*Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu przyjęła w środę projekty dwóch uchwał dotyczących uczczenia przez Sejm RP 10. rocznicy śmierci Jana Karskiego i 175. rocznicy urodzin Henryka Wieniawskiego. *
13 lipca mija 10. rocznica śmierci Jana Karskiego, legendarnego kuriera i emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego, autora raportu o zbrodni holokaustu. Od stycznia 1940 roku Karski działał w misjach kurierskich władz podziemnych do rządu polskiego we Francji i Wielkiej Brytanii. W 1942 roku w przebraniu dwukrotnie wchodził do warszawskiego getta. W przebraniu strażnika dostał się też do obozu tranzytowego dla Żydów w Izbicy, który był ostatnim etapem przed obozem zagłady w Bełżcu. Karski spisał relacje jako naoczny świadek eksterminacji Żydów, a generał Sikorski przekazał go rządom Anglii i USA. Polski kurier wielokrotnie osobiście apelował o ratunek dla Żydów, m.in. w lipcu 1943 roku został przyjęty przez ówczesnego prezydenta USA Franklina Roosevelta.
Po wojnie Karski pozostał na emigracji w USA. W 1944 roku opublikował książkę o polskim Państwie Podziemnym, w następnych latach doktoryzował się na Georgetown University w Waszyngtonie, gdzie przez 40 lat wykładał na Wydziale Służby Zagranicznej. W 1982 roku Karski został odznaczony izraelskim tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, a w 1994 roku otrzymał honorowe obywatelstwo Izraela. Doktoratami honoris causa uhonorowało go osiem uczelni - amerykańskich i polskich. W 1998 roku otrzymał nominację do Pokojowej Nagrody Nobla. Jan Karski zmarł 13 lipca 2000 roku w Waszyngtonie.
"Jan Karski był bohaterem niedocenianym. Tak jak świat nie potrafił swego czasu uwierzyć w jego relację o zagładzie Żydów, tak też nie wszyscy chcieli i umieli zrozumieć, dlaczego pozostał emigrantem. Naukowa i publicystyczna działalność Karskiego w Stanach Zjednoczonych, jego książki i pamięć o brawurowych akcjach kurierskich zawsze służyły Polsce. (...) Prof. Karskiego należy zaliczyć do grona najwybitniejszych dokumentalistów XX wieku, a jego prace historyczne stanowią jeden z najciekawszych przyczynków do zrozumienia skomplikowanej historii Polski i świata w minionym stuleciu" - głosi tekst uchwały.
Druga przyjęta w środę przez posłów uchwała dotyczy uczczenia pamięci Henryka Wieniawskiego w 175. rocznicę jego urodzin, która przypada 10 lipca. Tekst uchwały przypomina, że Wieniawski był jednym z najwybitniejszych wirtuozów drugiej połowy XIX wieku, a także cenionym kompozytorem.
Oba projekty uchwał po przyjęciu przez komisję trafią pod obrady Sejmu. (PAP)
aszw/ ls/ mhr/
