Minister kultury Bogdan Zdrojewski wręczył w środę powołania członkom nowo powstałej Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego. W jej skład weszli m.in. prof. Barbara Engelking, prof. Jan Grabowski, prof. Jerzy Kochanowski, prof. Michael Steinlauf.
O potrzebie powołania Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego mówił już w październiku 2011 r. dyrektor placówki Paweł Śpiewak, który odbierał wówczas nominację na szefa ŻIH-u.
Minister kultury Bogdan Zdrojewski powiedział PAP w środę, że rada została powołana dopiero teraz z kilku powodów. "Po pierwsze bardzo mi zależało na tym, aby składu rady nie uzależniano zbyt mocno od liczby osób, które miałyby w niej zasiadać. Rada programowa w tego typu instytucji jak Żydowski Instytut Historyczny powinna charakteryzować się pewnego rodzaju elastycznością. Przekonywałem więc pana prof. Śpiewaka, aby skład rady był w części ruchomy, żeby można było do niej dokooptować kolejne osoby - w zależności od zadań pojawiających się w trakcie kadencji. Pan profesor ostatecznie przystał na moją propozycję i faktycznie - skład rady będzie można uzupełniać w zależności od tego, na jakim etapie prac ŻiH będzie się znajdował" - tłumaczył minister.
Zdrojewski podsumowując kilka ostatnich lat działalności Żydowskiego Instytutu Historycznego ocenił, że sporo udało się zrobić.
"Poprzedniczka prof. Pawła Śpiewaka (Eleonora Bergman - PAP) zapoczątkowała proces usprawniania działalności edukacyjnej Instytutu, to zaczęło przynosić już efekty. Jeżeli chodzi o działalność wydawniczą, to jest to osobisty sukces prof. Śpiewaka. Publikacje są wydawane w dobrym tempie, posiadają wysoką jakość naukową. Najważniejsze, że w ŻIH zaczęły się pojawiać coraz bardziej interesujące wystawy (...). Z nich cieszę się najbardziej, bo to one głównie przyciągają zainteresowanych i będą znakiem szczególnym instytutu w latach następnych" - uznał Zdrojewski.
Szef resortu kultury chciałby też, żeby ŻIH w przyszłości współpracował instytucjonalnie z Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. "Nie ukrywam tego - bardzo zależy mi na tym, aby Muzeum Historii Żydów Polskich było placówką, z którą będą współpracować inne instytucje i ośrodki naukowe, zajmujące się zbliżoną tematyką" - powiedział minister.
Dyrektorowi Żydowskiego Instytutu Historycznego prof. Pawłowi Śpiewakowi obecnie najbardziej zależy na ustaleniu najważniejszych zadań, jakimi powinien zająć się instytut.
"Mnie - jako osobie mało doświadczonej w zarządzaniu kulturą, w pracy z takimi instytucjami - potrzebny jest ktoś, kto będzie dokonywał ewaluacji tego, co się robi w naszej instytucji, kto będzie wskazywał na kierunki, które radzie wydają się godne podjęcia. To jest dla mnie w tej chwili najważniejsze: ustalenie priorytetów, określenie tego co powinniśmy zrobić, a czego unikać" - powiedział PAP Śpiewak.
Dodał, że uważa osoby zasiadające w Radzie Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego za ambasadorów Instytutu. "To osoby, które będą trochę na zewnątrz instytutu, ale zarazem - w istotnych sytuacjach społecznych - będą mogli zabierać głos w imieniu instytutu na rozmaitych forach, zarówno naukowych, jak i na zebraniach środowiskowych. Poza tym każdy indywidualny głos członków rady będzie się dla nas bardzo liczył" - zapewnił Śpiewak.
W skład rady wchodzi obecnie 11 osób: prof. dr hab. Monika Adamczyk-Garbowska (UMCS, historyk literatury żydowskiej, tłumaczka z jidysz, kierownik Zakładu Kultury i Historii Żydów w UMCS), prof. dr hab. Sławomir Buryła (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, profesor filologii polskiej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim, autor m.in. książki o twórczości Henryka Grynberga, poprzedni przewodniczący Rady Naukowej ŻIH), prof. dr hab. Barbara Engelking (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, założycielka Centrum Badań nad Zagładą Żydów PAN, autorka wielu książek na temat Zagłady, w tym "Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście"), prof. dr hab. Tadeusz Epsztein (Instytut Historii PAN, historyk, specjalista w dziedzinie archiwistyki, autor wielu książek m.in. o polskich ziemianach, kierownik projektu naukowego edycja Archiwum Ringelbluma), prof. Jan Grabowski (University of Ottawa, profesor na uniwersytecie w Ottawa, historyk Kanady, kanadyjskich Indian oraz Zagłady, współpracownik Centrum Badania nad
Zagładą Żydów, autor m.in. książki, "Judenjagd").
Zasiadają w niej też prof. dr hab. Jerzy Kochanowski (Uniwersytet Warszawski, historyk Polski międzywojennej i PRL-u, autor wielu publikacji, m.in. od "Ugody do ugody 1867-1990"), dr Grzegorz Krzywiec (Instytut Historii PAN, autor m.in. książki "Szowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego", znawca i badacz antysemityzmu w Europie Środkowej), prof. dr hab. Anna Landau-Czajka (Instytut Historii PAN, historyk społeczny, znawczyni historii asymilacji Żydów, autorka m.in. "Syn będzie Lech... asymilacja Żydów w II Rzeczpospolitej"), prof. dr hab. Eugenia Prokop-Janiec (Uniwersytet Jagielloński, historyk literatury, zajmuje się stykiem kultur polskiej i żydowskiej, autorka m.in. książki "Międzywojenna poezja polsko-żydowska", "Teatr żydowski w Krakowie"), prof. Michael Steinlauf (Gratz College, historyk kultury żydowskiej, m.in. autor książki "Bondage to the Dead" przełożonej na polski, "Pamięć nieprzyswojona", jidiszysta (filolog jidisz), współpracownik Muzeum Historii Żydów Polskich), prof. Jean-Charles
Szurek - (Centre National de la Recherche Scientifique w Paryżu, zajmował się transformacją w krajach postkomunistycznych oraz historią polskich Żydów, m.in. autor książki "La Pologne, les Juifs et le communism"). (PAP)
agz/ ls/ gma/
