W 1863 r. ludzie o różnych językach, kulturach i religiach wspólnie wystąpili w walce o wolność - przypomniał prezydent Bronisław Komorowski podczas wtorkowych uroczystości w Kwaterze Powstańców Styczniowych na stołecznym Cmentarzu Powązkowskim.
W uroczystościach przy mogiłach bojowników o wolność sprzed 150 lat wzięli udział przedstawiciele władz państwowych, duchowieństwa różnych religii i wyznań, Kompania Reprezentacyjna Wojska Polskiego a także młodzież szkolna i harcerze. Obecni byli także ambasadorowie Litwy, Białorusi i Ukrainy.
"Stoimy przed szczególną mogiłą, nad którą dominuje krzyż ze wspaniałym ryngrafem, na którym są odwzorowane symbole Rzeczpospolitej wielonarodowej. Bo powstanie styczniowe było ostatnim akordem wspólnej walki o wolność wszystkich narodów, które tworzyły niegdyś wspólne państwo, a potem razem organizowały walkę o wolność. Jest herb Polski, jest herb Litwy, jest herb Rusi" - mówił prezydent Bronisław Komorowski, który złożył w Kwaterze Powstańców Styczniowych wieniec od narodu.
Jak tłumaczył, narody biorące udział w bojach powstania styczniowego, m.in. Łotysze, Litwini, Ukraińcy, ale również Rosjanie budują obecnie "swoją wolność, swoje poczucie tożsamości, swoją dobrą przyszłość". Ciągle - mówił prezydent Komorowski - odwołują się one do tradycji zrywu wolnościowego z 1863 r., choć czynią to w różny sposób. "Dla nas np. powstanie z 1863 r. jest powstaniem narodowym, z kolei dla Litwinów to początek drogi ku samodzielności, do tworzenia nowoczesnego narodu litewskiego z odrębnym państwem" - podkreślił.
Po modlitwie ekumenicznej, odczytaniu apelu poległych oraz salwie honorowej Komorowski zapalił znicz na grobie przywódcy powstańczego gen. Edmunda Taczanowskiego (1822-1879).
Mogiły powstańców styczniowych na Powązkach, przy których odbywały się wtorkowe uroczystości, są przykładem niewielu miejsc pamięci poświęconych zrywowi sprzed 150 lat, zlokalizowanych na dużych cmentarzach rzymskokatolickich w Polsce.
Według ustaleń Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa pod koniec 2011 r. na terenie dzisiejszej Polski znajdowało się ok. 540 obiektów, w tym kilkanaście cmentarzy oraz setki mogił zbiorowych i pojedynczych. Zdecydowana większość powstańczych mogił leży na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego (ponad 90 proc.). Można je przede wszystkim odnaleźć m.in. na wiejskich cmentarzach, w pobliżu leśnych duktów oraz dróg.
Mapę mogił powstańczych w Polsce prezentuje portal historyczny www.dzieje.pl (PAP)
wmk/ abe/
