast Greisfwald, Pasewalk, Schwedt i od jednej z dzielnic Berlina.
Wrocław:
W konkursowej aplikacji Wrocławia podkreślono, że miasto w staraniach o tytuł promuje nie tylko siebie, także - cały region.
Wiceprezydent Wrocławia Jarosław Obrębski argumentuje: "Region był zawsze siłą Wrocławia, a Wrocław musi być siłą regionu. Wspólne projekty mogą zaowocować przyciągnięciem większej liczby turystów. Poprzez promocję Wrocławia, realizowana jest również promocja Dolnego Śląska".
By ułatwiać mieszkańcom miasta i regionu, a także turystom, dostęp do kultury, utworzono we Wrocławiu specjalne internetowe portale o tematyce kulturalnej: Kreatywnywroclaw.pl i Kultuba.pl. Można tam znaleźć informacje o koncertach, spektaklach, wystawach oraz innych wydarzeniach kulturalnych w stolicy Dolnego Śląska.
W ramach działań zmierzających do ukazania piękna regionu organizowano rejsy odrzańskie. W trakcie tych rejsów widzowie mogli zapoznawać się z historią związków Wrocławia z Odrą oraz z legendami dotyczącymi nadodrzańskich okolic.(PAP)
jp/ agz/ ren/ mic/ kpr/ szu/ olz/ epr/ rof/ lun/ abe/ woj/
