W środę wchodzą w życie przepisy o tym, że każda gmina musi wskazać tymczasowe pomieszczenia osobom, które będą eksmitowane z zajmowanych nielegalnie mieszkań i innych lokali.
Nowy obowiązek gmin wynika z nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów i kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 2011 r. nr 224 poz. 1342).
Zgodnie z tymi przepisami gminy muszą wskazać tymczasowe pomieszczenia osobom, wobec których orzeczono eksmisję (konieczność opuszczenia zamieszkiwanego lokalu), a nie przysługuje im lokal zamienny lub socjalny.
Na taki obowiązek wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 listopada 2010 r. (sygn. K 19/06). Problem polegał na tym, że sądy wydawały wyroki eksmisyjne, w których sądy nie przyznawały prawa do lokalu socjalnego, ale wyroki te nie mogły być wykonane, bo ani dłużnik, ani gmina nie mieli pomieszczeń tymczasowych.
Trybunał dał Sejmowi i gminom rok na uchwalenie nowych przepisów i przygotowanie się do ich wdrożenia.
Teraz gminy będą musiały dysponować tymczasowymi pomieszczeniami.
"W przypadku zajmowania lokalu mieszkalnego przez najemcę, który np. pozostaje w zwłoce z zapłatą trzykrotności miesięcznego czynszu, czy też wynajął lub podnajął lokal bez zgody wynajmującego, właściciel będzie mógł - tak jak i dzisiaj - po miesiącu od wypowiedzenia umowy najmu wystąpić do sądu o eksmisję najemcy" - powiedział PAP adwokat Jerzy Krotoski.
"Dotychczas sąd orzekając o eksmisji miał obowiązek brać pod uwagę uprawnienie lokatora do lokalu socjalnego. Bywało, że sąd nie przydzielał prawa do lokalu socjalnego lub - z powodu niestawiennictwa w sądzie dłużnika - wydawał wyrok zaoczny, w ogóle nie badając, czy takie prawo mu przysługuje. W takiej sytuacji, właściciel lokalu zajmowanego przez lokatora, mimo sądowego wyroku, pozostawał z problemem, dokąd przenieść najemcę. Teraz, w sytuacji, gdy sąd nie przydzieli dłużnikowi lokalu socjalnego, gmina będzie miała obowiązek wskazać komornikowi pomieszczenie tymczasowe, do którego dłużnik powinien zostać wyeksmitowany" - wyjaśnił Krotoski
Nowe przepisy przewidują, że komornik wstrzyma się z eksmisją do czasu, aż gmina, na jego wniosek, wskaże dłużnikowi tymczasowe pomieszczenie. Nie będzie jednak czekać dłużej niż sześć miesięcy.
Po upływie tego terminu - jak wynika z nowych przepisów - komornik usunie dłużnika do noclegowni, schroniska lub innej placówki zapewniającej miejsca noclegowe wskazanej przez gminę.
"Na podstawie ustawy o ochronie praw lokatorów będzie można żądać odszkodowania od gminy za niedostarczenie lokalu tymczasowego lub dostarczenie z opóźnieniem. Zasady będą takie same jak w wypadku odszkodowań za brak lokalu socjalnego" - wyjaśnił Krotoski.
Gmina będzie wynajmować pomieszczenie tymczasowe dłużnikowi, wobec którego sąd orzekł eksmisję, na okres nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż sześć miesięcy.
Prawo do tymczasowego pomieszczenia nie będzie przysługiwać osobom, które: znęcały się nad rodziną, rażąco lub uporczywie nie przestrzegały porządku domowego albo swoim niewłaściwym zachowaniem uniemożliwiały korzystanie z innych lokali w budynku.
Prawo do tymczasowego pomieszczenia nie będzie przysługiwać osobom, które samowolnie zajęły lokal albo korzystały z najmu okazjonalnego i zostały zobowiązane do opuszczenia wynajmowanego na tej podstawie mieszkania.
Katarzyna Jędrzejewska (PAP)
kjed/ amac/